Παγκόσμια ημέρα Τζαζ

Σήμερα 30 Απριλίου: Παγκόσμια ημέρα Τζαζ

Απ’ όλα τα είδη μουσικής στον κόσμο, υπάρχει ένα είδος που διχάζει όσο κανένα άλλο το κοινό: η τζαζ μουσική. Τα δόγματα είναι δύο· κάποιοι τη λατρεύουν κι άλλοι τη σιχαίνονται, χωρίς να φαίνεται να υπάρχει κάποιο δείγμα ενδιάμεσης άποψης. Ένα είδος μουσικής με ιστορία άνω των 100 ετών και μ’ εντυπωσιακή εξέλιξη και «μετάλλαξη» στην πορεία της.

Πρόκειται για μια μοναδική, αμερικανική καινοτομία, που ξεκίνησε με σκοπό τη συναισθηματική ανακούφιση των σκλάβων που έβρισκαν παρηγοριά στα μπλουζ κι από εκεί εξελίχθηκε μια πιο χαρούμενη μορφή μουσικής, η τζαζ. Γιατί χαρούμενη; Γιατί τα πρώτα χρόνια που εμφανίστηκε, η τζαζ προοριζόταν κυρίως για χορό και διασκέδαση. Από το 1917 όταν έγιναν οι πρώτες ηχογραφήσεις της κι η μουσική εξαπλώθηκε ευρέως, έχοντας αναπτυχθεί τόσο πολύ μέσα στο χρόνο, όσο κανένα άλλο είδος μουσικής, με μια σειρά από διαφορετικά στιλ τζαζ όπως traditional jazz, swing bebop, cool jazz και jazz rock μεταξύ άλλων.

Η UNESCO (ο οργανισμός του ΟΗΕ που ασχολείται με εκπαιδευτικά, επιστημονικά και πολιτιστικά θέματα) ανακήρυξε την 30η Απριλίου ως Παγκόσμια Ημέρα της Τζαζ Μουσικής, κατά τη διάρκεια της γενικής συνέλευσης του οργανισμού τον Νοέμβριο του 2011 στο Παρίσι.

Σκοπός του εορτασμού είναι «να φωτίσει τον σπουδαίο ρόλο της τζαζ ως  μορφή τέχνης και μέσο επικοινωνίας που υπερβαίνει τις διαφορές». Η πρωτοβουλία ανήκει στον διάσημο αμερικανό τζαζίστα Χέρμπι Χάνκοκ και πρέσβη καλής θελήσεως της UNESCO, ο οποίος χαρακτήρισε την τζαζ «φωνή ελευθερίας».

Η 30η Απριλίου επιλέχτηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Τζαζ, επειδή συμπίπτει με την τελευταία ημέρα του Μήνα της Τζαζ, που εορτάζεται κάθε Απρίλιο στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες αποτελούν τη γενέθλια χώρα της τζαζ μουσικής.

Με λίγη έρευνα στο διαδίκτυο εντοπίσαμε απόψεις από Αμερικανούς -κι όχι μόνο- γι’ αυτό το είδος μουσικής, που καταλογίζουν μια λίστα από λόγους που δεν αντέχουν στο άκουσμα της τζαζ. Γενικότερα, οι άνθρωποι έχουν μία τάση ν’ αντιπαθουν αυτό που δεν καταλαβαίνουν. Αυτό συμβαίνει καθώς οι περισσότεροι που δηλώνουν πολέμιοι της τζαζ, δυσκολεύονται να κατανοήσουν τη γλώσσα της, τη δομή της, τη γραμματική της, λόγω έλλειψης εμπειριών και τη μη έκθεσή τους στους ήχους της τζαζ κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ο Rick Beato συνεχίζει αναφέροντας πως η χορευτική μουσική, ανέκαθεν υπήρξε το πιο δημοφιλές είδος μουσικής. Και ενώ η τζαζ βρισκόταν στο απόγειό της τις δεκαετίες του 1920 και του 1930 σαν χορευτική μουσική, τη θέση της πήρε η ροκ εν ρολ τη δεκαετία του 1960.

      Η τζαζ μουσική άλλαξε στην πορεά των χρόνων παύοντας να είναι χορευτική μουσική, έχοντας πλέον ως προτεραιότητα την ατομική έκφραση μέσα από σύνθετους ρυθμούς, μελωδίες κι αρμονίες. Ακόμη και μέχρι σήμερα, η ανάγκη για χορευτική μουσική παραμένει ψηλά στις απαιτήσεις του κοινού, κάτι το οποίο αδυνατούν να ικανοποιησουν οι πρόσφατες παραγωγές της τζαζ. Η σύγχρονη μουσική βιομηχανία καθιστά δύσκολο για μια τζαζ μπάντα να επιβιώσει και έτσι οι μουσικοί επιδιώκουν μια σόλο καριέρα. Αυτό έχει αποτέλεσμα η αγορά να γεμίζει με πολλές κυκλοφορίες άλμπουμ από ταλαντουχους μουσικούς, χωρίς όμως το brand ενός συγκροτήματος, καθιστώντας το αδύνατο για ένα μεγάλο κοινό να συνδεθεί μαζί τους.

   Στην αντίπερα όχθη, συναντάμε του λάτρεις της τζαζ που εξηγούν όλους τους λόγους που αυτό το είδος μουσικής αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους. Δηλώνουν πως ο ρυθμός της τζαζ τους προκαλεί μια αίσθηση ευφορίας και τους φτιάχνει τη διάθεση. Ταυτόχρονα φέρνει ηρεμία και χαλάρωση, ενώ άλλους τους εμπνέει, εξάπτοντας τη φαντασία και δημιουργικότητά τους. Πιο συγκεκριμένα, ο Dr. William Klemm (σε άρθρο του Psychology Today) εξηγεί πως όταν ακούμε ή παίζουμε τζαζ μουσική, αποκτούμε πολλά γνωστικά οφέλη, που εμπλουτίζουν το μυαλό μας.. Μάλιστα, μελέτες καταδεικνύουν ότι οι ακροατές τζαζ είναι κατά 25% λιγότερο καταθλιπτικοί από εκείνους που δεν ανήκουν στο ακροατήριο αυτής της μουσικής.

      Τον ισχυρισμό πως η τζαζ διεγείρει το μυαλό και βελτιώνει τη συγκέντρωση των ακροατών της υποστηρίζει κι η επιστήμη. Ακούγοντας τζαζ, ο εγκέφαλός μας τείνει να μιμείται τα ρυθμικά αυτοσχεδιαστικά μοτίβα, προκαλώντας αυξημένη νευρική διέγερση. Ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη σύνταξη της γλώσσας, καθιστώντας την, την ιδανική μουσική συνοδεία για μελέτη κι εργασία. 

     Ακόμη ένας λόγος που η τζαζ απαριθμεί εκατομμύρια οπαδούς στην υφήλιο είναι γιατί ενισχύει τη δημιουργικότητα. Σύμφωνα με την ερευνήτρια Beth Belle Cooper, η ηχητική υπόκρουση βελτιώνει τη δημιουργικότητα ενώ καθοριστικό ρόλο έχουν ο τύπος της μουσικής και η ένταση στην οποία την ακούμε, αναγκάζοντας το μυαλό μας να δουλέψει λίγο πιο σκληρά από το κανονικό, μπορούμε να οδηγηθούμε στο να σκεφτόμαστε περισσότερο έξω από τα συνηθισμένα. Είναι ιδανικό δε βοήθημα για συγγραφή κειμένων κι άλλες δημιουργικές δραστηριότητες. Τελευταίο, αλλά όχι αμελητέο ,το επιχειρημα από τους λάτρεις της τζαζ, ότι αποτελεί μια από τις καλύτερες μουσικές όλων των εποχών επειδή οι μουσικοί της αγαπάνε τόσο πολύ τη μουσική κι ενδιαφέρονται πραγματικά γι’ αυτό που δημιουργούν, χωρίς να ακολουθούν τις τάσεις και την εμπορικότητα όπως άλλοι μουσικοί.

    Για όσους από εσάς θελήσετε να μυηθείτε στον κόσμο της μουσικής τζαζ, μην ξαφνιαστείτε καθόλου αν στην αρχή νομίζετε πως ακούτε απλά «ένα θόρυβο χωρίς δομή». Κάθε τραγούδι της τζαζ ξεκινά ανοίγοντας συνήθως με μια γραμμή μελωδίας, στη συνέχεια οι μουσικοί αυτοσχεδιάζουν σ’ αυτήν τη γραμμή κι έπειτα μ’ έναν όμορφο τρόπο, βρίσκουν το δρόμο για την επιστροφή στη μελωδία του τραγουδιού.

    Η τζαζ έχει μια ιδιότητα να χρησιμοποιεί αυτά που γνωρίζουμε για τη μουσική, στοιχεία με τα οποία είμαστε εξοικειωμένοι και να προσθέτει το αφηρημένο στοιχείο του αυτοσχεδιασμού. Μπορεί να εκπέμπει ένα ήχο που δεν ακούγεται ακριβώς όπως το επόμενο τραγούδι τζαζ. Κι αυτή είναι η γοητεία της!

Ο παρακάτω σύνδεσμος θα σας επιτρέψει να ακούσετε κάποια από τα πιό φημσμένα κομμάτια του είδους:  https://www.youtube.com/watch?v=Yc0zLXmvn6Y

Πηγή: sansimera.gr