Süddeutsche Zeitung: «Η δεύτερη ενοχή»

«Η Αθήνα επανέλαβε το αίτημα για επανορθώσεις από τη Γερμανία»

Το ρεπορτάζ του συντάκτη θεμάτων Εσωτερικής Πολιτικής Robert Probst αναφέρει, μεταξύ άλλων:

«Θα ήθελα τόσο πολύ, κάποιος που είχε δώσει και είχε εκτελέσει εντολές εκείνη την εποχή να είχε πει: "Ζητώ συγγνώμη". Ή: "Λυπάμαι τόσο πολύ"». Αυτές οι προτάσεις δεν είχαν ειπωθεί ποτέ. Κατά τη διάρκεια

επίσημης επίσκεψης στην Ελλάδα το 2014, ο τότε Ομοσπονδιακός Πρόεδρος Joachim Gauck μίλησε για αυτό. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η σχέση μεταξύ του Βερολίνου και της Αθήνας εξακολουθεί να είναι τεταμένη σε σχέση με το θέμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τώρα, στην 80η επέτειο της επίθεσης της Wehrmacht στις 6 Απριλίου 1941, η κυβέρνηση στην Αθήνα επανέλαβε το αίτημά της για διαπραγματεύσεις σε σχέση με την χορήγηση επανορθώσεων για τις προκληθείσες κατά τον πόλεμο ζημίες.

Λίγο πριν από την σημερινή επέτειο, το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι το ζήτημα των αποζημιώσεων είναι για την ελληνική πλευρά ανοικτό. «Αυτά τα αιτήματα είναι έγκυρα και ενεργά και προβάλλονται με κάθε μέσο», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Αλέξανδρος Γεννηματάς (sic) στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων DPA. «Οι διαπραγματεύσεις θα συνέβαλλαν πολύ θετικά στην περαιτέρω προώθηση των ελληνογερμανικών σχέσεων». Η Ελλάδα είχε επισημάνει αρκετές φορές ότι το ζήτημα των αποζημιώσεων δεν είχε επιλυθεί οριστικά. Με εξαίρεση την αποζημίωση που συμφωνήθηκε το 1960, συνολικά 115 εκ. Μάρκα για συγκεκριμένες ομάδες θυμάτων, η Ελλάδα δεν έλαβε ποτέ χρηματικά ανταλλάγματα.

Ωστόσο, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση υποστηρίζει την άποψη ότι αυτές οι αξιώσεις δεν αποτελούν πλέον αντικείμενο συζήτησης μετά τη «Συνθήκη 2+4» του 1990. Στη συνθήκη μεταξύ της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας και των τεσσάρων πρώην δυνάμεων κατοχής ΗΠΑ, Σοβιετικής Ένωσης, Γαλλίας και Μεγάλης Βρετανίας, δεν αναφέρονται ρητά οι αποζημιώσεις. Εκτός αυτού, πολυάριθμα κράτη που δέχτηκαν επίθεση και κατελήφθησαν από την ναζιστική Γερμανία, όπως η Ελλάδα και η Πολωνία, δεν συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις για την σύναψή της.

Η ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στην Ελλάδα και την Γιουγκοσλαβία στις 6 Απριλίου 1941. Μέχρι το 1944, τα SS και η Wehrmacht διέπραξαν πολλές σφαγές στην Ελλάδα, τις οποίες τις χαρακτήρισαν αντίποινα για τις επιθέσεις ανταρτών. Δεκάδες χιλιάδες Έλληνες άμαχοι έχασαν την ζωή τους στον πόλεμο. Επιτροπή του ελληνικού Κοινοβουλίου εκτίμησε ότι το συνολικό ποσόν της ζημίας που προκάλεσε η Γερμανία στη χώρα κατά τον πόλεμο είναι τουλάχιστον 289 δις Ευρώ -συμπεριλαμβανομένου ενός αναγκαστικού δανείου που η Ελλάδα υποχρεώθηκε να χορηγήσει στην Deutsche Reichsbank κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Πρόσφατα οι Πράσινοι ξεκίνησαν μια πρωτοβουλία για να ικανοποιήσουν τα αιτήματα της Ελλάδας. Το ψήφισμά τους συζητήθηκε στο Bundestag πριν από λίγες ημέρες και έλαβε μόνο την έγκριση του Die Linke. Το όλο ζήτημα δεν είναι μόνο χρηματικό. Ο Joachim Gauck το έθεσε το 2014 ως εξής: Ήταν «αυτές οι προτάσεις που δεν ειπώθηκαν που δικαιολογούν μια δεύτερη ενοχή, καθώς εξορίζουν τα θύματα ακόμα και από την μνήμη».

-Τίτλος: «Επανορθώσεις»

Το σύντομο άρθρο του Robert Probst στην στήλη «Τρέχον Λεξικό» αναφέρει:

//Επί αιώνες, οι άνθρωποι δεν ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε σχέση με το περίπλοκο ζήτημα των επανορθώσεων. Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, η αξίωση γινόταν αντιληπτή ως το δικαίωμα του νικητή να μείνει αλώβητος για το κόστος του πολέμου του. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Συνθήκες Ειρήνης συνέδεαν τα χρέη που προέκυπταν από τον πόλεμο και την υποχρέωση καταβολής επανορθώσεων. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν υπήρξε Συνθήκη Ειρήνης. Η Διάσκεψη του Λονδίνου για το εξωτερικό χρέος της Γερμανίας έληξε το 1953 με μια συμφωνία που επιφυλάσσει το ζήτημα της ρύθμισης των υποχρεώσεων επανορθώσεων από πλευρά Γερμανίας προς τους πρώην εχθρούς της στον πόλεμο σε μια τελική Συνθήκη Ειρήνης. Μεμονωμένα κράτη έλαβαν κατ’ αποκοπή εκατομμύρια Μάρκα για τα ναζιστικά εγκλήματα. Κατά τη γνώμη πολλών εμπειρογνωμόνων, η «Συνθήκη 2+4» ρύθμισε τον Σεπτέμβριο του 1990 ανοιχτά νομικά ζητήματα. Το Διεθνές Δίκαιο περιγράφει πλέον ως επανορθώσεις οποιαδήποτε πληρωμή που πραγματοποιείται από ένα κράτος για την αποκατάσταση παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου, είτε πρόκειται για παράνομη επίθεση είτε για έγκλημα κατά την περαιτέρω πορεία του πολέμου. Η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει τα αποσπάσματα στην «Συνθήκη 2+4» και επιμένει στην καταβολή δισεκατομμυρίων Ευρώ. Η Αθήνα επανέλαβε το αίτημά της κατά την 80η επέτειο της επίθεσης από την Wehrmacht στις 6 Απριλίου 1941.//