«Σκότωσε» το διαδίκτυο το βιβλίο;

Η παλιά συζήτηση για το αν το διαδίκτυο θα «σκοτώσει» το βιβλίο φαίνεται να έχει ξεπεραστεί, καθώς τα τελευταία χρόνια η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Ενώ οι αναγνωστικές συνήθειες έχουν αλλάξει ριζικά, το βιβλίο παραμένει μια σταθερή αξία.

1. Η διαχρονική αξία του έντυπου βιβλίου

Μια θεμελιώδης, μακροχρόνια έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2010 στο περιοδικό Research in Social Stratification and Mobility ανέδειξε τη σημασία της ύπαρξης βιβλίων στο σπίτι. Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε σε 27 χώρες, έδειξε ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα τέτοιο περιβάλλον έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αποκτήσουν καλύτερες σχολικές επιδόσεις. Ακόμη και μια μικρή βιβλιοθήκη μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά, ενισχύοντας την αγάπη για τη μάθηση και τις γνωστικές ικανότητες.

2. Ο ανταγωνισμός στην ψηφιακή εποχή

Αν και οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι το έντυπο βιβλίο εξακολουθεί να είναι η προτιμώμενη επιλογή για πολλούς, ειδικά για τους νέους, η χρήση του διαδικτύου έχει οδηγήσει σε μείωση της ανάγνωσης για ψυχαγωγία. Τα κυριότερα ευρήματα από πρόσφατες έρευνες, όπως αυτές του Pew Research Center, καταδεικνύουν μια σαφή τάση:

Κυριαρχία των social media: Η προσοχή μας στρέφεται όλο και περισσότερο σε σύντομο, οπτικό περιεχόμενο (social media, streaming), που απαιτεί λιγότερη συγκέντρωση.

Αλλαγή στη μορφή ανάγνωσης: Η ανάγνωση έχει μετατοπιστεί από το χαρτί στην οθόνη. Ενώ η κατανάλωση περιεχομένου με τη μορφή κειμένου παραμένει υψηλή, οι αναγνώστες στρέφονται πλέον σε ψηφιακές μορφές (e-books) και, κυρίως, σε ακουστικά βιβλία (audiobooks).

3. Η ελληνική και διεθνής πραγματικότητα

Πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν αυτές τις τάσεις και στην Ελλάδα. Έρευνα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Ιούνιος 2024) για τις αναγνωστικές συνήθειες της Gen-Z (γενιά Z) έδειξε ότι το 68% των νέων προτιμά τα έντυπα βιβλία. Παρόλα αυτά, ο έντονος ανταγωνισμός με τις υπόλοιπες ψυχαγωγικές δραστηριότητες έχει ως αποτέλεσμα να διαβάζουν λιγότερο συχνά.

Σε διεθνές επίπεδο, η ανάγνωση παραμένει μια συνήθεια, αλλά οι μορφές της εξελίσσονται. Η κυριαρχία του έντυπου βιβλίου συνεχίζεται, αλλά τα e-books και τα audiobooks κερδίζουν συνεχώς έδαφος, αποτελώντας αναπόσπαστο κομμάτι των σύγχρονων αναγνωστικών συνηθειών.

Συμπερασματικά: Η χρήση του διαδικτύου δεν έχει «σκοτώσει» το βιβλίο, αλλά έχει δημιουργήσει έναν έντονο ανταγωνισμό για τον χρόνο και την προσοχή μας. Το έντυπο βιβλίο αντιστέκεται σθεναρά, παραμένοντας η προτιμώμενη επιλογή για τους νέους, αλλά το ερώτημα είναι αν αυτή η προτίμηση μεταφράζεται σε συχνή ανάγνωση.

Eπιμέλεια: ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ