Πού βρίσκονται οι πρωταγωνιστές του Πολυτεχνείου

Δημοισεύτηκε στο cnn.gr (του Δημήτρη Σούλτα)

Αυτό που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε «Γενιά του Πολυτεχνείου» αποτελείται από ανθρώπους που ναι μεν βρέθηκαν μαζί στην κορυφαία αντιστασιακή στιγμή κατά της Χούντας, αλλά η συνέχεια στον πολιτικό και κοινωνικό βίο δεν ήταν η ίδια για όλους.

Αρκετοί, αλλά όχι οι περισσότεροι, εκ των πρωταγωνιστών της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, συνέχισαν ενεργά την ενασχόλησή τους με την πολιτική και κάποιοι εξ αυτών πρωταγωνίστησαν στα πολιτικά πράγματα της μεταπολίτευσης. Άλλοι, χωρίς να σταματήσουν να έχουν άποψη για τα πολιτικά πράγματα, είχαν μια λαμπρή ακαδημαϊκή και επιστημονική διαδρομή.

Καθώς φέτος βρισκόμαστε στην 52η επέτειο της εξέγερσης τα νέα παιδιά του 1973 βρίσκονται στην έβδομη ή στην όγδοη δεκαετία της ζωής τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αισθάνονται πολιτικά απόμαχοι

Κώστας Λαλιώτης: Ο «διαπραγματευτής» που έγινε «θείο βρέφος»

Ένα από τα γνωστότερα και πολιτικά επιδραστικότερα πρόσωπα του Πολυτεχνείου είναι αναμφίβολα ο Κώστας Λαλιώτης. Πρωταγωνιστής της εξέγερσης ήταν ένας εκ των διαπραγματευτών με τον στρατό πριν το τανκ εισβάλλει. Μετά την πτώση της χούντας έγινε το αγαπημένο παιδί του Ανδρέα Παπανδρέου, με κυρίαρχο ρόλο στην οργάνωση του ΠΑΣΟΚ, ρόλος που του χάρισε και το προσωνύμιο «θείο βρέφος». Επί χρόνια είχε επιλέξει να μην εισέλθει στη Βουλή, μπαίνοντας απλώς στην τελευταία θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας. Αργότερα ανέλαβε κομβικές κυβερνητικές θέσεις όπως αυτή του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ την εποχή των μεγάλων έργων ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Στη συνέχεια άρχισε να αποσύρεται από κυβερνητικές θέσεις, όχι όμως και από την πολιτική. Συμμετέχει με συνέπεια σε συνεδριάσεις οργάνων του ΠΑΣΟΚ, αρθρογραφεί και συνεχίζει να επηρεάζει, καθώς συνεχίζει να θεωρείται ένας από τους «γκουρού» του κόμματος.

Δημήτρης Παπαχρήστος: Ο εμβληματικός εκφωνητής που παρέμεινε ανένταχτος

Η φωνή του Δημήτρη Παπαχρήστου είναι αυτή που έχουμε όλοι στα αυτιά μας από την συγκλονιστική στιγμή λίγο πριν την εισβολή του τανκ στο Πολυτεχνείο. Το «αδέλφια μας, στρατιώτες», «είμαστε άοπλοι» και ο εθνικός ύμνος από τη συχνότητα του ραδιοσταθμού των φοιτητών είναι κάτι που ανήκει στη συλλογική μνήμη και προκαλεί συγκίνηση ακόμα και σήμερα. Ο Δημήτρης Παπαχρήστος παρά το ότι παρέμεινε ως πολιτική θέση στον χώρο της Αριστεράς δεν εντάχθηκε σε κανέναν κομματικό μηχανισμό. Είχε πλούσια συγγραφική δράση με ποιητικές συλλογές, διηγήματα, μυθιστορήματα, δοκίμια και θεατρικά έργα, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με το ραδιόφωνο και την παραγωγή τηλεοπτικών ντοκιμαντέρ. Εξέφραζε πάντα άποψη για τα πολιτικά πράγματα, ενώ ο ίδιος, όπως έχει δηλώσει σε συνέντευξή του δεν πιστεύει στην ταμπέλα «Γενιά του Πολυτεχνείου».

Μαρία Δαμανάκη: Η φωνή του Πολυτεχνείου και η πολιτική πορεία με πολλές «στροφές»

Το γνωστότερο ίσως όνομα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου είναι η Μαρία Δαμανάκη. Όχι μόνο γιατί ήταν η γυναικεία φωνή του ραδιοσταθμού, αλλά και για την πολυκύμαντη πολιτική της πορεία μετά την πτώση της χούντας. Στέλεχος του ΚΚΕ, εξελέγη βουλευτής σε πολύ νεαρή ηλικία, το 1989 αποχώρησε από το ΚΚΕ και προσχώρησε στον Συνασπισμό στον οποίον μάλιστα εξελέγη πρόεδρος. Τα πράγματα δεν πήγαν καλά από πλευράς αποτελεσμάτων καθώς ο Συνασπισμός έμεινε εκτός Βουλής και η Μαρία Δαμανάκη αποχώρησε από την προεδρία. Συντάχθηκε με το ΠΑΣΟΚ επί Γιώργου Παπανδρέου, διετέλεσε και πάλι βουλευτής, αλλά και ελληνίδα επίτροπος Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας. Η συμμετοχή της στα πολιτικά πράγματα δεν είναι ενεργή με την έννοια της ανάληψης θέσεων, αλλά το όνομα της πάντα παίζει προεκλογικά σε διάφορα σενάρια. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται ως στέλεχος και σύμβουλος μεγάλων εταιρειών. Παράλληλα εκφράζει τις δικές της απόψεις για μείζονα θέματα, όπως πρόσφατα για την πρόταση της όσον αφορά κοινά θαλάσσια πάρκα με την Τουρκία.

Χρύσανθος Λαζαρίδης: Από τον «Ρήγα» και την ΕΦΕΕ στον Αντώνη Σαμαρά

Ένα από τα πρόσωπα που οι νεότεροι δεν έχουν συνδέσει με το Πολυτεχνείο, λόγω της πολιτικής του ένταξης μετά τη δεκαετία του ’80 είναι ο Χρύσανθος Λαζαρίδης, που ήταν μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου, συνελήφθη και βασανίστηκε και έμεινε στη φυλακή μέχρι το καλοκαίρι του 1974. Η μετέπειτα πορεία του διαφέρει θεαματικά απ’ αυτήν των υπόλοιπων πρωταγωνιστών της εξέγερσης.

Το 1980 φεύγει για σπουδές σε Αγγλία και Αμερική και από τότε αρχίζει να παίρνει αποστάσεις από την Αριστερά. Θα βρεθεί στα βουλευτικά έδρανα ως με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας της Ν.Δ το 2012 και στο πλευρό του Αντώνη Σαμαρά, ως στενός συνεργάτης, ακόμα και στις πιο δύσκολες και απαιτητικές στιγμές, όπως οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα.

Για την επέτειο του Πολυτεχνείου έχει δηλώσει πως δεν συμφωνεί με τον εορτασμό της όπου «παρελαύνουν οι απόντες- οι επίγονοι αυτών που δεν ήθελαν την εξέγερση. Εξοργίζομαι με την οικειοποίηση της εξέγερσης του Πολυτεχνείου από διάφορα κωθώνια που φορούν κουκούλες, σπάνε μαγαζιά και επικαλούνται τα ιδανικά του».

Μίμης Ανδρουλάκης: Ο Χαρίλαος, το ραδιόφωνο και τα bast seller

Μία ιδιαίτερη φυσιογνωμία της Αριστεράς είναι ο Μίμης Ανδρουλάκης, που ήταν και αυτός μέλος της Συντονιστικής της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

Εντάχθηκε στην Αντι-ΕΦΕΕ και στην ΚΝΕ, ενώ ως στέλεχος του ΚΚΕ, υπήρξε ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Χαρίλαου Φλωράκη. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 μεταπήδησε στον Συνασπισμό και στην συνέχεια του ΠΑΣΟΚ με τα ψηφοδέλτια των οποίων είχε εκλεγεί βουλευτής. Εδώ και τρεις δεκαετίες είναι πολυγραφότατος, εκδίδοντας πολιτικά κείμενα, αλλά και μυθιστορήματα, κάποια εκ των οποίων έγιναν best seller. Είχε επί χρόνια ραδιοφωνική εκπομπή, μέσα από την οποία σχολίαζε την επικαιρότητα. Παραμένει ενεργός, παρεμβαίνοντας αραιότερα από το παρελθόν στα πολιτικά πράγματα.

Γιώργος Παυλάκης: Από το ιατρείο της Αρχιτεκτονικής στην επιστημονική αφρόκρεμα

Από τα λιγότερα γνωστά για την πολιτική τους δράση πρόσωπα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου ο γιατρός και ερευνητής, Γιώργος Παυλάκης ήταν υπεύθυνος του ιατρείου που είχε στηθεί στο κτίριο της Αρχιτεκτονικής και προσέφερε τις πρώτες βοήθειες στους χτυπημένους φοιτητές.

Μετά την αποφοίτησή του από την Ιατρική Αθηνών έφυγε για την Αμερική συνεχίζοντας τις σπουδές του και διανύοντας μια λαμπρή καριέρα ως επικεφαλής του Τμήματος Ανθρωπίνων Ρετροϊών στο Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου στις ΗΠΑ, ενώ στην Ελλάδα έγινε μέλος στο Ελληνικό Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας Τεχνολογίας. Έγινε γνωστός στους περισσότερους από μας την περίοδο του κορωνοϊού μιλώντας με την επιστημονική του ιδιότητα.

Τόνια Μοροπούλου: Στο Πολυτεχνείο και ως εξεγερμένη και ως καθηγήτρια

Η Τώνια Μωροπούλου ήταν η φοιτήτρια που διάβασε στους δημοσιογράφους την ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής της κατάληψης του Πολυτεχνείου. Σπούδασε στο Πολυτεχνείο και αργότερα έγινε καθηγήτρια του τμήματος Χημικών Μηχανικών του ιδρύματος. Αν και προέρχεται από την Αριστερά υπήρξε υποψήφια βουλευτής της ΝΔ το 2019, υποψηφιότητα η οποία ακυρώθηκε μετά από δημοσιεύματα για την σύνταξη του πατέρα της.

Έχει εκτεταμένο επιστημονικό και τεχνικό έργο στην Προστασία Μνημείων (Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, στον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, σε μνημεία αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Βενετίας και της Μεγάλης Ελλάδας, στο ναό του Luxor στην Αίγυπτο, σε βυζαντινές και μετα-βυζαντινές Μονές στο ’γιο Όρος και την Κρήτη, σε βυζαντινά μοναστήρια στη Σερβία και στο Κοσσυφοπέδιο, στις ενετικές οχυρώσεις και ιστορικές Πόλεις της Ρόδου, ​​του Ρεθύμνου, του Ηρακλείου και της Κέρκυρας, στο Ιερό της Θεάς Δήμητρας στην Ελευσίνα, καθώς και σε φρούρια, μνημεία και ναούς και ιστορικές πόλεις στην περιοχή της Μεσογείου.

Πέπη Ρηγοπούλου: Το κορίτσια απέναντι στο τανκ και η ακαδημαϊκή καριέρα

Η Πέπη Ρηγοπούλου είναι το κορίτσι- σύμβολο που βρισκόταν σκαρφαλωμένο δίπλα στην κολώνα δίπλα στην πύλη του Πολυτεχνείου όταν το τανκ εισέβαλλε στο χώρο του ιδρύματος. Κινδύνευσε η ζωή της και ευτυχώς γλύτωσε με μερικά τραύματα.

Η ακαδημαϊκή της καριέρα ήταν λαμπρή αφού έγινε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα ανέπτυξε πλούσιο συγγραφικό έργο με βιβλία τον πολιτισμό, την τέχνη και την ψυχανάλυση.

Πολιτικά παρέμεινε στο χώρο της Αριστεράς, ενώ ήταν υποψήφια ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ

Στέφανος Τζουμάκας: Από τη συντονιστική στα υπουργεία και τον ΣΥΡΙΖΑ

Ο έτερος διαπραγματευτής των φοιτητών μαζί με τον Κώστα Λαλιώτη, την νύχτα που ήταν έτοιμο το τανκ να εισβάλλει στο Πολυτεχνείο είχε μια πλούσια πολιτική διαδρομή στην Μεταπολίτεσης

Υπήρξε γενικός γραμματέας και πρόεδρος της ΕΦΕΕ και ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, εξελέγη βουλευτής από το 1981 και για οκτώ εκλογικές αναμετρήσεις, ενώ ανέλαβε και υπουργός Γεωργίας και Εργασίας.

Το ιδιαίτερο με τον Στέφανο Τζουμάκα είναι ότι διεκδίκησε και την προεδρία του ΠΑΣΟΚ στις εσωκομματικές εκλογές του 2012 και αφού αποχώρησε απ' αυτό διεκδίκησε και την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ το 2023, μετά την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα, χωρίς να καταφέρει σε καμία να φτάσει στην κορυφή.