Πώς να μιλήσετε στα παιδιά για τον πόλεμο;

Tης Ευθυμίας Διαμαντή, Συμβουλευτική Ψυχολόγος* 

Το πώς να μιλάμε στα παιδιά για τον πόλεμο μπορεί να είναι δύσκολο, το ένστικτο μας είναι να τα προστατεύσουμε από την τρομακτική και ανησυχητική πραγματικότητα του πολέμου. Ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, επικρατεί σαν είδηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στις τηλεοπτικές οθόνες τις τελευταίες ημέρες. Όλη αυτή η έκθεση καθιστά εύκολο το να πληροφορηθούν τα παιδιά για το τι συμβαίνει.

Ένας τρόπος για να ξεκινήσετε την συζήτηση για τον πόλεμο με τα παιδιά σας είναι να ρωτήσετε ευθέως εάν το παιδί σας έχει πληροφορηθεί για τον πόλεμο και αν ναι, πως το έχει αντιληφθεί. 

Ανοίγοντας την συζήτηση έχετε την ευκαιρία να μάθετε τι γνωρίζουν πάνω σε αυτό τα παιδιά και που χρειάζεται να τα διορθώσετε. 

Είναι πολύ σημαντικό να μην κρίνουμε ή να μην παραμελούμε τις ανησυχίες τους. Πρέπει να ξέρουν ότι τους δίνουμε τη δυνατότητα να εκφράσουν τα συναισθήματα τους και να τα διαχειριστούν. Να μην ξεχνάτε ποτέ σε τέτοιες συζητήσεις να έχετε την αγκαλιά σας ανοιχτή και να τους υπενθυμίζεται ότι είναι ασφαλείς.

Έτσι, αντί για ‘’Μην γίνεσαι υπερβολικός/ή, όλα είναι εντάξει. Είμαστε όλοι καλά’’,  δοκιμάστε να πείτε, ‘’Είναι μια τρομακτική στιγμή, το ξέρω. Είναι λογικό να νιώθεις φόβο και να το συζητάς. Είμαι πάντα εδώ για σένα.’’ 

Βεβαιωθείτε ότι δεν απορρίπτετε τις ανησυχίες τους, ενώ ταυτόχρονα προσπαθήστε να μην ενισχύετε τις ανησυχίες αυτές με πολλές λεπτομέρειες.

5 συμβουλές για το πως να συμπεριφερθούμε στο παιδί μας: 

1. Αφιερώστε χρόνο και ακούστε όταν το παιδί θέλει να σας μιλήσει. 

Δώστε στα παιδιά το χώρο να σας πουν τι ξέρουν, το πώς νιώθουν και αφήστε τα να σας κάνουν ερωτήσεις. Μπορεί να έχουν σχηματίσει μια εντελώς διαφορετική εικόνα της κατάστασης από ότι πραγματικά είναι. 

Αφιερώστε χρόνο για να ακούσετε τι σκέφτονται, τι έχουν δει και τι έχουν ακούσει.

2. Προσαρμόστε τη συζήτηση ανάλογα με την ηλικία 

Να μην ξεχνάτε την ηλικία του παιδιού όταν συζητάτε για ένα τόσο σημαντικό θέμα. Τα μικρά παιδιά μπορεί να μην καταλαβαίνουν τι σημαίνει σύγκρουση ή πόλεμος και χρειάζονται μια κατάλληλη εξήγηση ανάλογα με την την ηλικία τους. Προσέξτε να μην εξηγήσετε υπερβολικά την κατάσταση ή να προχωρήσετε σε πολλές λεπτομέρειες καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει άσκοπα άγχος στα παιδιά.

Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να ικανοποιηθούν απλώς και μόνο με την εξήγηση ότι μερικές φορές οι χώρες τσακώνονται. Τα μεγαλύτερα παιδιά είναι πιο πιθανό να καταλάβουν τι σημαίνει πόλεμος, αλλά μπορεί να ωφεληθούν ακόμα πιο πολύ από το να μιλήσουν μαζί σας για την κατάσταση.

Στην πραγματικότητα, τα μεγαλύτερα παιδιά συχνά ανησυχούν περισσότερο από τη συζήτηση για τον πόλεμο, επειδή τείνουν να κατανοούν τους κινδύνους καλύτερα από τα μικρότερα παιδιά.

3. Επικυρώστε τα συναισθήματα τους 

Είναι σημαντικό τα παιδιά να αισθάνονται υποστήριξη στη συζήτηση. Δεν πρέπει να αισθάνονται ότι κρίνονται ή ότι απορρίπτονται οι ανησυχίες τους.

Όταν τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να έχουν μια ανοιχτή και ειλικρινής συζήτηση για πράγματα που τα αναστατώνουν, νιώθουν ανακούφιση και ασφάλεια.

4. Διαβεβαιώστε τους ότι όλες οι χώρες  προσπαθούν να επιλύσουν αυτό το πρόβλημα. 

Υπενθυμίστε στα παιδιά ότι δεν είναι ένα πρόβλημα που πρέπει αυτά να λύσουν. Δεν πρέπει να νιώθουν ένοχοι που παίζουν, βλέπουν τους φίλους τους και κάνουν πράγματα που τους κάνουν ευτυχισμένους. Μείνετε ήρεμοι κατά τη διάρκεια της συζήτησης. Τα παιδιά συχνά αντιγράφουν τα συναισθήματα των γονέων/φροντιστών τους.

Τα παιδιά μικρότερης ηλικίας που ανησυχούν μπορεί να καθησυχαστούν κοιτάζοντας τις χώρες σε έναν χάρτη για να δουν την απόσταση μεταξύ της εμπόλεμης ζώνης και της χώρας τους.

5. Δώστε τους έναν πρακτικό τρόπο να βοηθήσουν

Στηρίξτε τα παιδιά που θέλουν να βοηθήσουν. Τα παιδιά που έχουν την ευκαιρία να βοηθήσουν όσους έχουν πληγεί από τον πόλεμο μπορούν να αισθάνονται ότι είναι μέρος της λύσης.

Τα παιδιά θα νιώσουν καλύτερα αν τους δοθεί η ευκαιρία να λάβουν μέρος σε πρωτοβουλίες υπέρ των αμάχων, όπως το να συγκεντρώσουν χρήματα, να κάνουν δωρεές, να κοινοποιήσουν φωτογραφίες συμπαράστασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο σχολείο ή ακόμα και να βάλουν κάτι στο παράθυρο τους δείχνοντας έτσι την υποστήριξή τους.

Η Ευθυμία Διαμαντή εργάζεται ως Συμβουλευτική Ψυχολόγος, είναι πτυχιούχος του Τμήματος Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών του Manchester Metropolitan University και πτυχιούχος Ψυχολογίας απο το University of Derby, Ηνωμένο Βασίλειο. Φοιτά στο επιμορφωτικό πρόγραμμα ‘’Ψυχική Υγεία της Γυναίκας’’ και έχει παράλληλα ολοκληρώσει, επιτυχώς, πολλά προγράμματα όπως στην ψυχική υγεία των παιδιών, σχολική ψυχολογία, κοινωνική παιδαγωγική, περιγεννητική ψυχολογία, προσωποκεντρική θεραπεία,ψυχολογία 3ης ηλικίας, διαπολιτισμική επικοινωνία και γνωστική συμπεριφορική θεραπεία .Έχει ζήσει και εργαστεί σε 7 χώρες, μιλάει 5 γλώσσες ( Ελληνικά, Αγγλικά, Πορτογαλικά, Ισπανικά και Γερμανικά) και έχει δημιουργήσει την πλατφόμρα ψυχικής υγείας www.askyourcounsellor.-com . Για να κλείσετε ραντεβού επισκεφθείτε την ιστοσελίδα ή επικοινωνήστε μέσω email στο info@askyourcounsellor.com