Θεοφάνεια ή Θεοφάνια: Πώς το γράφουμε σωστά

Θεοφάνεια ή Θεοφάνια: Πώς το γράφουμε σωστά  - Ο καθηγητής Γιώργος Μπαμπινιώτης απαντά 

Θεοφάνεια ή Θεοφάνια; Ποια είναι η σωστή ορθογραφία της λέξης; Αυτή είναι η απορία που έχουν πολλοί από εμάς σήμερα, ανήμερα των Θεοφανίων (6.1). Μέσα από ανάρτησή του στο Facebook ο καθηγητής Γλωσσολογίας, Γιώργος Μπαμπινιώτης, είχε δώσει παλαιότερα την απάντηση για το πώς προτιμάται να γράφουμε τη λέξη. 

Όπως εξηγεί ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης, η σωστή γραφή είναι: «Θεοφάνια» και εξηγεί το γιατί:

«Θεοφάνια, τα

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ Ως εκκλησιαστική εορτή η λ. αρχικά δήλωσε τη Γέννηση του Χριστού, η οποία στην αρχαία Εκκλησία εορταζόταν μαζί με τη Βάπτιση (6 Ιανουαρίου), πβ. Βασιλ. Εἰς τὴν Ἱερὰν Γέννησιν τοῦ Χριστοῦ, 31. 1473. 3-5: ὄνομα θώμεθα τῇ ἑορτῇ ἡμῶν Θεοφάνεια· ἑορτάσωμεν τὰ σωτήρια τοῦ κόσμου, τὴν γενέθλιον ἡμέραν τῆς ἀνθρωπότητος). Tον 4ο αι. οι δύο γιορτές χωρίστηκαν και η Γέννηση μεταφέρθηκε στις 25 Δεκεμβρίου, οπότε η λ. Θεοφάνια χρησιμοποιήθηκε για τη Βάπτιση τού Χριστού (και την αντίστοιχη εορτή), επειδή σε αυτήν φανερώθηκε ο Θεός με τα τρία του πρόσωπα (η Αγία Τριάδα).

Θεοφάνια ή Θεοφάνεια;

H εορτή των Θεοφανίων είναι προτιμότερο να γράφεται με -ι-: τα Θεοφάνια. Eκτός από τη γνωστή χριστιανική γιορτή των Θεοφανίων, τής βάπτισης δηλ. τού Xριστού και τής φανέρωσης τού Θεού, Θεοφάνια (τα), ήταν και αρχαία εορτή στους Δελφούς, όπου έδειχναν στους λάτρεις τού Aπόλλωνος το άγαλμά του. H γραφή Θεοφάνεια με -ει- δικαιολογείται ως δήλωση τής πράξης και ιδιότητας τού επιθ. θεοφανής: θεοφανής – θεοφάνεια, όπως διαφανής – διαφάνεια. Ωστόσο, προκειμένου για εορτή σε ουδέτερο γένος είναι προτιμότερο να τηρηθεί η γραφή σε -ια: τα Θεοφάνια· πβ. τα Πύθια, τα Ίσθμια, τα Eπιφάνια, αλλά η επιφάνεια από το επιφανής», σημειώνει ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης στην ανάρτησή του.