Κοζάνη: Ένας 27χρονος με σύνδρομο Down παρουσιάζει έκθεση έργων τέχνης

Σ. Κουταβάς ΑΠΕ/ΜΠΕ

Ο Αλέξανδρος Χάτσιος από την Κοζάνη είναι ένας  27χρονος νέος με σύνδρομο Down, που παρουσιάζει για πρώτη φορά στο κοινό της πόλης τις εικαστικές του δημιουργίες. Πρόκειται για 90 έργα σε χαρτί και αποτυπωμένα με στυλό, μολύβι και ξυλομπογιές. Σε ειδική οθόνη στην Takis Chatsios Gallery, που φιλοξενεί τη δουλειά του, προβάλλονται ταυτόχρονα και 50 καλλιτεχνικές φωτογραφίες του.

Ορισμένα από τα έργα του Αλέξανδρου Χάτσιου έχουν υποστεί ψηφιακή επεξεργασία πριν να λάβουν την τελική μορφή του σύγχρονου εικαστικού έργου, δουλειά που ανέλαβε ο ίδιος μιας και είναι δεινός χειριστής των νέων ψηφιακών συσκευών και των εφαρμογών τους.

Όσοι παρακολουθούμε τα τελευταία χρόνια την πορεία του νεαρού καλλιτέχνη γνωρίζουμε ότι πρόκειται για έναν πολυτάλαντο νέο, που εκφράζει με πληθωρικό τρόπο τη χαρά σε κάθε στιγμής της ζωής του, όπως τη βιώνει μέσα από το θέατρο, τον χορό, τη μουσική, τη ζωγραφική, και όπως την απολαμβάνει ο ίδιος μέσα από τις φιλίες του αλλά και από τη δύναμη του έρωτα.

Συναντήσαμε τον 27χρονο στον εκθεσιακό χώρο, όπου φιλοξενείται η δουλειά του, με τον ίδιο να μας ξεναγεί στην έκθεση, μιλώντας ταυτόχρονα για τη δουλειά του. Οι απαντήσεις του άλλοτε είναι σύντομες κι άλλοτε εντελώς μονολεκτικές. Κάποιες φορές, ωστόσο, ο λόγος είναι πληθωρικός, ειδικά όταν αναφέρεται στις εμπειρίες του γύρω από το θέατρο, τον χορό και τη μουσική. Σε κάθε περίπτωση, όμως, στο πρόσωπό του είναι ζωγραφισμένο πάντα ένα ντροπαλό και συνάμα ευγενικό χαμόγελο. 

Η αποδοχή της διαφορετικότητας και η υπεράσπισή της, για τον Αλέξανδρο Χάτσιο είναι το οξυγόνο της καθημερινότητάς του και ως εκ τούτου ορισμένα σημεία της συζήτησης μαζί του θα αποδοθούν αυτούσια. 

- Από πότε ζωγραφίζεις; 

Ζωγραφίζω από μικρός 

- Πότε νιώθεις την ανάγκη να ζωγραφίζεις;

Μια στιγμή βάφω και μετά μού αρέσει να τα συνδέω όλα μαζί

-Ζωγραφίζεις κάθε μέρα; 

Όχι κάθε μέρα, το κάνω συνέχεια. 

Η ζωγραφική για τον Αλέξανδρο φαίνεται ότι μοιάζει με ένα κουβάρι κλωστή, που το απλώνει με επιμονή αλλά και δεξιοτεχνία, ανεξαρτήτως συνθηκών, στα ηλιόλουστα αλλά και τα σκιερά μέρη της καθημερινότητάς του. Αδιαφορεί για τις συνθήκες του περιβάλλοντος κι εάν νιώθει την ανάγκη, με το μολύβι του θα ζωγραφίσει ακόμη και σε ένα κομμάτι χαρτί  ή μια χαρτοπετσέτα που θα βρεθεί μπροστά του.

Μας μίλησε για τον κύριο Ζήση, τον ζωγράφο που συνάντησε κάποιες φορές στο παρελθόν, στο πλαίσιο εκπαίδευσής του για ανεξάρτητη διαβίωση λέγοντας ότι «πήρα πολλές ιδέες από τον συγκριμένο ζωγράφο».

Η μορφή της γυναίκας περιλαμβάνεται στα «θέματα - σύμβολα» του νεαρού καλλιτέχνη, με το πιο συγκλονιστικό έργο, αυτό της απεικόνισής της στον «σταυρό του μαρτυρίου». Στις φιγούρες των γυναικείων προσώπων  είναι εμφανής η εικαστική επιρροή μεγάλων ζωγράφων, όπως του Γκούσταφ Κλιμτ και του Πάμπλο Πικάσο.

Ο Τάκης Χάτσιος, πατέρας του Αλέξανδρου, μας αποκάλυψε ότι τού αρέσει πολύ να βλέπει έργα των παραπάνω ζωγράφων προσπαθώντας να υιοθετήσει τις τεχνικές και εικαστικές φόρμες τους. Όλοι οι άνθρωποι έχουν τους δικούς τους ήλιους, που φωτίζουν τους δρόμους ή τα σκοτάδια τους και ο Αλέξανδρος μας δείχνει τον δικό του ήλιο, τη μητέρα του Νίνα, αποτυπωμένη σε ένα ξεχωριστό έργο της έκθεσης, λέγοντας «εδώ είμαι εγώ με τη μαμά μου».

Ως μέλος της Καλλιτεχνικής ομάδας «Εν δυνάμει» έχει συμμετάσχει σε πολλές θεατρικές παραστάσεις στην Ελλάδα (Φεστιβάλ Αθηνών, Δημήτρια, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Ελευσίνα Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης κ.ά.) και στο εξωτερικό (Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία, Κύπρος), στο εργαστήριο «Masks on the stage and in life» (Βάρνα - πολιτιστική πρωτεύουσα νεολαίας 2017), σε σεμινάρια χορού - κίνησης (R.I.C.E. στην Ύδρα) αλλά και στη χριστουγεννιάτικη παράσταση του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Το σημείο που φαίνεται ότι αποτέλεσε σταθμό στις θεατρικές του αναζητήσεις ήταν η ένταξή του στην ομάδα «Εν δυνάμει» και φυσικά η συμμετοχή του στις παραστάσεις «Ο άνθρωπος ανεμιστήρας» και «τα ερωτευμένα άλογα»- και οι δύο σε σκηνοθεσία της Ελένης Ευθυμίου.

Για «τα ερωτευμένα αλόγα» αναφέρει ότι «είναι μια παράσταση όπου δείχνει ότι το θέατρο αγαπάει τη διαφορετικότητα, με αναπηρία και χωρίς αναπηρία και εκεί μέσα βιώνει ο έρωτας».

- «Ερωτεύθηκες;» τον ρωτώ.

«Ναι, μέσα στο θέατρο που αγαπώ, βρήκα την αγάπη μου στη Θεσσαλονίκη, εκεί τη γνώρισα. Κάναμε μαζί την παράσταση τον άνθρωπο ανεμιστήρα και μετά τα ερωτευμένα άλογα».

Ανάμεσα στο απαιτητικό πρόγραμμα υποχρεώσεων του Αλέξανδρου Χάτσιου υπάρχει πια και η σχέση με την αγαπημένη του καθώς, όπως λέει ο ίδιος, «ο έρωτας βιώνει, την αναπηρία και χωρίς αναπηρία».

Πριν από ενάμιση χρόνο συμμετείχε σε μια μουσική σύμπραξη με τον τζαζίστα Μανώλη Κουτσονάνο, όπου ο Αλέξανδρος στο πιάνο και ο Μανώλης στα τύμπανα, παρουσίασαν από κοινού, ελεύθερους μουσικούς αυτοσχεδιασμούς. Αυτή η καλλιτεχνική συνεργασία παρουσιάστηκε αρχικά στην Κοζάνη (Δημοτικό Ωδείο Κοζάνης, Στέκι Φιλοπρόοδου, 30 καρέκλες) και στη συνέχεια, στη Θεσσαλονίκη (Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ, Σύγχρονο Ωδείο Θεσσαλονίκης, 11o Πανελλήνιο Συνέδριο Νόσου Alzheimer).

Ο Αλέξανδρος Χάτσιος μιλάει με ιδιαίτερο τρόπο για αυτή την εμπειρία. «Αυτό που κάναμε ήταν μια γιορτή, όπως παίζεις σε μια παράσταση και στο τέλος γίνεται  μια έκρηξη γιορτής... όπως είναι η γιορτή το Πάσχα, αλλά εδώ είναι πιο ζωντανή η μουσική. Θέλω να το ξανακάνω αυτό με τον Μανώλη».

Για το εάν υπάρχουν κάποια σχέδια στο μέλλον, ανάφερε ότι θα συμμετάσχει σε μια νέα θεατρική παράσταση, όπου το θέμα της είναι «οι υπνοβάτες- ξεκινήσαμε τις πρόβες και η παράσταση θα παρουσιαστεί  στην μονή Λαζαριστών».

Στο πληθωρικό πρόγραμμα της καθημερινότητας του Αλέξανδρου, που χρειάζεται να πηγαίνει συχνά στη Θεσσαλονίκη για τις πρόβες, τις παραστάσεις και τη συμμετοχή σε διάφορα πρότζεκτ, σταθερός συνοδός και στυλοβάτης είναι ο πατέρας του, που ως γραφίστας τον στηρίζει και στις εικαστικές του αναζητήσεις. Ο Οδυσσέας, ο δίδυμος αδελφός του Αλέξανδρου, είναι και αυτός με σύνδρομο Down, με μεγαλύτερες δυσκολίες  στην καθημερινότητά του.

Ο Τάκης Χάτσιος δηλώνει ότι, για συμβολικούς λόγους, «η Έκθεση άνοιξετις θύρες της στις 21 Μαρτίου, Παγκόσμια ημέρα για το σύνδρομο  Down» και θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Μαΐου 2024, κι όπως επισημαίνει «ευελπιστούμε να αποτελέσει αντικείμενο καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος, αντικείμενο προβληματισμού και κίνητρο δημιουργίας για άτομα με και χωρίς αναπηρία».