H επιστολή Γλέζου στους αναγνώστες της εφημερίδας DIE WELT

 

(στο τέλος του γερμανικού κειμένου υπάρχει και η ελληνική μετάφραση)

 

In diesem September werde ich 91 Jahre alt. Ich beginne, diesen Text zu schreiben, auf den Tag genau 72 Jahre, nachdem ich die Deutschen in Athen einmarschieren sah, voll bewaffnet, mit Motorrädern und Autos. Es war der 27. April 1941. Die meisten Leser der "Welt" waren damals noch nicht geboren. Aber ich war schon 19 Jahre alt. Ich habe daher keine Zeit für Lügen oder Halbwahrheiten.

Ich wünschte, Sie könnten hier bei mir sein, damit ich jedem von Ihnen von Auge zu Auge erzähle, was ich durchlebt habe, was ich sah, und was ich hörte. Hier aber kann ich nur einige dieser Dinge mit Ihnen teilen. Vielleicht können wir einander danach mit anderen Augen sehen ...

Die Schlacht um Kreta. Viel ist darüber geschrieben worden. Es ist leicht, in Geschichtsbüchern herauszufinden, was geschah. Sie werden von Frauen und Kindern lesen, die, bewaffnet mit Harken und Stöcken, ihr Land und das Land ihrer Ahnen verteidigten. Ihnen gegenüber stand die beste Armee der Welt, die Wehrmacht. Und vom Himmel regnete es Fallschirmjäger ...

Die Sieger marschierten ein und töteten

Am Ende hatte die Armee gewonnen. Aber die Frauen der Geschlagenen, die ihre Kinder, Brüder, Väter oder Ehemänner verloren hatten, gingen hinunter zur Küste oder kletterten in die Berge, und wo immer sie die Leichen des Feindes fanden, da war es nicht mehr der Feind: Sie ehrten die Verstorbenen, sie wuschen sie und beerdigten sie, wie es der Brauch war. So waren sie die Enkelinnen Antigones, die den Toten gegenüber ihre Pflicht verrichteten.

Gleichzeitig drangen die Sieger in Kandanos ein. In der Gegend um das Dorf hatten sie 27 Mann verloren. Und so, als "Vergeltung", trafen sie eine selbst für Kriegszeiten beispiellose Entscheidung: Sie töteten, wen sie fanden, und vernichteten das Dorf. Stolz auf ihre Taten zogen sie weiter und hinterließen Gedenktafeln. Suchen Sie danach im Internet.

Am 10. Mai 1944 exekutierten die Nazis meinen 19-jährigen Bruder, in Kessariani. Hätte er weitergelebt, so wäre er Lehrer geworden. Mit ihm zusammen töteten sie weitere 81 Männer und 10 Frauen. Am selben Ort hatten sie neun Tage davor, am 1. Mai, bereits 200 griechische Patrioten hingerichtet.

Die deutsche Schuld gegenüber Griechenland

Unmittelbar nach der deutschen Wiedervereinigung begann ich dafür zu ringen, dass Deutschland seine Schuld gegenüber Griechenland begleicht. Sie alle wissen, worum es dabei geht. Es geht um den erzwungenen Kredit und Entschädigungen für Zerstörungen der Infrastruktur sowie entwendete archäologische Schätze. 1995 hatte ich Gelegenheit, den Deutschen die ganze Sache darzulegen, in einem Artikel für die Wochenzeitung "Die Zeit" und einer denkwürdigen Veranstaltung in Hannover.

Wenn der Lauf der Zeit universelle Werte und Prinzipien hinfällig machen würde, dann würden die Tragödien von Sophokles, Aischylos und Euripides niemandem mehr etwas bedeuten. Aber es gibt Dinge, die nicht schal werden, die nicht altern. Das Recht gehört dazu.

Wenn ich heute, unter dem Gewicht meiner 90 Jahre, diesen Kampf fortführe, so ist es deswegen, weil ich es fair finde für Deutschland und Griechenland, wenn Ersteres das zurückgibt, was es Letzterem schuldet.

Wir streben nicht nach Vergeltung

Bitte beachten Sie, dass Sie mich niemals von Rache reden hören werden. Wir, die wir geliebte Menschen verloren haben, empfinden keinen Hass für das deutsche Volk, und wir streben nicht nach Vergeltung. Das können wir nicht tun. Jene von uns, die den Krieg überlebten, hatten die Pflicht, für unsere Toten weiterzuleben. Für sie zu lieben, zu tanzen, zu schwimmen. So lernten wir, das Leben zu schätzen und zu lieben. Hass hindert einen daran, das Leben zu lieben.

In den Jahren nach dem Krieg traf ich viele Deutsche. Es war mir immer eine tiefe Freude, wenn ich Gelegenheit fand, mich mit ihnen auszutauschen, und die Diskussionen gaben mir immer etwas zum Nachdenken. Alle, nachdem sie mir zugehört hatten, pflichteten der Rechtmäßigkeit der griechischen Forderungen zu. So standen mir oft Deutsche zur Seite und halfen mir, mit dem deutschen Volk zu kommunizieren. Mehr als Dankbarkeit empfinde ich Freundschaft für sie. Und das ist viel wertvoller, dauerhafter, menschlicher. Und es ist gegenseitig.

Jeder Zentimeter europäischen Bodens ist blutdurchtränkt. Wir haben teuer bezahlt für Theorien von der Überlegenheit bestimmter Stämme oder Nationalstaaten. Wir brauchen ein Europa aus einem Guss, Solidarität, Gleichheit und Verständnis füreinander. Die Anerkennung dessen, was Deutschland Griechenland schuldet, dient absolut dieser Art von Europa. Es ist auch ein Europa, welches Schiller, Goethe und Brecht gemocht hätten.

 

 

αναγνώστες της εφημερίδας, γιατί είναι δίκαιο να καταβληθούν οι αποζημιώσεις που οφείλει το γερμανικό κράτος στην Ελλάδα αλλά και πώς αυτή η πράξη εξυπηρετεί «την Ευρώπη της αλληλεγγύης»: "Τον προσεχή Σεπτέμβριο κλείνω τα 91.
Αρχίζω να γράφω αυτό το κείμενο 72 χρόνια ακριβώς από τη μέρα που είδα τους Γερμανούς, πάνοπλους, με μοτοσυκλέτες και αυτοκίνητα, να μπαίνουν στην Αθήνα.
Ήταν 27 Απριλίου του 1941. Οι περισσότεροι από τους αναγνώστες της εφημερίδας ήταν τότε αγέννητοι. Όμως εγώ ήμουν ήδη 19 χρόνων.
Δεν έχω καιρό, λοιπόν, ούτε για ψέματα ούτε για μισές αλήθειες.
Θα ήθελα να σας είχα κοντά μου, έναν-έναν, να σας μιλήσω γι’ αυτά που έζησα, που άκουσα, που είδα. Θα αρκεστώ, ωστόσο, να μοιραστώ από εδώ, μαζί σας, μόνο κάποια από αυτά. Μετά, ίσως μπορούμε να κοιταχτούμε αναμεταξύ μας με διαφορετικό βλέμμα…
Α. Η Μάχη της Κρήτης.
Για τη Μάχη της Κρήτης έχουν γράψει πολλοί. Είναι εύκολο να βρείτε σε βιβλία Ιστορίας τι έγινε. Θα διαβάσετε για άντρες, γυναίκες και παιδιά που, με τσουγκράνες και ραβδιά για όπλα, υπερασπίστηκαν τη γη τους και τη γη των προγόνων τους.
Απέναντί τους είχαν τον καλύτερο στρατό του κόσμου, τη Βέρμαχτ. Και ο ουρανός έβρεχε αδιάκοπα αλεξιπτωτιστές...
Όταν η Μάχη τέλειωσε, ο στρατός είχε νικήσει. Μα οι γυναίκες των ηττημένων, που είχαν χάσει παιδιά, αδέρφια, πατεράδες ή συζύγους, κατέβηκαν στο γιαλό, σκαρφάλωσαν στα βουνά και, όπου βρήκαν νεκρό σώμα εχθρού, το τίμησαν, το έπλυναν και το έθαψαν, όπως του έπρεπε. Ο νεκρός δεν ήταν πια εχθρός.
Ήταν ο άταφος αδελφός.
Κι αυτές ήταν οι εγγονές της Αντιγόνης, που έκαναν το χρέος τους απέναντι στους νεκρούς.
Την ίδια ώρα, οι νικητές έμπαιναν στην Κάνδανο. Στην περιοχή γύρω από το χωριό είχαν χάσει 27 άντρες. Και τότε, ΩΣ ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ, πήραν μια πρωτοφανή ‒ακόμα και για καιρό πολέμου‒ απόφαση:
σκότωσαν όσους από τους κατοίκους βρήκαν και ξεθεμελίωσαν το χωριό.
Φεύγοντας, περήφανοι για το έργο τους, άφησαν και σχετικές πινακίδες!
Αναζητήστε τις στο διαδίκτυο…
Β. Καισαριανή, 10 Μάη 1944.
Οι Ναζί εκτελούν τον 19χρονο αδελφό μου.
Αν είχε ζήσει, θα γινόταν δάσκαλος. Μαζί του εκτελούν άλλους ογδόντα έναν άντρες και δέκα γυναίκες.
Στον ίδιο τόπο, εννιά μέρες νωρίτερα, τη μέρα της Πρωτομαγιάς, είχαν εκτελέσει διακόσιους ακόμα Έλληνες πατριώτες.
Γ. Αμέσως μετά την ενοποίηση της Γερμανίας, ξεκίνησα αγώνα για να επιστρέψει η Γερμανία στην Ελλάδα όσα της όφειλε.
Τα γνωρίζετε. Πρόκειται για το αναγκαστικό δάνειο, τις αποζημιώσεις για τις καταστροφές στις υποδομές της χώρας και τους αρχαιολογικούς θησαυρούς. Μάλιστα, το 1995, είχα την ευκαιρία να εκθέσω το όλο ζήτημα στο γερμανικό λαό, τόσο μέσα από τις σελίδες της εφημερίδας DieZeit, όσο και σε μια αλησμόνητη εκδήλωση στο Ανόβερο.
Αν το πέρασμα των χρόνων ακύρωνε αρχές και αξίες, αν μετέβαλε το ΗΘΟΣ των ανθρώπων, τότε οι τραγωδίες του Σοφοκλή, του Αισχύλου ή του Ευριπίδη δεν θα έλεγαν σήμερα τίποτα σε κανέναν.
Υπάρχουν όμως μερικά πράγματα που δεν μπαγιατεύουν, που δεν παραγράφονται, που δεν γερνούν καν. Και το δίκαιο είναι ένα από αυτά.
Αν σήμερα, με όλο το βάρος των 90 χρόνων μου, συνεχίζω αυτόν τον αγώνα, είναι γιατί θεωρώ δίκαιο και για τη Γερμανία και για την Ελλάδα να επιστρέψει η πρώτη όσα οφείλει στη δεύτερη.
Και προσέξτε κάτι. Δεν θα με ακούσετε ποτέ να μιλάω για ΕΚΔΙΚΗΣΗ.
Εμείς, που χάσαμε αγαπημένους ανθρώπους, δεν νιώθουμε μίσος για τον γερμανικό λαό και δεν επιζητούμε εκδίκηση.
ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ να το κάνουμε.
Όσοι βγήκαμε ζωντανοί από τον πόλεμο, είχαμε χρέος να ζήσουμε και για λογαριασμό των νεκρών μας. Να αγαπήσουμε για κείνους, να χορέψουμε για κείνους, να κολυμπήσουμε στη θάλασσα για κείνους.
Μάθαμε, έτσι, να εκτιμάμε και να αγαπάμε τη ζωή.
Και το μίσος σε εμποδίζει να αγαπήσεις τη ζωή.
Στα χρόνια μετά τον πόλεμο, γνώρισα πολλούς Γερμανούς. Χαίρομαι βαθιά όποτε μου δίνεται η ευκαιρία να τους συναντήσω και οι συζητήσεις μαζί τους είναι πάντα καλή τροφή για σκέψη. Όλοι αυτοί, αφού άκουσαν με προσοχή τα επιχειρήματά μου, συμφώνησαν για το δίκαιο των αιτημάτων της Ελλάδας.
Έτσι, στάθηκαν επανειλημμένα στο πλευρό μου, βοηθώντας με να επικοινωνήσω με τον γερμανικό λαό. Αλλά δεν αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για τη στάση τους. Αισθάνομαι φιλία για τους ίδιους. Κι αυτό είναι πολύ πιο πολύτιμο, πολύ πιο ακατάλυτο, πολύ πιο ανθρώπινο, πολύ πιο ισότιμο.
Κάθε σπιθαμή ευρωπαϊκού εδάφους είναι ποτισμένη με αίμα. Πληρώσαμε πολύ ακριβά τις θεωρίες των ανωτέρων φυλών και των εθνικών κρατών. Χρειαζόμαστε μια Ευρώπη της ειρήνης, της αλληλεγγύης, της ισότητας και της αλληλοκατανόησης. Και η αναγνώριση των όσων η Γερμανία οφείλει στην Ελλάδα εξυπηρετεί απολύτως αυτήν την Ευρώπη.
Αυτή η Ευρώπη, άλλωστε, θα άρεσε και στον Σίλλερ και στον Γκαίτε και στον Μπρεχτ".