Τίτλοι τέλους για την Ελληνογερμανική Συνέλευση

Του Διογένη Δημητρακόπουλου, Ανταποκριτή της DW στη Θεσσαλονίκη. Ασχολείται με οικονομικά και κοινωνικά θέματα.

Για 15 χρόνια η Ελληνογερμανική Συνέλευση ήταν ο σύνδεσμος Ελλάδας και Γερμανίας στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ένα δίκτυο συνεργασίας που έκλεισε τον κύκλο του αφήνοντας ένα κενό πίσω του.

Στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς, επί της προηγούμενης τρικομματικής κυβέρνησης στη Γερμανία αποφασίστηκε ξαφνικά η αναστολή των δραστηριοτήτων της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης. Η ενεργή παρουσία του φορέα στην περσινή Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, με τιμώμενη χώρα τη Γερμανία, δεν προμήνυε με τίποτα αυτό το τέλος. Η Ελληνογερμανική Συνέλευση συνέδεσε τις τοπικές κοινωνίες Ελλάδας και Γερμανίας προωθώντας τον διάλογο στα θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως διαχείριση αποβλήτων, τουρισμός, περιβάλλον, προσφυγικό, και πρόσφατα στην ψηφιοποίηση και την πολιτική προστασία και οικοδομώντας σχέσεις εμπιστοσύνης και αποτελεσματικές συνέργειες μεταξύ των δύο χωρών.

Τα δύσκολα χρόνια της κρίσης στην Ελλάδα

Η Ελληνογερμανική Συνέλευση (ΕΓΣ) ενίσχυσε στα χρόνια της κρίσης τους ελληνικούς δήμους με προσφορά τεχνογνωσίας από γερμανικούς δήμους υπό το βάρος σφοδρών αντιδράσεων για τη σκοπιμότητα των ενεργειών της. Οι συζητήσεις για τον ρόλο του τότε Εντεταλμένου για την Ελληνογερμανική Συνέλευση, Χανς Γιοάχιμ Φούχτελ, έδιναν κι έπαιρναν, με αλησμόνητες τις εικόνες έντασης διαδηλωτών-μελών της ΠΟΕ-ΟΤΑ στο πλαίσιο της Συνδιάσκεψης της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης στη Θεσσαλονίκη το 2012 και τις έντονες αντιδράσεις στην Κρήτη το 2018. Το 2016 βραβεύτηκε από το Ίδρυμα Γκέρντελερ με το «Βραβείο Πολιτικής σε θέματα Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Συνεννόησης των Λαών». Γερμανικοί δήμοι δήλωναν τελευταία ότι μπορούν να μάθουν πολλά από την ελληνική πλευρά για την ψηφιοποίηση και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δείχνοντας πλέον ότι το ενδιαφέρον δεν είναι μονόπλευρο. Ιδιαίτερα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές, οι αυτοδιοικητικοί εταίροι των δύο χωρών έδιναν αυθόρμητα και ενεργά χείρα βοηθείας.

Αντιδράσεις από Δήμους σε Ελλάδα και Γερμανία

«Είχαμε τη συνδρομή της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης σε κάθε πρωτοβουλία μας και σε περιόδους δύσκολες για το νησί μας, όπως η μεταναστευτική κρίση και ο μεγάλος σεισμός του 2020», επισημαίνει μιλώντας στην Deutsche Welle o Δήμαρχος Ανατολικής Σάμου Παρασκευάς Παπαγεωργίου. Η συνεργασία των δήμων Ανατολικής Σάμου - Ζίντελφινγκεν στην πολιτική προστασία αποτέλεσε φωτεινό παράδειγμα. «Μας προκάλεσε έκπληξη η διακοπή της λειτουργίας της. Οι συνεργασίες μας θα συνεχιστούν, αλλά χάσαμε έναν πολύτιμο αρωγό και σύμμαχο», προσθέτει ο Έλληνας Δήμαρχος.

«Με την υποστήριξη της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης δεκάδες μαθητές και νέοι από την περιοχή μας και από τη Γερμανία έχουν συμμετάσχει σε προγράμματα Erasmus, βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και ανακύκλωσης», αναφέρει ο Δήμαρχος Ωραιοκάστρου Παντελής Τσακίρης. Ο Δήμος του έχτισε μια σταθερή γέφυρα συνεργασίας με τον Δήμο Ντέτμολντ. «Η είδηση μας λύπησε, γιατί η Ελληνογερμανική Συνέλευση προσέφερε απτά αποτελέσματα στην ενίσχυση των δεσμών Ελλάδας και Γερμανίας. Η διακοπή της λειτουργίας της μας στέρησε τη δυνατότητα να υλοποιήσουμε τις δράσεις που είχαμε σχεδιάσει», αναφέρει, τονίζοντας τη σημασία τέτοιων θεσμών για την ενίσχυση της ευρωπαϊκή συνοχής στην πράξη.

«Αποκτήσαμε καλούς φίλους στην Ελλάδα και αποκομίσαμε πολλά από τη συνεργασία με την ΕΓΣ. Η αδελφοποίηση με το Ωραιόκαστρο στηρίζεται σε γερά θεμέλια», αναφέρει ο Δήμαρχος Ντέτμολντ Φρανκ Χίλκερ. «Λυπήθηκα για την είδηση της παύσης των δραστηριοτήτων της ΕΓΣ και εύχομαι να βρεθεί κάποιος τρόπος να συνεχιστεί στο μέλλον», συμπληρώνει.

«Με τον Δήμο Ανατολικής Σάμου συνεργαστήκαμε στην πολιτική προστασία. Μάθαμε πολλά ο ένας από τον άλλον στην αντιμετώπιση δασικών πυρκαγιών και ακραίων καιρικών φαινομένων. Η Ελληνογερμανική Συνέλευση δεν ήταν μόνο μια οργανωτική πλατφόρμα, ήταν ένας ζωντανός χώρος συνάντησης. Η διακοπή της ΕΓΣ αφήνει ένα κενό, που γίνεται ιδιαίτερα αισθητό σε μια εποχή που η διασυνοριακή συνεργασία και αλληλεγγύη είναι πιο αναγκαίες από ποτέ», υπογραμμίζει ο Ρόλαντ Ναρ, Γενικός Διευθυντής του Δήμου Ζίντελφινγκεν.

Θεματικές συνεργασίες

Στο γραφείο του στις Τεχνικές Σχολές του Επιμελητηρίου Ηρακλείου, ο Δρ Μιχάλης Καθαράκης δεν κρύβει την απογοήτευσή του. Μπροστά του στοιβάζονται φάκελοι με πιστοποιητικά γερμανικών προτύπων, μαρτυρίες μιας συνεργασίας που διακόπηκε απότομα. «Φέραμε στο Ηράκλειο διαγωνισμούς ηλεκτροσυγκόλλησης, με εκπροσώπους της DVS-GSI να παρακολουθούν από κοντά. Οι εκπαιδευόμενοί μας έπαιρναν διεθνώς αναγνωρισμένα διπλώματα που άνοιγαν πόρτες σε όλη την Ευρώπη. Καθιερώσαμε το 4ο έτος μαθητείας στα ΕΠΑΛ, φέρνοντας το γερμανικό σύστημα δυικής εκπαίδευσης. Με τα σεμινάρια Ξηρής Δόμησης με το Επιμελητήριο της Φρανκφούρτης με γερμανική πιστοποίηση, δώσαμε σε εκατοντάδες Έλληνες εκπαιδευόμενους την ευκαιρία να αγγίξουν τα γερμανικά στάνταρ χωρίς να φύγουν από την πατρίδα τους», λέει μιλώντας στην Deutsche Welle ο Διευθυντής των Τεχνικών Σχολών του Επιμελητηρίου Ηρακλείου. «Αυτό δεν έπρεπε να συμβεί τώρα που αποδείξαμε ότι μπορεί να λειτουργήσει», τονίζει, προσθέτοντας: «Χάνουμε έναν θεσμό που έφερε διαφορετικές κουλτούρες και νοοτροπίες τόσο κοντά και δημιούργησε κάτι νέο, καλύτερο. Η Ελληνογερμανική Συνέλευση ήταν ένα δίκτυο εμπιστοσύνης. Τώρα οι νέοι μας θα πρέπει να ψάχνουν αλλού για προοπτικές που εμείς τους προσφέραμε στον τόπο τους», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Θα μπορούσε να συνεχιστεί το έργο της ΕΓΣ;

Γιατί αποφασίστηκε το κλείσιμο ενός τόσο σημαντικού φορέα; Δεν υπήρξε καμία επίσημη ανακοίνωση που να δίνει κάποια εξήγηση. Πηγές από γερμανικής πλευράς αναφέρονται σε πολιτική απόφαση, και όχι οικονομικής υφής, χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις. Το εγχείρημα της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης χρηματοδοτούνταν αποκλειστικά από τη Γερμανία και τελευταία είχε μπει στη συζήτηση εάν, και σε τι ποσοστό θα συμμετείχε και η Ελλάδα. Ομολογουμένως το ενδιαφέρον από ελληνικής πλευράς έφθινε τον τελευταίο καιρό και οι συζητήσεις για τον τεχνοκρατικό μετασχηματισμό της δεν καρποφόρησαν. Η διάθεση απομάκρυνσης από κάτι που θα θύμιζε τα χρόνια των μνημονίων ίσως να είναι ένας λόγος, με τα γεωπολιτικά θέματα να αφήνουν ενίοτε το αποτύπωμά τους.

«Η Ελληνογερμανική Συνέλευση θα έπρεπε να είχε αναπροσανατολιστεί για να συνεχίσει. Ήταν μια ευκαιρία που, δυστυχώς, χάθηκε. Δημιουργήθηκε τώρα ένα κενό, το οποίο η απλή ύπαρξη αδελφοποιημένων πόλεων δεν μπορεί να καλύψει», επισημαίνει μιλώντας στην Deutsche Welle o Κρίστιαν Γκοϊνί, βουλευτής του κρατιδίου του Βερολίνου. Ο ίδιος υποστηρίζει τη δημιουργία μιας νέας μορφής συνεργασίας με την ένταξη και των δημοτικών επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας. «Υπάρχει γόνιμο έδαφος για συνεργασία και αμοιβαία μάθηση σε δημοτικό επίπεδο στους τομείς της κλιματικής αλλαγής και της ανθεκτικότητας απέναντι σε φυσικές καταστροφές», τονίζει.

Η ΕΓΣ αποτέλεσε ένα πρωτοπόρο παράδειγμα που εμπράκτως προήγαγε την ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η έλλειψή της απογοητεύει τα ενεργά μέλη της, που χάνουν μια σημαντική υποστηρικτική δομή. Είναι μια σημαντική έλλειψη στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Γερμανίας, με μια παρακαταθήκη όμως που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στο μέλλον.