Ισχυρή η γερμανική λογοτεχνική παρουσία στη φετινή Διεθνή Έκθεση Βιβλίου που ολοκληρώθηκε χθες στη Θεσσαλονίκη

Διογένης Δημητρακόπουλος, Θεσσαλονίκη, δημοσιεύτηκε στη σελίδα της Deutsche Welle

Πολυπληθές και φέτος το κοινό της διεθνούς έκθεσης βιβλίου της Θεσσαλονίκης με έντονο το γερμανικό στοιχείο. Άλλωστε κεντρικό θέμα της έκθεσης ήταν η έννοια του πλήθους όπως αυτή εκφράζεται και διαμορφώνει την ιστορία και τη

λογοτεχνία. Από αστυνομικό μυθιστόρημα και παιδικό βιβλίο μέχρι ένα μυθιστόρημα με τελικό προορισμό…ένα ελληνικό νησί.

Οι «Θυγατέρες» στην Ελλάδα

Η οπτική ενός ξένου για έναν τόπο και τους ανθρώπους του πάντα έχει τη δική της ξεχωριστή σημασία. «Η ελληνική κρίση απασχόλησε ποικιλοτρόπως τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης, κάθε μέρα για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν πρώτο θέμα. Ήθελα να δω από κοντά να δω τι πραγματικά συμβαίνει», δήλωσε μιλώντας στη Deutsche Welle η γερμανίδα συγγραφέας Λούσυ Φρίκε του πετυχημένου μυθιστορήματος «Θυγατέρες». Αποτελεί την ιστορία δύο γυναικών γύρω στα 40 που ξεκινούν για ένα ταξίδι στην Ελβετία με τον άρρωστο πατέρα της μιας προκειμένου αυτός να υποβληθεί σε ευθανασία. Ένα ταξίδι που δε φτάνει όμως στον αρχικό του προορισμό αλλά στο όμορφο νησί της Αμοργού, όπου βρίσκονται αντιμέτωπες με τις «βαθιές αβύσσους της ιστορίας» τους. Αποχωρισμοί που κανείς δε μπορεί να αποφύγει, πατέρες που εξαφανίζονται πολύ πρόωρα και στιγματίζουν τις ζωές της Μάρθας και της Μπέτι σε ένα περιβάλλον έντονων αντιθέσεων. Από τη μία η φιλόξενη υποδοχή των Ελλήνων κατοίκων του νησιού και από την άλλη οι πληγές της κρίσης.

«Χωρισμοί και φιλία. Το μήνυμα που θέλω να περάσω είναι να κρατιόμαστε ενωμένοι σε όλες τις στιγμές», τονίζει χαρακτηριστικά η γερμανίδα συγγραφέας. Με έναν γκροτέσκο τρόπο αποδίδει όλες πτυχές της ζωής στο νησί πέρα από την τουριστική βιτρίνα σε ένα είδος μυθιστορηματικού ρεπορτάζ. Οικονομικά προβλήματα, μία αυτοκτονία, η πίεση των capital controls που φέρνουν συζητήσεις για επιστροφή στη δραχμή σε ένα πολύ αντιευρωπαϊκό κλίμα. Όλα λειαίνονται με την κατάθεση ψυχής των δύο γυναικών και των ντόπιων γύρω από το πασχαλινό τραπέζι. «Όποιος θέλει να μάθει πραγματικά τι συμβαίνει σε έναν τόπο, ας πάει σε μία ταβέρνα ή ένα μπαρ..εκεί θα μάθει», επισημαίνει η Λούσυ Φρίκε. Επισκέφτηκε την Ελλάδα για τις ανάγκες του βιβλίου της αρκετές φορές από το 2015. Πως βλέπει την κατάσταση σήμερα; «Σίγουρα οι άνθρωποι είναι λιγότερο νευρικοί. Δε ξέρω αν τα πράγματα γίνανε καλύτερα ή ο κόσμος συνήθισε στην κατάσταση», αναφέρει.

Ελληνογερμανικό εργαστήρι μετάφρασης

Το τελευταίο κομμάτι του βιβλίου της Λούσυ Φρίκε που αναφέρεται στην Ελλάδα μεταφράστηκε στο πλαίσιο ενός πρωτοποριακού workshop που διεξήχθη για μία εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη και τα αποτελέσματά του παρουσιάστηκαν στην έκθεση βιβλίου. Έλληνες και Γερμανοί μεταφραστές με εμπειρία αλλά και νέοι με λιγότερη πείρα συνεργάστηκαν στην μετάφραση ελληνικών και γερμανικών λογοτεχνικών κειμένων σε μια παραγωγική γέφυρα γενεών. «Η μετάφραση κάθε φορά αποτελεί ουσιαστικά μία νέα εκδοχή ενός βιβλίου», αναφέρει η Μιχαέλα Πρίτσινγκερ, εκ των διοργανωτών του εργαστηρίου συνεχίζοντας: «Είδαμε ότι με τη συλλογική δουλειά μπορούμε να βρούμε λύσεις σε πολλά προβλήματα όπως την ακριβή αποτύπωση κάποιων λέξεων, τις λεξιπλασίες, τις διαλέκτους, τη γλώσσα μια άλλης εποχής.»  Υπάρχουν λέξεις που μπορούν να αποδοθούν με περισσότερες από μία σε μία άλλη γλώσσα. Με τη συνεργασία τους οι μεταφραστές καταφέραν να βρίσκονται όχι μόνο εγγύτερα στο νόημα του πρωτότυπου κειμένου αλλά και να το αποδίδουν καλύτερα στο ξένο αναγνώστη. «Ειδικά για την ελληνική λογοτεχνία, είναι πολύ χρήσιμος αυτός ο διάλογος και μπορεί να βοηθήσει  για την προώθηση της στη Γερμανία, όπου πάσχει αρκετά.», είπε μιλώντας στη Deutsche Welle η κυρία Πρίτσινγκερ, αισιοδοξώντας για συνέχεια της δράσης στο μέλλον.