ΙΣΤΟΡΙΑ: 15η Αυγούστου: Ημέρα Ανεξαρτησίας της Ινδίας

Κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου, η Ινδία γιορτάζει την Ημέρα Ανεξαρτησίας της, μια από τις πιο σημαντικές εθνικές αργίες της χώρας. Η σημερινή επέτειος σηματοδοτεί την 79η επέτειο από την ημέρα που η Ινδία απέκτησε την ελευθερία της από τη βρετανική αποικιοκρατία, το 1947.

Η 15η Αυγούστου δεν είναι απλώς μια μέρα γιορτής. Είναι μια ευκαιρία για τον λαό της Ινδίας να θυμηθεί τους αγώνες, τις θυσίες και τα δεινά που πέρασαν οι γενιές που οδήγησαν στην ανεξαρτησία. Είναι μια μέρα για να τιμηθούν οι ήρωες του κινήματος, όπως ο Μαχάτμα Γκάντι, ο Τζαβαχαρλάλ Νεχρού και ο Σουμπάς Τσάντρα Μπόζ, οι οποίοι με το όραμά τους και την επιμονή τους άνοιξαν τον δρόμο για ένα ανεξάρτητο έθνος.

Ιστορική σημασία και οι εορτασμοί

Η ημέρα της ανεξαρτησίας σηματοδοτεί το τέλος της 200χρονης βρετανικής κυριαρχίας στην Ινδία. Ωστόσο, η ανεξαρτησία αυτή ήρθε με ένα τεράστιο τίμημα: τον διαμελισμό της Βρετανικής Ινδίας σε δύο κράτη, την Ινδία και το Πακιστάν (στο οποίο ανήκε και το σημερινό Μπαγκλαντές). Ο διαμελισμός αυτός οδήγησε σε βίαιες συγκρούσεις, μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών και εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, μια οδυνηρή κληρονομιά που στοιχειώνει ακόμα τις σχέσεις των δύο χωρών.

Στην πρωτεύουσα Νέο Δελχί, οι επίσημοι εορτασμοί ξεκινούν με την τελετή έπαρσης της σημαίας από τον Πρωθυπουργό της Ινδίας, στο ιστορικό Κόκκινο Φρούριο. Στη συνέχεια, ο Πρωθυπουργός απευθύνει ομιλία προς το έθνος, αναδεικνύοντας τις επιτεύξεις και τις μελλοντικές προκλήσεις της χώρας.

Οι εορτασμοί δεν περιορίζονται στο Δελχί. Σε όλη τη χώρα, σχολεία, δημόσια κτίρια και γειτονιές στολίζονται με τα χρώματα της ινδικής σημαίας (πορτοκαλί, λευκό και πράσινο). Παρελάσεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις και πατριωτικά τραγούδια πλημμυρίζουν τις πόλεις και τα χωριά, μεταδίδοντας ένα αίσθημα ενότητας και υπερηφάνειας.

Η Ημέρα Ανεξαρτησίας είναι μια υπενθύμιση ότι η Ινδία είναι ένα έθνος με βαθιές ρίζες, τεράστια πολιτισμική ποικιλομορφία και ένα μέλλον που βασίζεται στις αρχές της δημοκρατίας, της ελευθερίας και του σεβασμού. Είναι μια ημέρα για να αναλογιστούμε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί και να δεσμευτούμε για ένα ακόμη πιο φωτεινό μέλλον.

Ο διαμελισμός της Βρετανικής Ινδίας 

Ο διαμελισμός της Βρετανικής Ινδίας είναι ένα από τα πιο σημαντικά και ταυτόχρονα τραγικά γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας της περιοχής.

Τι ήταν ο Διαμελισμός;

Ο Διαμελισμός της Βρετανικής Ινδίας αναφέρεται στη διχοτόμηση της Βρετανικής Ινδίας σε δύο ανεξάρτητα κυρίαρχα κράτη: την Ινδία και το Πακιστάν. Ο διαμελισμός έγινε στις 15 Αυγούστου 1947, ταυτόχρονα με την αποχώρηση των Βρετανών. Το Πακιστάν δημιουργήθηκε ως κράτος για τους Μουσουλμάνους της περιοχής και αποτελούνταν από δύο ξεχωριστές γεωγραφικά ζώνες: το Δυτικό Πακιστάν (το σημερινό Πακιστάν) και το Ανατολικό Πακιστάν (το σημερινό Μπαγκλαντές).

Αίτια και Βρετανική Πολιτική

Η ιδέα της δημιουργίας ενός ξεχωριστού μουσουλμανικού κράτους είχε αρχίσει να κερδίζει έδαφος από τις αρχές του 20ού αιώνα, κυρίως λόγω των φόβων της μουσουλμανικής μειονότητας για πολιτική κυριαρχία από τη ινδουιστική πλειοψηφία σε μια ενιαία, ανεξάρτητη Ινδία. Το Κίνημα των Δύο Εθνών υποστήριζε ότι οι Ινδουιστές και οι Μουσουλμάνοι ήταν δύο ξεχωριστά έθνη με διαφορετικές ταυτότητες και συμφέροντα.

Οι Βρετανοί, καθώς προετοίμαζαν την αποχώρησή τους μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, υιοθέτησαν τελικά την ιδέα του διαμελισμού ως μια λύση για τις αυξανόμενες εντάσεις. Ο τελευταίος αντιβασιλέας των Ινδιών, ο Λόρδος Μάουντμπατεν, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή του σχεδίου. Ο διαμελισμός έγινε με μεγάλη βιασύνη, βασισμένος σε μια βιαστική χάραξη συνόρων από τον δικηγόρο Σίριλ Ράντκλιφ, ο οποίος δεν είχε ποτέ επισκεφθεί την Ινδία.

Οι συνέπειες του διαμελισμού ήταν καταστροφικές.

Μαζικές Μετακινήσεις Πληθυσμών: Περίπου 15 εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν από τις εστίες τους. Οι Μουσουλμάνοι που ζούσαν στην Ινδία κατευθύνθηκαν προς το Πακιστάν, ενώ οι Ινδουιστές και οι Σιχ που ζούσαν στο Πακιστάν κατευθύνθηκαν προς την Ινδία.

Βία και Θάνατοι: Η διαδικασία των μετακινήσεων συνοδεύτηκε από πρωτοφανή βία, με δολοφονίες, βιασμούς και λεηλασίες σε μαζική κλίμακα. Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των νεκρών ποικίλλουν, αλλά υπολογίζεται ότι έφτασαν από 200.000 έως και 2 εκατομμύρια ανθρώπους.

Η Κρίση του Κασμίρ: Ο διαμελισμός άφησε άλυτη τη διαμάχη για την περιοχή του Τζαμού και Κασμίρ. Η Ινδία και το Πακιστάν έχουν πολεμήσει πολλές φορές για τον έλεγχο της περιοχής, και το ζήτημα παραμένει μια από τις μεγαλύτερες εστίες έντασης στον κόσμο.

Ο διαμελισμός παραμένει ένα τραύμα για τους λαούς της Ινδίας και του Πακιστάν. Αν και οδήγησε στη δημιουργία δύο ανεξάρτητων κρατών, άφησε πίσω του μια κληρονομιά πόνου, δυσπιστίας και διαρκών γεωπολιτικών εντάσεων.

Πως ηταν η κατάσταση στην Ινδία πριν την αναλάβει η Μεγάλη Βρετανία ;

Η κατάσταση στην Ινδία πριν την άμεση βρετανική κυριαρχία ήταν εξαιρετικά περίπλοκη και πολυποίκιλη. Αντί για ένα ενιαίο έθνος-κράτος, η υποήπειρος αποτελούνταν από μια συλλογή από βασίλεια, αυτοκρατορίες και ανεξάρτητα πριγκιπάτα, τα οποία βρίσκονταν σε μια κατάσταση δυναμικών αλλαγών.

Η Παρακμή της Αυτοκρατορίας των Μουγκάλ

Πριν από την άνοδο της Βρετανικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών, η Ινδική υποήπειρος κυριαρχούνταν από την ισχυρή Αυτοκρατορία των Μουγκάλ. Αυτή η αυτοκρατορία, που έφτασε στο απόγειό της τον 17ο αιώνα, ήταν υπεύθυνη για μια περίοδο μεγάλης οικονομικής και πολιτιστικής ακμής. Η οικονομία της Ινδίας ήταν τεράστια, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ήταν γνωστή για τα υφάσματα της (ειδικά τα βαμβακερά και τα μετάξια), τα μπαχαρικά, τα κοσμήματα και τα χειροτεχνήματα, τα οποία εξάγονταν σε όλο τον κόσμο.

Ωστόσο, κατά τον 18ο αιώνα, η Αυτοκρατορία των Μουγκάλ άρχισε να παρακμάζει ραγδαία. Αυτό συνέβη για διάφορους λόγους:

Αδύναμοι διάδοχοι: Μετά τον θάνατο του αυτοκράτορα Aurangzeb το 1707, ακολούθησαν εμφύλιοι πόλεμοι για τη διαδοχή. Οι αδύναμοι και ανίκανοι διάδοχοι δεν μπορούσαν να διατηρήσουν τον έλεγχο της τεράστιας επικράτειας.

Αυξανόμενη δύναμη των τοπικών ηγεμόνων: Πολλοί περιφερειακοί κυβερνήτες και επαρχίες άρχισαν να αποκτούν αυξημένη αυτονομία και να λειτουργούν ως ανεξάρτητα πριγκιπάτα. Τα πιο σημαντικά από αυτά ήταν η Αυτοκρατορία των Μαράτα, το βασίλειο της Μυσόρης, η Βεγγάλη και η Αουάντ.

Εξωτερικές εισβολές: Η παρακμή της κεντρικής εξουσίας των Μουγκάλ άφησε την Ινδία ευάλωτη σε εξωτερικές απειλές, όπως η εισβολή του Πέρση ηγεμόνα Ναντέρ Σαχ το 1739, η οποία οδήγησε στη λεηλασία του Δελχί και την περαιτέρω αποδυνάμωση της αυτοκρατορίας.

Ένας κατακερματισμένος χάρτης

Καθώς η αυτοκρατορία των Μουγκάλ έχανε την επιρροή της, ο πολιτικός χάρτης της Ινδίας έγινε ένας κατακερματισμένος καμβάς από ανταγωνιστικές δυνάμεις. Υπήρχαν:

Οι Μαράτα: Μια ισχυρή ομοσπονδία, κυρίαρχη δύναμη στο δυτικό και κεντρικό τμήμα της Ινδίας, που αποτελούσε τον μεγαλύτερο αντίπαλο των Μουγκάλ.

Οι Σιχ: Μια ισχυρή στρατιωτική δύναμη στο Παντζάμπ, στο βόρειο τμήμα της υποηπείρου.

Το βασίλειο της Μυσόρης: Μια ισχυρή πολιτική και στρατιωτική δύναμη στο νότο, με ηγεμόνες όπως ο Χαϊντέρ Αλί και ο Τιπού Σουλτάν.

Οι Νιζάμ του Χαϊντεραμπάντ: Κυρίαρχοι μιας από τις μεγαλύτερες αυτόνομες περιοχές στο κεντρικό τμήμα.

Παρά τον πολιτικό κατακερματισμό, η οικονομική ζωή της Ινδίας παρέμενε δυναμική. Οι πόλεις ήταν ακμάζοντα κέντρα εμπορίου και βιοτεχνίας, με τα ινδικά προϊόντα να έχουν μεγάλη ζήτηση. Ωστόσο, η απουσία μιας ισχυρής κεντρικής εξουσίας και οι συνεχείς συγκρούσεις μεταξύ των τοπικών κρατών δημιουργούσαν αστάθεια, μια κατάσταση που εκμεταλλεύτηκαν οι Ευρωπαίοι έμποροι για να επεκτείνουν την επιρροή τους.

Εκείνη ακριβώς την περίοδο, η Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών, αρχικά μια εμπορική οργάνωση, άρχισε να επεμβαίνει στις τοπικές διαμάχες, συμμαχώντας με διάφορους ηγεμόνες και χρησιμοποιώντας στρατιωτική δύναμη για να εδραιώσει την κυριαρχία της. Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, είχε καταφέρει να θέσει υπό τον έλεγχό της σχεδόν ολόκληρη την υποήπειρο, είτε άμεσα είτε μέσω συμμαχιών με τα εναπομείναντα πριγκιπάτα, ανοίγοντας το δρόμο για τη βρετανική κυριαρχία.