Γερμανία: Αυστηρότερες κυρώσεις και αλλαγή φιλοσοφίας στο επίδομα πολίτη

Η γερμανική ομοσπονδιακή κυβέρνηση δρομολόγησε την αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση του «επιδόματος πολίτη» (Bürgergeld). Το νομοσχέδιο, το οποίο εγκρίθηκε από το υπουργικό συμβούλιο κατόπιν εισήγησης της Υπουργού Εργασίας Μπέρμπελ Μπας (SPD), προβλέπει τη μετεξέλιξή του σε μια «Νέα Βασική Διαβίωση» (Neue Grundsicherung).

Από το «Επίδομα Πολίτη» στο «Επίδομα Βασικής Διαβίωσης»

Η νέα ονομασία της παροχής θα είναι «Επίδομα Βασικής Διαβίωσης» (Grundsicherungsgeld). Η μεταρρύθμιση στοχεύει στην ενίσχυση της πίεσης προς τους δικαιούχους για την ταχύτερη επανένταξή τους στην αγορά εργασίας. Οι κύριοι άξονες περιλαμβάνουν:

Προβλέπονται δραστικές περικοπές σε περίπτωση άρνησης εργασίας ή αμέλειας στην επικοινωνία με τις υπηρεσίες απασχόλησης.

Θεσπίζεται ο «κανόνας της προτεραιότητας» στην εύρεση εργασίας έναντι των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και επιμόρφωσης.

Οικονομικές επιπτώσεις και χρονοδιάγραμμα

Παρά τις πολιτικές πιέσεις για εξοικονόμηση πόρων, το Υπουργείο Εργασίας επισημαίνει ότι η μεταρρύθμιση δεν στοχεύει σε άμεσες περικοπές μέσω των κυρώσεων. Η μείωση του κόστους αναμένεται να προέλθει από την επιτυχή ενσωμάτωση των πολιτών στην αγορά εργασίας, γεγονός που θα μειώσει τον συνολικό αριθμό των δικαιούχων.

Το νομοσχέδιο προγραμματίζεται να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2026, αν και η ημερομηνία παραμένει υπό αίρεση λόγω των τεχνικών απαιτήσεων που προβάλλει η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Απασχόλησης.

Οι κυρώσεις στο επίκεντρο

Σήμερα, το γερμανικό κράτος διαθέτει πάνω από 50 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για τη στήριξη 5,2 εκατομμυρίων δικαιούχων. Οι νέοι κανόνες γίνονται ιδιαίτερα αυστηροί:

Πλήρης απώλεια παροχής: Όποιος απορρίπτει μια «εύλογη» προσφορά εργασίας που θα μπορούσε να τερματίσει την εξάρτησή του από το κράτος, μπορεί να χάσει το σύνολο του επιδόματος για έως και δύο μήνες.

Άμεσες περικοπές: Για άλλες παραβιάσεις υποχρεώσεων, προβλέπεται άμεση μείωση της τάξης του 30% για διάστημα τριών μηνών.

Κίνδυνος για τη στέγαση: Σε περιπτώσεις επανειλημμένης απουσίας από τα ραντεβού στο Jobcenter, υπάρχει ο κίνδυνος πλήρους διακοπής των πληρωμών, συμπεριλαμβανομένων των εξόδων ενοικίου.

«Ισχύει η αρχή: "Στηρίζουμε και Απαιτούμε" (Fördern und Fordern)», δήλωσε ο Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς (CDU). «Στόχος είναι να διασφαλίσουμε ότι η εργασία έχει νόημα και ότι το κοινωνικό μας κράτος παραμένει βιώσιμο για το μέλλον».

Πολιτικές τριβές και εσωκομματικές αντιδράσεις

Η μεταρρύθμιση αποτελεί ένα λεπτό πολιτικό εγχείρημα. Ενώ η Ένωση (CDU) υλοποιεί μια κεντρική της δέσμευση, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) καλείται να αποδεχθεί την αναθεώρηση ενός δικού του προγράμματος. Αυτό έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις από τη νεολαία του SPD, η οποία ξεκίνησε διαδικασίες για εσωκομματικό δημοψήφισμα κατά της μεταρρύθμισης, κάνοντας λόγο για «πολιτική συνθηκολόγηση».