Σελίδες

Τετάρτη 28 Μαΐου 2025

Jena: Διήμερο συνέδριο για τον πολιτισμό των Ελλήνων του Πόντου

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ: Πραγματοποιήθηκε στο πανεπιστήμιο Friedrich Schiller της Jena στις 18 και 19 Μάη 2025, διήμερο συνέδριο για τον πολιτισμό των Ελλήνων του Πόντου στα πλαίσια της λειτουργικότητας του τμήματος Forschungsstelle Bessario/Uni Jena με την επιστημονική διεύθυνση των Prof. Dr. Thede Kahl, Dr. Isabella Greisinger και Δρος Βασίλη Σπυρόπουλου.

Τη συνδιοργάνωση και οικονομική υποστήριξη του συνεδρίου ανέλαβαν οι φορείς ΟΣΕΠΕ, Διαρκής Επιτροπή για τη γενοκτονία της ΟΣΕΠΕ και ο Σύλλογος Ποντίων Νυρεμβέργης.
Στην πρόσκληση του πανεπιστημίου ανταποκρίθηκαν περισσότεροι από είκοσι επιστήμονες και ειδικοί ερευνητές για τον ποντιακό ελληνισμό από ελληνικά και ξένα ακαδημαϊκά ιδρύματα.
(Οι θεματικές και οι εισηγητές του συνεδρίου μπορούν να αναζητηθούν στο σύνδεσμο: https://www.gw.uni-jena.de/en/73381/conference-the-greek-heritage-of-pontus-interdisciplinary-perspectives)

Σταχυολογώντας στιγμές του διήμερου διακρίνουμε:

- την εύρυθμη, οργανωμένη και εξυπηρετική πολυγλωσσία της διημερίδας.
Οι μεταγλωττίσεις μεταξύ αγγλικής, γερμανικής και ελληνικής γλώσσας διευκόλυναν
αποτελεσματικά τους σύνεδρους και εισηγητές από τις διάφορες χώρες της Ευρώπης.

- την υποστήριξη της ελληνικής Πολιτείας στη Forschungsstelle Bessario του πανεπιστημίου Ιένα με την υψηλή εκπροσώπησή της στο συνέδριο από τον
Έλληνα Πρέσβη στο Βερολίνο κ. Αλέξανδρο Παπαϊωάννου.

- το επιστημονικό ενδιαφέρον και τις έρευνες για την ποντιακή διάλεκτο αλλά και τις `κινητικότητες` του προσφυγικού ελληνισμού από τμήματα γλωσσολογίας, κοινωνιολογίας και ιστορίας ξένων πανεπιστημίων και ερευνητών.
(Prof. Dr. Thede Kahl, Dr. Isabella Greisinger, Prof. Nicole Immig, MA Andreea Pascaru, ass. Prof. Eka Tchkoize, MA Helmut Sandeck, Phd Laurendia Schreiber)

-τις αποκαλυπτικές εισηγήσεις και πρωτότυπες παρουσιάσεις νέων επιστημόνων όπως των Βασίλη Γιορανίδη, Χαράλαμπου Καρπουχτσή και Σταύρου Ευκολίδη, οι οποίες αναδεικνύουν την ανάγκη απο-εξιδανίκευσης των ιστοριοαφηγημάτων του μεταπροσφυγικού ελληνισμού και αναζήτησης αμεσότερων τρόπων προβολής του ερευνητικού συμπεράσματος.

- την ενδελέχεια στην έρευνα για τα σημερινά ρωμέικα της Οφιούντας από τον μοναδικό ερευνητή και συγγραφέα τους Βαχίτ Τουρσούν, αλλά και την οπτική στη διασπορά των ποντιακών ιδιωμάτων από τον Σωτήρη Ρουσιάκη, μέλος της ερευνητικής ομάδας του Prof. Dr. Kahl.

- την επισταμένη ακαδημαϊκή ανάγνωση στις μεταπροσφυγικές ταυτότητες των Prof. Γρηγόρη Ζαρωτιάδη, Prof. Βασίλη Σπυρόπουλου και Prof. Ανθής Ρεβυθιάδου.

- τις συνάψεις του μουσικού γλωσσικού ιδιώματος των Ποντίων και της κλασικής μουσικής ως αποτέλεσμα μουσικολογικής έρευνας και ενορχηστρωτικών εφαρμογών του ελληνοπολωνού συνθέτη και μουσικοπαιδαγωγού Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου.

- την ενθύμηση των αστείρευτων πηγών των οθωμανικών αρχείων περί του ελληνισμού της Ανατολίας από την Zeynep Tourkyilmaz και της αναγκαιότητας
περαιτέρω ερευνών σε αυτές.

- τα παραγωγικά διαλόγου επιστημονικά συμπεράσματα των Γιάννη Τσεκούρα και Αθανάσιου Αναστασιάδη για τις εθιμικές συμπεριφορές των παρκακάθ και μουχαμπέτ, αλλά και για τα άσματα του ακριτικού κύκλου των Ποντίων.

- την πρώτη παρουσίαση στο εξωτερικό του μουσείου προσφυγικού ελληνισμού της Αθήνας από τη διευθύντριά του Έφη Μαυροπούλου. Ενός κορυφαίου τοπόσημου της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας με σπουδαία επικοινωνιακή και πολιτική σημασία.

- το νέο φορέα υποστήριξης της Forschungsstelle Bessario, `Βησσαρίων Ελλάς` με έδρα την Αθήνα, τον οποίο παρουσίασε ο συντονιστής του Γιώργος Πανίδης.

Oι επιστημονικοί υπέυθυνοι του συνεδρίου, Prof.Dr. Thede Kahl με την Dr. Isabella Greisinger και τον Έλληνα Πρέσβη κ. Αλέξναδρο Παπαϊωάννου μπροστά στο μνημείο της γενοκτονίας των Αρμενίων στην Ιένα στις 19 Μάη μετά την τελετή

- το δυναμικό `παρών` του Μεταπτυχιακού για τη λογοτεχνία της ποντιακής διαλέκτου στο πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας με την παρουσία των διδασκόντων του Γιάννη Τερζίδη και του εκπαιδευτικού, συγγραφέα και αρχισυντάκτη της Ποντιακής Εστίας Στάθη Ταξίδη.
Η εμβρίθεια στη γραμματολογία της ποντιακής διαλέκτου από τον Γιάννη Τερζίδη και το φωτοχρονογράφημα-πλοηγός στην ιστορία της ποντικής ρωμιοσύνης του Στάθη Ταξίδη, διαπίστωσαν τα προτερήματα της αλληλεγγύης των δύο πανεπιστημιακών τοπίων.
(σημ. ο Prof. Dr. Kahl της Forschungsstelle Bessario είναι παράλληλα διδάσκων στο πρόγραμμα του Μεταπτυχιακού στο παν. Δυτ. Μακεδονίας)

-τη συμβολική αναφορά στο ιστορικό αποτύπωμα του Τραπεζούντιου λόγιου Βησσαρίωνα από τον βυζαντινολόγο και επικεφαλής ΑΧΕΠΑ Μονάχου Χρήστο Καφάση.
(σημ. η έναρξη της Forschungsstelle Bessario υποστηρίχθηκε και συγχορηγήθηκε από τις ΑΧΕΠΑ Φρανκφούρτης/Μονάχου, Ελλ.Κοιν. Φρανκφούρτης, ιδρ. Ελλ.Σπίτι Φρανκφούρτης, Σωματείο Απόστολος Παύλος Φρανκφούρτης, Επιτροπή για τη Γενοκτονία της ΟΣΕΠΕ και Σύλλογο Ποντίων Νυρεμβέργης)

-την εικαστική παρέμβαση στην αίθουσα του συνεδρίου από τα έργα των Σοφίας Αμπερίδου και Μαρίνας Προβατίδου.

-τέλος, την επιμνημόσυνη αναφορά στα θύματα της γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, το μεσημέρι της Δευτέρας 19 Μάη, οποία τελέστηκε στο μνημείο της `Πέτρας` στη γέφυρα Camsdorfer Brücke της Ιένα, το οποίο είναι αφιερωμένο στη γενοκτονία των Αρμενίων.
Την εκδήλωση φρόντισαν και προλόγισαν εκ μέρους της ΟΣΕΠΕ η πρόεδρος Παρθένα Ιορδανίδου και εκ μέρους της Επιτροπής για τη γενοκτονία της ΟΣΕΠΕ,
η Αναστασία Κασαπίδου Ντικ.
Στην τελετή, στη διάρκεια της οποίας κατατέθηκε στεφάνι από τον Έλληνα Πρέσβη
κ. Παπαϊωάννου, παραβρέθηκαν σύνεδροι, εισηγητές του διήμερου, φοιτητές του πανεπιστημίου, δημοσιογράφοι, εκπρόσωποι συλλόγων της ΟΣΕΠΕ καθώς και εκπρόσωποι της αρμενικής κοινότητας Ιένας με επικεφαλής τον Paul Guloglou.

Συνέδρια όπως αυτό της Ιένα, εκτός της αυτονόητης λειτουργικότητας στον επιστημονικό κόσμο και ενδοεπικοινωνίας των ερευνητικών αντικειμένων αναδεικνύουν τις αναγκαιότητες πρόκλησης παραγωγικών συνεργασιών με άλλα πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και πολιτισμικούς φορείς.
Η υφιστάμενη `ζεύξη` Forschungsstelle Bessario και πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας για παράδειγμα, όπως και οι παρεπόμενες προσκλήσεις των Χρήστου Καφάση και Έφης Μαυροπούλου για τη διοργάνωση ανάλογων συνεδρίων στο πανεπιστήμιο Μονάχου και Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού στην Αθήνα υποδηλώνουν τη δυναμική αυτών.

Ανεξάρτητα όμως από το επικοινωνιακό ίχνος ενός ανάλογου επιστημονικού συνεδρίου, το οποίο πάντοτε θα δυσκολεύεται να βρει οικονομική υποστήριξη από τα ταμεία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων καθώς η θεματική του δεν ανήκει στις επιστήμες αιχμής (τεχνολογία, οικονομία), η ανάγκη εξωτερικών χορηγιών όπως π.χ από τα σωματεία των ποντίων είναι παρούσα και αδήριτη.
Στην προκειμένη περίπτωση ενδεικτικά, ο Σύλλογος Ποντίων Νυρεμβέργης δέσμευσε ανθρώπινους και ταμειακούς πόρους δεκάδων εργατωρών και χιλιάδων ευρώ πολλούς μήνες πριν τη διεξαγωγή του.
Η ευθύνη υπήρξε μεγάλη και ο κόπος πολύς.
Ποιά είναι όμως η συμβολική δικαίωση του σωματείου?
Θα μπορούσε άραγε να υποδειγματίσει τα εκατοντάδες σωματεία των ποντίων να στρέψουν προσοχή και χορηγίες στην ακαδημαϊκή έρευνα, στις εκδόσεις,
στις ψηφιοποιήσεις και σε ουσιαστικές δράσεις κλίμακας και πεδίου?
(Προς στιγμήν, ατενίζοντας την καλοκαιρική σεζόν, για πολλοστή φορά προετοιμάζονται `επενδύσεις` εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ σε δραστηριότητες ψυχαγωγικού και γαστρονομικού ευδαιμονισμού και μόνο από τα εκατοντάδες πολιτισμικά σωματεία του μεταπροσφυγικού ελληνισμού).

Καλούμε ανάληψη ευθυνών, απάντων ημών των σωματείων, παραθέτοντας κάποιες ελάχιστες σκέψεις συναγερμού:
-Στην επερχόμενη επέλαση και σαρωτική επίδραση της ΑΙ, κάθε επιστημονικό πεδίο είναι ευάλωτο. Κάθε τι θα δύναται να παραποιηθεί, να κλωνοποιηθεί, να ακυρωθεί, να στρεβλωθεί, αλλά και να προστατευθεί, να αναγεννηθεί, να αναδειχθεί και αναθεωρηθεί επί τα βελτίω.
-Ένα ιστορικό μας επιχείρημα και τεκμήριο μπορεί είτε να στρεβλωθεί σκόπιμα,
είτε να αναδειχθεί περαιτέρω. (Ας φαντασθούμε μία ψηφιακή Χάγη όπου της ανατίθεται η εκδίκαση του επίδικου μιας γενοκτονίας λαών με ΑΙ συνήγορους, κατήγορους, δικαστές κλπ. Ποιό αποτέλεσμα θα θέλαμε? Δεν είναι μακριά...)
-Ένα πρωτόλειο δημώδες άσμα μπορεί να αποδοθεί από ένα ολόγραμμα του Χρύσανθου καταργώντας παραδοσιακά επαγγέλματα και βιοπορισμούς.
- Ένας αλγόριθμος μπορεί να ακυρώσει την ανάγκη ιδιωματικής λογοτεχνίας υποσκελίζοντας τις δεξιότητες ενός στιχουργού και λογοτέχνη.
- Ένα ψηφιοποιημένο αρχείο γραμματολογίας μπορεί να μολυνθεί με τρομακτική αληθοφάνεια ή να θρέψει ευεργετικά ένα νέο επιστημονικό πεδίο.


Είναι δραματικά απαραίτητο, η άυλη πολιτιστική κληρονομιά της ρωμιοσύνης, (γραμματεία, γλωσσολογία, λαϊκός πολιτισμός κλπ) να εγκατασταθεί
στις πανεπιστημιακές αυλές και να ασπισθεί σε αυτές υιοθετώντας σύγχρονες οπτικές, αξιοποιώντας νέα τεχνολογικά εργαλεία και επενδύοντας σε καινοτόμες πρωτοβουλίες.
Χρειάζονται άνθρωποι, όραμα και χρήμα.

Ο ΣΠΝ, ευγνώμων στον αγόγγυστο εθελοντισμό των δεκάδων του μελών, ευχαριστεί τους Νίκο Καλαμάρα και Σωτηρία Λαζαρίδου για τη βοήθειά τους στην αργατία του συνεδρίου της Ιένα.

ΣΠΝ Cardinal Bessario
(Σύλλογος Ποντίων Νυρεμβέργης)



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.