Δευτέρα 15 Μαρτίου 2021

Süddeutsche Zeitung: «Προσοχή, ταραχοποιός»

«Ο Erdogan περιμένει μάταια τηλεφώνημα από τον νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ. Πρέπει να πληρώσει τώρα το τίμημα για τα ‘αστεία’ του με το ΝΑΤΟ; Είναι καιρός να τον βάλει κανείς στη θέση του»

Στο άρθρο γνώμης του Thomas Avenarius, ανταποκριτή της εφημερίδας στην Κωνσταντινούπολη, αναφέρονται τα ακόλουθα:

Ο Recep Tayyip Erdoğan δεν είναι ο τύπος που περιμένει υπομονετικά. Προς το παρόν, ωστόσο, ο τούρκος Πρόεδρος πρέπει να κάνει ακριβώς αυτό. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden βρίσκεται στον Λευκό Οίκο από τις 20 Ιανουαρίου, επικοινώνησε σχεδόν με όλους τους αρχηγούς κρατών και έχει ανανεώσει, επιβεβαιώσει και βελτιώσει διμερείς σχέσεις. Ωστόσο, αφήνει τον Erdoğan σε αναμμένα κάρβουνα: θα υπάρξει επικοινωνία, όταν έρθει η ώρα. Δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες από την Ουάσιγκτον.

Η αναμονή λειτουργεί σαν στοχευμένη ταπείνωση. Πριν ακόμη αναλάβει τα καθήκοντά του, ο Υπουργός Εξωτερικών του Biden, Antony Blinken είχε χλευάσει την Άγκυρα, αποκαλώντας τη «ο λεγόμενος σύμμαχος». Το 2017, ο Biden,  χωρίς αξίωμα τότε, αλλά ως πρώην Αντιπρόεδρος χαρακτήρισε ξεκάθαρα τον Erdoğan «αυταρχικό ηγέτη» που «πρέπει να πληρώσει ένα τίμημα». Η θέση εκκίνησης στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις υπό τον νέο αμερικανό Πρόεδρο είναι επομένως σαφής.

Ο Recep Tayyip Erdoğan παραδέχτηκε ότι οι σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες «δοκιμάστηκαν». Ωστόσο, η στρατηγική σχέση μεταξύ των των δύο εταίρων ξεπέρασε «όλες τις δυσκολίες». Ξαφνικά υιοθετεί ήπιους τόνους. Ωστόσο, ο Biden  γνωρίζει τις πραγματικές προθέσεις του Erdoğan. Ο τούρκος Πρόεδρος θέλει να έχει το λόγο σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, εμπλέκεται στους εμφύλιους πολέμους στη Συρία, τη Λιβύη και το Ιράκ, και πολεμά τους Κούρδους στη Συρία που είναι σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών. Στη διαμάχη για τις πρώτες ύλες στη Μεσόγειο, ο ταραχοποιός στέλνει τον τουρκικό στόλο. Στη Μόσχα, η Τουρκία αγοράζει το σύστημα αεράμυνας S-400 ενάντια στα συμφέροντα του ΝΑΤΟ. Ούτε οι ΗΠΑ του Trump, ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιτάχθηκαν αξιόπιστα σε αυτήν την πολιτική.

Η Τουρκία χρειάζεται τις ΗΠΑ - αλλά το ίδιο ισχύει και αντιστρόφως

Τώρα ένας νέος Πρόεδρος βρίσκεται στην εξουσία στην Ουάσινγκτον. Πρέπει λοιπόν ο Erdoğan να διευθετήσει τυχόν εκκρεμείς λογαριασμούς; Δεν είναι τόσο εύκολο. Η Τουρκία χρειάζεται τις ΗΠΑ, αλλά και οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ χρειάζονται επίσης την Τουρκία. Ο Erdoğan δεν είναι ο μόνος υπεύθυνος για την πολιτική της Άγκυρας. Ένας ναύαρχος διατύπωσε τη στρατηγική της «Γαλάζιας Πατρίδας», μιας Τουρκίας που κυβερνά τη Μεσόγειο. Οι στρατηγοί ονειρεύονται ζώνες ασφαλείας στο Ιράκ και τη Συρία, επειδή το PKK δραστηριοποιείται και στις δύο πλευρές των συνόρων. Για το λόγο αυτό, ο Erdoğan δίνει έμφαση στις οθωμανικές ρίζες της Τουρκίας και ασκεί επίσης επιδέξια την πολιτική «Soft Power». Οι τουρκικές τηλεοπτικές σειρές είναι blockbusters στα σαλόνια της Μέσης Ανατολής.

Η Τουρκία δεν ήταν ποτέ εύκολος συνεργάτης, αλλά ο Ψυχρός Πόλεμος είχε θέσει αξιόπιστα θεμέλια. Η χώρα αγόραζε αμερικανικά και ευρωπαϊκά όπλα και ήταν το ανάχωμα του ΝΑΤΟ εναντίον της ΕΣΣΔ. Η Άγκυρα είπε όχι στο πολιτικό Ισλάμ και είχε την φιλοδοξία να ενταχθεί στην ΕΕ. Το 2021 κάποιες σταθερές έχουν χαθεί και αυτό δεν θα ισχύει πλέον. Το μόνιμο χάος στη Μέση Ανατολή απειλεί την Τουρκία, η Ρωσία ακολουθεί μια επιθετική πολιτική στην περιοχή, και παρά τις «αντεπαναστάσεις» νέων Αράβων δικτάτορων, ο ισλαμισμός είναι τόσο ελκυστικός όσο και επικίνδυνος για την Άγκυρα. Επιπλέον, όλες οι ελπίδες για ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ έχουν εξανεμιστεί.

Σε αυτό το περιβάλλον, η Τουρκία πρέπει να επανατοποθετηθεί. Η Άγκυρα δεν βασίζεται στη διπλωματία και τις αποδεδειγμένες συμμαχίες, αλλά ψάχνει για αλλαγή συμμαχιών και στρατιωτική δύναμη. Αυτό είναι αποδεκτό, αλλά μόνο μέχρι ενός σημείου. Όσο η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, δεν θα πρέπει να απειλεί συμμάχους, όπως η Ελλάδα ή να πειραματίζεται με ρωσικά όπλα. Είναι τόσο απλό. Εάν η Άγκυρα δεν το αποδεχτεί, θα έρθει ο καιρός για σημαντικές αντιδράσεις, από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.