Σκωτία- ένα "όχι" με πολλά παρακλάδια

της Συντακτικής Επιτροπής 

Η Σκωτία είπε όχι στην ανεξαρτησία, με 55% ΟΧΙ έναντι 45% ΝΑΙ και συμμετοχή 85%, ένα ποσοστό που είχε να σημειωθεί στη Βρετανία από το 1951, το οποίο  δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης. Όμως, παρότι το Λονδίνο μπορεί να πάρει βαθιά ανάσα η επόμενη μέρα έχει έρθει μαζί με αναπόφευκτες θεσμικές αλλαγές που πρέπει να δρομολογηθούν, ενώ έχει ανοίξει ο ασκός του Αιόλου για τουλάχιστον τέσσερις περιοχές της Ευρώπης. 

Στη Βρετανία οι προκλήσεις εντείνονται, καθώς όσο ο Cameron και οι περι αυτώ υποσχέθηκαν στο Σκωτσέζικο Κοινοβούλιο (το Hollyrood ) εκχώρηση εξουσιών, τη δυνατότητα να αποφασίζουν για σχεδόν όλα τα θέματα που απασχολούν τη Σκωτία. Αυτό βέβαια, δεν θα είναι εύκολα εφαρμόσιμο ούτε και χωρίς αντιδράσεις. Ακόμα και πριν το δημοψήφισμα πολλοί συντηρητικοί αντέδρασαν απέναντι σε αυτή την υπόσχεση, απαιτώντας την ίδια μεταχείριση και για την Αγγλία. Το σκεπτικό που ανέπτυξαν είναι ότι αφού, το Westminster δεν μπορεί να συμμετέχει στις ψηφοφορίες του Hollyrood, ιδιαίτερα όταν η Σκωτία αποκτήσει την δυνατότητα να αποφασίζει για τα θέματα που την αφορούν, θα πρέπει και οι βουλευτές που εκλέγονται στην Σκωτία, τη Βόρεια Ιρλανδία και την Ουαλία να αποκλείονται από την ψήφιση αμιγώς Αγγλικών ζητημάτων.

Αυτή όμως, η πρόταση βρίσκει απολύτως αντίθετους τους Εργατικούς, ενώ θα προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη εσωτερική διάσπαση στο Ηνωμένο Βασίλειο. Βέβαια, ο Cameron ξεκάθαρα δήλωσε μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος πως θα κρατήσει την υπόσχεση που έδωσε στη Σκωτία και για να τηρηθούν οι δημοκρατικές αναλογίες, θα παραχωρηθούν περισσότερες εξουσίες και στην Ουαλία και την Β. Ιρλανδία. Πως θα εφαρμοστεί όμως στην Αγγλία; Σημειώνουμε ότι υπάρχει κίνημα από τη βόρεια Αγγλία που ζητάει έλεγχο οικονομικών και άλλων θεμάτων από την τοπική αυτοδιοίκηση, ενώ το ίδιο απαιτεί και ο Δήμαρχος του Λονδίνου για την πρωτεύουσα. 

Θα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε τις διαπραγματεύσεις και τον τρόπο που θα γίνει η εκχώρηση εξουσιών χωρίς να κομματιαστεί η χώρα σε επιμέρους τμήματα, με το καθένα να έχει απόλυτο έλεγχο στα εσωτερικά του ζητήματα. 

Μπορεί, λοιπόν, εκ πρώτης όψεως το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Σκωτία να έφερε ανακούφιση στην βρετανική κυβέρνηση, αλλά παράλληλα και σε κάποιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αφού το φλέγον ζήτημα των αποσχιστικών τάσεων στην Ευρώπη είναι ορατό και δεν κατασιγάζει έτσι απλά.

Η Καταλονία, η Φλάνδρα, το Τιρόλο αλλά και η Βαυαρία είναι περιοχές στις οποίες υπάρχει αποσχιστικό κίνημα. Το γεγονός δε της μικρής διαφοράς με την οποία επικράτησε η Ένωση της Ανεξαρτησίας και η δημοκρατική απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης με την οποία επέτρεψε τη διεξαγωγή του δίνει σοβαρά επιχειρήματα να ασκηθούν πιέσεις στις κυβερνήσεις των αντίστοιχων χωρών προς αυτή την κατεύθυνση.

Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι Deutche Welle έσπευσε να παρουσιάσει τα τέσσερα κινήματα που αναμένεται να απασχολήσουν, άλλες περισσότερο κι άλλες λιγότερο, στο προσεχές μέλλον την Ευρώπη

Ισπανία: Το «παράνομο» δημοψήφισμα στην Καταλονία

Ο πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης της Καταλονίας, Αρτούρ Μας προανήγγειλε τη διενέργεια δημοψηφίσματος για τις 9 Νοεμβρίου. Στην περίπτωση αποσπάσει την πλειοψηφία υπέρ της αυτονομίας, ο Μας προτίθεται  να το αξιοποιήσει ως πολιτική εντολή για να διαπραγματευτεί με τη Μαδρίτη. Η ισπανική κυβέρνηση, βέβαια, ήδη απέρριψε το δημοψήφισμα, χαρακτηρίζοντάς το «παράνομο». Η κατάσταση, κατά τους διεθνείς αναλυτές, είναι «αδιέξοδη και συγκρουσιακή». Σε περίπτωση που οι Καταλανοί προσέλθουν σε δημοψήφισμα, η πλειονότητα θα τάσσονται σαφώς υπέρ, όπως δείχνουν σχετικές δημοσκοπήσεις. Στο πλευρό της Ισπανικής κυβέρνησης η ΕΕ προειδοποίησε δια στόματος της πρώην αντιπρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βίβιαν Ρέντινγκ, ότι: «Δευτερόλεπτα μετά τις εκλογές για την ανεξαρτησία, η Καταλονία θα ήταν εκτός ΕΕ. Θα ήταν εκτός ευρώ. Δεν θα είχαν πλέον την ευρωπαϊκή υπηκοότητα».

Βέλγιο-Η Νέα Φλαμανδική Συμμαχία

Άλλη μια "παραδοσιακή" αποσχιστική δύναμη που εκφράζεται με τη Νέα Φλαμανδική Συμμαχία (N-VA), με στόχο να επιφέρει την αυτονομία της Φλάνδρας μέσω διαπραγματεύσεων, είχε εναποθέσει τις ελπίδες της στο δημοψήφισμα της Σκωτίας. Ο ηγέτης της, Μπαρτ ντε Βέβερ, εξέφρασε στην ιστοσελίδα του κόμματος τη λύπη του για το γεγονός ότι Ευρωπαίοι πολιτικοί, ανάμεσά τους και ο Βέλγος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν φαν Ρομπάι, καλλιεργούσαν σενάρια καταστροφής σε περίπτωση ενός «ναι».Ανησυχίες που συμμερίζεται και ο –επίσης Βέλγος-, επίτροπος Εμπορίου, Καρέλ ντε Γκουχτ, ο οποίος σε συνέντευξή του υπογράμμισε ότι η ανεξαρτησία «θα ισοδυναμούσε με έναν σεισμό, παρόμοιο με εκείνον που προκάλεσε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης». Η Ευρώπη θα ήταν «ακυβέρνητη», υποστήριξε στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς όλους εκείνους τους συμπατριώτες του που οραματίζονται παρόμοιες καταστάσεις για το Βέλγιο.

Η περίπτωση του νοτίου Τιρόλου

Η γερμανόφωνη περιοχή του νοτίου Τιρόλου, η οποία ανήκε μέχρι το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Αυστροουγγαρία, προσαρτήθηκε μετά τον πόλεμο στην Ιταλία. Στόχος της "Ελευθερίας του Νότιο Τιρόλου" είναι ή να προσαρτηθεί η περιοχή εκ νέου στην Αυστρία ή να αυτονομηθεί από την Ιταλία. Σύμφωνα το Κόμμα της "Ελευθερίας του Νoτίου Τιρόλου" σημασία δεν έχει τόσο το αποτέλεσμα, αλλά το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκε το δημοψήφισμα στη Σκωτία. «Η αυτοδιάθεση είναι δυνατή – η αρχή έγινε», έγραψαν στην ιστοσελίδα τους οι αυτονομιστές. Σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχουν δημοσκοπικά στοιχεία για τις πιθανότητες επιτυχίας σχετικού δημοψηφίσματος, είναι όμως γεγονός ότι εν μέσω της οικονομικής κρίσης στην Ιταλία οι αποσχιστικές τάσεις έχουν ενισχυθεί.

Βαυαρία

Αυτονομιστικό κίνημα υπάρχει και στη Βαυαρία της Γερμανίας, αλλά χωρίς ιδιαίτερη επιρροή. Στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές στο κρατίδιο, το Κόμμα των Βαυαρών που εκφράζει τις αποσχιστικές τάσεις, συγκέντρωσε μόλις το 2 % των ψήφων. Στην ιστοσελίδα του το κόμμα είχε γράψει: «Ευχόμαστε από καρδιάς στους Σκοτσέζους φίλους μας τη νίκη στο δημοψήφισμα. Ένα «Yes» θα μας προσέφερε πραγματική στήριξη, καθώς τότε τα μέσα ενημέρωσής μας δεν θα ήταν πλέον σε θέση να γελοιοποιούν το ζήτημα». Φράση με την οποία απαντούν σε πρόσφατη δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου στο Βερολίνο, Στέφεν Ζάιμπερτ, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει το ενδεχόμενο ανεξαρτησίας της Βαυαρίας «μια σχεδόν παράλογη σκέψη».