Γερμανία: Βασικά στοιχεία του Rentenpaket 2025

Το Rentenpaket 2025 αποτελεί τη σημαντικότερη νομοθετική παρέμβαση της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης της Γερμανίας στα συνταξιοδοτικά ζητήματα των τελευταίων ετών. Στον πυρήνα του, το πακέτο αυτό αντιμετωπίζει τη δημογραφική πρόκληση της χώρας (λιγότεροι εργαζόμενοι, περισσότεροι συνταξιούχοι) και επιδιώκει να καθησυχάσει τους πολίτες για το μέλλον της σύνταξής τους.

Το Rentenpaket 2025 επιδιώκει να διασφαλίσει τη βραχυπρόθεσμη σταθερότητα των συντάξεων, αλλά πυροδοτεί έντονη συζήτηση, καθώς οι επικριτές εκφράζουν ανησυχίες για το υψηλό κόστος και τη μεταφορά του δημογραφικού βάρους στις νεότερες γενιές μετά το 2031.

Aναλυτικά:

1. Παράταση της «Γραμμής Αναχαίτισης» του Συνταξιοδοτικού Επιπέδου (Verlängerung der Haltelinie für das Rentenniveau)

Το Rentenniveau (Επίπεδο Σύνταξης) εκφράζει το πόσο υψηλή είναι η μέση σύνταξη σε σχέση με τον μέσο μισθό.

Η κυβέρνηση αποφάσισε να παρατείνει νομοθετικά τη δέσμευση ότι το επίπεδο της σύνταξης (μετά από 45 χρόνια εισφορών) θα παραμείνει τουλάχιστον στο 48% του μέσου μισθού.

Η δέσμευση αυτή παρατείνεται έως το 2031 (χωρίς αυτή την παράταση, η εγγύηση θα έληγε, οδηγώντας σε προβλεπόμενη μείωση του επιπέδου σύνταξης).

Με απλά λόγια - "Παράδειγμα για το 48%

Ας υποθέσουμε τα εξής (οι αριθμοί είναι απλώς για την κατανόηση, όχι πραγματικά δεδομένα):

Μέσος Καθαρός Μηνιαίος Μισθός (μετά φόρων και εισφορών) στη Γερμανία 3.000 €

Επίπεδο Σύνταξης (όπως εγγυάται το Rentenpaket) 48%

Συμπέρασμα:

Αν το επίπεδο σύνταξης διατηρηθεί στο 48%, σημαίνει ότι ένας «τυπικός» συνταξιούχος (45 χρόνια εργασίας με μέσο μισθό) θα λάβει περίπου 1.440 € μηνιαίως, δηλαδή 48% του τρέχοντος μέσου καθαρού μισθού στη χώρα.

Η δέσμευση της κυβέρνησης είναι να κρατήσει αυτό το ποσοστό τουλάχιστον στο 48% μέχρι το 2031, προστατεύοντας έτσι τους μελλοντικούς συνταξιούχους από το να πέσουν οι συντάξεις τους κάτω από αυτό το όριο λόγω των δημογραφικών αλλαγών.

Η αντιπρόταση (το «Σουηδικό Μοντέλο»)

Πριν την ψήφιση του Rentenpaket, υπήρχε μια πολύ ισχυρή αντίθετη πρόταση, κυρίως από φιλελεύθερους και οικονομικούς κύκλους (όπως το κόμμα FDP, και οικονομολόγους).

Τι προτάθηκε; Η αντιπρόταση ήταν να υιοθετηθεί το "Σουηδικό Μοντέλο" (Schwedenmodell), ή "Capital Stock" (Aktienrente / Generationenkapital). βασική ιδέα είναι η κατάργηση της εγγύησης του 48%:.

Δημιουργείται ένα ξεχωριστό κρατικό κεφάλαιο (ένα κρατικό επενδυτικό ταμείο).

Το κράτος επενδύει ένα μέρος των εσόδων (όχι από τις εισφορές, αλλά από τον κρατικό προϋπολογισμό) στις κεφαλαιαγορές (π.χ. μετοχές, ομόλογα).

Σκοπός: Οι αποδόσεις από αυτές τις επενδύσεις (τόκοι και κέρδη) θα χρησιμοποιούνταν, μετά από πολλά χρόνια (π.χ. από το 2035 και μετά), για να σταθεροποιήσουν το ύψος των συντάξεων και να μειώσουν την ανάγκη για επιπλέον αύξηση των εισφορών των εργαζομένων.

Γιατί δεν υιοθετήθηκε πλήρως;

Η Κυβέρνηση (κυρίως SPD και Πράσινοι) απέρριψε την πλήρη υιοθέτηση του μοντέλου, υποστηρίζοντας ότι:

• Είναι πολύ επικίνδυνο να εξαρτώνται οι συντάξεις από την εξέλιξη των κεφαλαιαγορών.
• Δεν προσφέρει άμεσα λύση στους σημερινούς συνταξιούχους ή στους προσεχείς.

Ωστόσο, το Rentenpaket 2025 περιλαμβάνει ένα μικρότερο μέρος αυτής της ιδέας, το λεγόμενο "Generationenkapital" (Κεφάλαιο Γενεών), όπου ένα αρχικό ποσό επενδύεται για να λειτουργήσει ως συμπληρωματικός "αποταμιευτικός κουμπαράς" για το μέλλον.

2. Ολοκλήρωση της «Μητρικής Σύνταξης» (Vollendung der Mütterrente)

Πρόκειται για μια κίνηση προς μεγαλύτερη δικαιοσύνη για τις μητέρες που γέννησαν τα παιδιά τους πριν από το 1992:

Αναγνωρίζονται πλήρως τρία (3) χρόνια χρόνου ανατροφής παιδιού (Kindererziehungszeiten) ως χρόνος συνταξιοδότησης και για τα παιδιά που γεννήθηκαν πριν από το 1992.

Κλείνει ένα «χάσμα δικαιοσύνης», καθώς για τα παιδιά που γεννήθηκαν μετά το 1992, αναγνωρίζονταν ήδη τρία χρόνια.

3. Διευκόλυνση της συνέχισης εργασίας (Aufhebung des Anschlussverbots - "Aktivrente")

Αφορά όσους έχουν ήδη φτάσει το κανονικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης (Regelaltersgrenze) και επιθυμούν να συνεχίσουν να εργάζονται:

Τι αλλάζει: Καταργούνται γραφειοκρατικά εμπόδια, ώστε οι συνταξιούχοι να μπορούν να επιστρέψουν ή να συνεχίσουν να εργάζονται στον ίδιο εργοδότη με μεγαλύτερη ευκολία.

Πρόσθετα κίνητρα: Το πακέτο συνδέεται με την εισαγωγή της λεγόμενης "Aktivrente" (Ενεργής Σύνταξης) που παρέχει κίνητρα (π.χ. φορολογικές ελαφρύνσεις) σε όσους συνεχίζουν να εργάζονται πέραν του ορίου ηλικίας.

Κριτική και μελλοντικές Προκλήσεις

Το πακέτο έχει λάβει σημαντική κριτική, ειδικά από οικονομικούς αναλυτές και εκπροσώπους της νεότερης γενιάς, με τους εξής βασικούς λόγους:

Κόστος: Η διατήρηση του επιπέδου σύνταξης στο 48% είναι πολύ δαπανηρή και θα χρηματοδοτηθεί μέσω αυξημένων κρατικών επιδοτήσεων (από τα φορολογικά έσοδα) και πιθανής αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών (εισφορές εργαζομένων/εργοδοτών) μετά το 2027.

Δημογραφία: Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι το πακέτο δεν αντιμετωπίζει επαρκώς τις μακροπρόθεσμες δημογραφικές προκλήσεις (όλο και λιγότεροι νέοι πληρώνουν για όλο και περισσότερους συνταξιούχους) και απλώς μεταθέτει το πρόβλημα για μετά το 2031.

Εν ολίγοις, το Rentenpaket 2025 είναι μια πολιτική δέσμευση για βραχυπρόθεσμη σταθερότητα του επιπέδου των συντάξεων, με παράλληλες βελτιώσεις για τις μητέρες και τους εργαζόμενους συνταξιούχους.

Πηγή: dpa, tagesschau