Γερμανία: Νέα ρύθμιση για την δωρεά Οργάνων σώματος - Τι ισχύει στην Ελλάδα και Ε.Ε.

Πρόκειται για μια διαδικασία κατά την οποία γίνεται μεταφορά υγιούς οργάνου από θανόντα ή εν ζωή δότη σ’ ένα σοβαρά πάσχοντα λήπτη που έχει υποστεί βλάβη οργάνου, με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας τους.

Όπως είναι γνωστό, η μεταμόσχευση οργάνου μπορεί να σώσει τη ζωή ενός ή περισσοτέρων ασθενών ή να βελτιώσει σημαντικά την υγεία και την

ποιότητα ζωής τους. Αν και πρόκειται για πράξη προσφοράς προς τον συνάνθρωπο, εναπόκειται στη γενναιοδωρία των δωρητών

Η Βουλή στη Γερμανία ψήφισε σήμερα μια νέα ρύθμιση όσον αφορά το θέμα και αυτό δεν ήρθε τυχαία.

37% του πληθυσμού των γερμανών έχει ταυτότητα δωρητή οργάνου σώματος,  ποσοστό πολύ χαμηλό αν δει κανείς τις έρευνες σύμφωνα με τις οποίες το 84% των πολιτών συμφωνεί ή μάλλον συμφωνεί και μάλιστα στις ηλικίες μεταξύ 18 και 29 ετών το ποσοστό φθάνει το 93%

Το 2017 έδωσαν όργανα σώματος στη Γερμανία μόλις 797 άνθρωποι που ήταν και το αρνητικό ρεκόρ . Το 2018 ο αριθμός έφθασε τους 3113 και το 2019 έπεσε πάλι στα 2995 άτομα. 

Επίσημα στον κατάλογο ανθρώπων που περιμένουν όργανα βρίσκονται 9.004 άτομα ( 15.1.2020, Πηγή: Eurotransplant). 

Η μεγάλη αναμονή είναι τόσο μεγάλη που σε πολλές περιπτώσεις η μεταμόσχευση δεν είναι πλέον εφικτή ή ο ασθενής έχει πεθάνει. 

Τι όργανα  δωρίθηκαν το 2019

Σύμφωνα με το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων dpa το 2019 είχαν δωριθεί 1.524 νεφρά, 726 ήπατα, 329 πνεύμονες, 324 καρδιές, 87 πάγκρεας . Κάθε δωρητής έδωσε μέσο όρο σε περισσότερους από τρεις βαριά ασθενείς νέες πιθανότητες ζωής. 

Στα δημοσιεύματα που είδαν σήμερα-με αφορμή τη νέα ρύθμιση- τo φως της δημοσιότητας  γίνεται ιδιαίτερη αναφορά  στην Αυστρία όπου όλοι οι πολίτες είναι αυτόματα δωρητής οργάνου του σώματος. Εκεί λειτουργεί η ρύθμιση σύμφωνα με την οποία αυτός που δεν θέλει να είναι δωρητής κάνει τη δήλωση και όχι αντίθετα όπως π.χ. στη Γερμανία. 

Στα σημερινά δημοσιεύματα υπάρχουν και διάφορες αναφορές που ενημερώνουν σχετικά με τη διαδικασία.

Έτσι για παράδειγμα ότι η απόφαση του δωρητή μπορεί αμέσως να αλλάξει και με νέα ταυτότητα να δηλώνει ότι δεν θέλει να είναι δωρητής. 

Μεταμόσχευση Οργάνων

Οι πιθανότητες επιτυχίας είναι πολύ μεγάλες σύμφωνα με την BZgA (Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung). Πάντα εξαρτάται από την ποιότητα των οργάνων καθώς και την κατάσταση υγείας του αποδέκτη.

Μέσα σε ένα χρόνο είναι έως το 88% των νεφρών λειτουργικά μετά από 5 χρόνια περίπου το 75%

Όριο ηλικίας δωρητών δεν υπάρχει. 

Η Δωρεά Οργάνων πραγματοποιείται μόνο από εγκεφαλικά νεκρούς ασθενείς που νοσηλεύονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας; Ο εγκεφαλικός θάνατος είναι μη αναστρέψιμη κατάσταση που ισοδυναμεί με τον θάνατο και δεν έχει καμία σχέση με τις χρόνιες φυτικές καταστάσεις. Στη Γερμανία την γνωμοδότηση την πραγματοποιούν δυο γιατροί σε διαφορετικό χρόνο.

Το ίδρυμα Eurotransplant αποφασίζει σε μια δωρεά οργάνου του σώματος κεντρικά μετά το θάνατο ποιος θα είναι ο αποδέκτης του ανάμεσα σε 8 ευρωπαϊκές χώρες (Deutschland, Österreich, Belgien, Niederlande, Luxemburg, Slowenien, Kroatien, Ungarn).

Τη δωρεά οργάνων εν ζωή την επιτρέπει η νομοθεσία συνήθως για νευρά και για πολύ συγγενικά πρόσωπα 

Τι ισχύσει σε άλλες χώρες 

Στο Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Λετονία, Μάλτα, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία, Τσεχία και Ουγγαρία ισχύει ότι είσαι αυτόματα δωρητής οργάνου σώματος σε περίπτωση που δεν δηλώσεις το αντίθετο.

Στην Εσθονία, Φινλανδία, Ελλάδα, Ιταλία, Κροατία, Νορβηγία, Ρωσία, Σουηδία και Τουρκία ισχύει το ίδιο αλλά έχουν δικαίωμα παρέμβασης και διαφωνίας οι συγγενείς. 

Στις παρακάτω χώρες οι συγγενείς πρέπει μεν να ενημερωθούν αλλά δεν μπορούν να αποτρέψουν την αυτόματη δωρεά οργάνων σώματος. 

Γαλλία, Σουηδία, Λιθουανία, Λιχτενστάιν, Κύπρος. 

Η περίπτωση έκτακτης ανάγκης ισχύει μόνο στη Βουλγαρία όπου ακόμη και με διαφωνία μπορεί να γίνει δωρεά οργάνου σώματος αν υπάρχει κατάσταση έκτακτης ανάγκης 

Ελλάδα:

Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, το 2018 περισσότεροι από τους μισούς (52%) συγγενείς δυνητικά δοτών οργάνων (εγκεφαλικά νεκρών) στην Ελλάδα αρνήθηκαν τη δωρεά οργάνων, όταν σε άλλες χώρες της Ε.Ε. όπως στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνά το 20%. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, ως βασικοί λόγοι δισταγμού ή ακόμα και άρνησης ως προς τη δωρεά οργάνων αναφέρονται στην Ελλάδα η έλλειψη ενημέρωσης (ποσοστό 65%) και η έλλειψη εμπιστοσύνης στο σύστημα Υγείας (45%).

Η Ελλάδα είναι σταθερά στις τελευταίες θέσεις της Ε.Ε. στη δωρεά οργάνων, με τον αριθμό όσων με τον θάνατό τους δώρισαν νέα ζωή σε ασθενείς, να κυμαίνεται την τελευταία πενταετία από 3,5 έως 6 ανά εκατομμύριο πληθυσμού και τον αριθμό των μεταμοσχεύσεων από πτωματικούς δότες να ήταν την καλύτερη χρονιά κατά την τελευταία πενταετία 147. Και αυτό όταν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΕΟΜ με βάση τον αριθμό όσων καταλήγουν νοσηλευόμενοι σε μονάδα εντατικής, στην Ελλάδα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως δότες 156 εγκεφαλικά νεκροί (14,2 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού) και να διενεργούνται 470 μεταμοσχεύσεις ετησίως.

Η βασική διαφορά π.χ. της Πορτογαλίας μιας χώρας με ισοδύναμο ποσοτικά πληθυσμό με την Ελλάδα είναι ότι στην Πορτογαλία δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην επιμόρφωση του πληθυσμού σχετικά με τις μεταμοσχεύσεις και τη δωρεά οργάνων. Η Καθολική Εκκλησία σύσσωμη αποδέχθηκε τη δωρεά οργάνων ως μία πρακτική σημαντική στο πλαίσιο του χριστιανισμού, σε αντίθεση με το τι παρατηρείται στην Ελλάδα, όπου παρά τη θετική στάση της Ιεράς Συνόδου για τις μεταμοσχεύσεις, υπάρχουν ακόμα κληρικοί που εκφράζουν αμφιβολίες λόγω έλλειψης γνώσης του αντικειμένου. Επιπλέον, το σύστημα Υγείας της Πορτογαλίας διαθέτει χρόνο, ανθρώπους και πόρους στην αναζήτηση δοτών, ενώ έχει καταφέρει να «περάσει» στο προσωπικό των νοσοκομείων τις μεταμοσχεύσεις ως τρόπο σκέψης και θεραπευτικής. Και σχεδόν, στο σύνολο των χωρών της Ε.Ε., εντός των νοσοκομείων υπάρχουν συντονιστές μεταμοσχεύσεων που ασχολούνται αποκλειστικά με την αναζήτηση δοτών και τη δωρεά οργάνων.

Την ίδια στιγμή, άλλες χώρες ξεχωρίζουν με τις επιδόσεις τους στον τομέα των μεταμοσχεύσεων . Η Ισπανία –η χώρα-πρότυπο για τις μεταμοσχεύσεις– από 35 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού το 2008 έφτασε πέρυσι τους 47 δότες και η Ιταλία κατάφερε να αυξήσει τον αριθμό των δοτών ανά εκατομμύριο πληθυσμού από 20 σε 28,9, αποδεικνύοντας ότι η κρίση δεν μπορεί να είναι «άλλοθι». Στην Πορτογαλία πέρυσι 351 άτομα έδωσαν, με τον θάνατό τους, νέα ζωή σε ασθενείς που έχρηζαν μεταμόσχευσης (34,1 δότες ανά εκατ. πληθυσμού και δεύτερη καλύτερη επίδοση μετά την Ισπανία στην Ε.Ε.), ενώ συνολικά πραγματοποιήθηκαν 864 μεταμοσχεύσεις οργάνων εκ των οποίων οι 776 από πτωματικό δότη.

Πηγή στοιχείων dpa, Καθημερινή, krankenkasse.de