Κυριακή 14 Ιουνίου 2020

"Το Μόναχο δε σημαίνει μόνο ΒΜW, φεστιβάλ μπύρας και FC Bayern."


Όταν αρχές Απριλίου ανακοινώσαμε τον 3ο διαγωνισμό φωτογραφίας του Δορυφόρου με αφορμή τα γενέθλια της πόλης του Μονάχου βρισκόμασταν στην αρχή των περιοριστικών μέτρων λόγω της πανδημίας. Για το λόγο αυτό δίναμε τη δυνατότητα στους αναγνώστες μας να μας στείλουν ένα κείμενο αντί φωτογραφίας. 
Την πρόταση αυτή ακολούθησε η φίλη μας Κατερίνα Αυξεντίου και μας έστειλε με τις ευχές της το κείμενο "Το Μόναχο δε σημαίνει μόνο ΒΜW, φεστιβάλ μπύρας και FC Bayern."

Της Κατερίνας Αυξεντίου

Οι πηγές αναφέρουν πως στην περιοχή που σήμερα 

εκτείνεται το Μόναχο λειτουργούσε ήδη από το 750 μ.Χ. οικισμός, ο οποίος το 783 παρέχεται ως δωρεά στο μοναστήρι Schäftlarn. Εκείνη την εποχή ήταν συνηθισμένο φαινόμενο οι μονές να αναπτύσσουν ευρύτερους μοναστικούς οικισμούς και να δραστηριοποιούνται εμπορικά. 

Μερικούς αιώνες αργότερα και συγκεκριμένα  το έτος 1157 ο δούκας  της Σαξονίας και Βαυαρίας, Welfen Heinrich XII. den Löwen, ιδρύει το Μόναχο. Λόγω όμως της διαμάχης του δούκα με τον επίσκοπο του Freising, η επίσημη ημερομηνία ίδρυσης του Μονάχου θεωρείται η 14η Ιουνίου 1158.

Εικάζεται ότι η λέξη Μόναχο πήρε το όνομα της από τους μοναχούς (γερμανικά Muniche/Μönch), παρόλο που δεν υπάρχουν ενδείξεις κατά πόσο συνέχιζαν να ζουν οι μοναχοί στο συγκεκριμένο μέρος όταν ιδρύθηκε η πόλη.

Ωστόσο, είναι σίγουρο ότι από τότε μέχρι και σήμερα τα χαρακτηριστικά εμβλήματα του Μονάχου παραπέμπουν σε μοναχούς. Λόγου χάριν η πρώτη κρατική σφραγίδα του Μονάχου το 1239 απεικονίζει το κεφάλι με την χαρακτηριστική κουκούλα ενός μοναχού. Από τον 16ο αιώνα και μετά διάφοροι καλλιτέχνες αρχίζουν να προσδίδουν παιδικότητα στη φιγούρα του μοναχού και μέσα στο πέρασμα των αιώνων φτάνουμε στο γνωστό μας Münchner Kindl, το οποίο και συχνά αναγνωρίζουμε στα διάφορα λάβαρα του Μονάχου. Το επίσημο οικόσημο φέρει επίσης την μορφή μοναχού που κοιτά προς τα δεξιά, φορά κόκκινα παπούτσια και κρατά στο αριστερό του χέρι ένα βιβλίο.

Πάντα αξίζει να γνωρίζουμε την εξέλιξη μιας πόλης μέσα στο χρόνο, από ποιους και πώς διοικήθηκε καθώς και τους σταθμούς ορόσημα στην ιστορία της.

Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια σημαντικά γεγονότα γιατί κυρίως μας ενδιαφέρει να κατανοήσουμε καλύτερα πώς οικοδομήθηκε η σχέση του Μονάχου και γενικότερα η σχέση της Βαυαρίας με την Ελλάδα και πώς σήμερα ντόπιοι και ξένοι έχουν την ευκαιρία να θαυμάζουν τα έργα που παραπέμπουν όχι μόνο στην κλασσική Ελλάδα αλλά και στη εποχή ίδρυσης του ελληνικού κράτους.

Όλα ξεκινούν με τη γερμανική δυναστεία των Wittelsbach που βασίλεψαν μεταξύ 1180-1918μ.Χ στην Βαυαρία. Μέλη του οίκου των Wittelsbach υπήρξαν δούκες και μαρκήσιοι, εκλέκτορες-αρχιεπίσκοποι αλλά και βασιλείς σε άλλες χώρες. Ένας από αυτούς είναι και ο πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας, ο Otto Friedrich Ludwig von Wittelsbach, ο γνωστός μας δηλαδή Όθωνας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δυο από τους Wittelsbach έφτασαν μέχρι και το ανώτατο αξίωμα του Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Μάλιστα, με την εκλογή του πρώτου εστεμμένου αυτοκράτορα το 1328, Ludwig von Bayern-München, το Μόναχο ορίζεται ως η έδρα της ρωμαϊκο-γερμανικής αυτοκρατορίας. Την ίδια εποχή το μαύρο και κίτρινο (χρυσό) επιλέγονται ως τα εθνικά χρώματα του βαυαρικού εθνόσημου. 

Το έτος 1505 η Άνω και Κάτω Βαυαρία ενώνονται και το Μόναχο γίνεται η πρωτεύουσα της ενιαίου πλέον δουκάτου της Βαυαρίας

Παρόλο που σήμερα στο Μόναχο συνυπάρχουν διαφορετικές θρησκείες δε συνέβαινε το ίδιο και στα μέσα της προηγούμενη χιλιετίας. Αντιθέτως, οι τότε βασιλείς της Βαυαρίας εξαπέλυσαν λυσσαλέα επίθεση στους οπαδούς του Λούθηρου με αποτέλεσμα προτεσταντισμός και προτεστάντες να εξαφανιστούν από την περιοχή. Μόλις το 1827,  τουλάχιστον 200 χρόνια μετά τους διωγμούς, κτίζεται στο Μόναχο η πρώτη προτεσταντική εκκλησία.

Αρχή του 16ου αιώνα δημιουργείται στο Μόναχο η καθολική ένωση (Katholische Liga) και ξεκινά μια μεγάλη περίοδος όπου στο Μόναχο κτίζονται πολυάριθμες εκκλησίες, μονές και εκκλησιαστικά κτίρια με στόχο την απόλυτη επικράτηση του καθολικού δόγματος. Χαρακτηριστική είναι και η επωνυμία που παίρνει το Μόναχο και διατηρεί κοντά δυο αιώνες ως η γερμανική Ρώμη.

Κατά τη διάρκεια του θρησκευτικού τριακονταετούς πολέμου (1618-1648) το Μόναχο δέχεται ισχυρά πλήγματα. Το 1634 η επιδημία της πανώλης εξολοθρεύει το 1/3 του πληθυσμού του Μονάχου ενώ 9 χρόνια αργότερα η πόλη πέφτει στα χέρια των Σουηδών.

Με τον θάνατο του πρίγκηπα Max III. Joseph (1774) σβήνει ο βαυαρικός κλάδος των Wittelsbacher και ο θρόνος κληρονομείται από τον πρίγκηπα Karl Theodor από το κρατίδιο του Pfalz.

Τα χρόνια περνούν και αισίως φτάνουμε στην ενθρόνιση του φιλελεύθερου βασιλιά Lüdwig I. (1825-1848), ο οποίος υπήρξε ένθερμος φιλέλληνας, λάτρης της κλασσικής Ελλάδας και μαικήνας των τεχνών και των γραμμάτων.

Πρόκειται για τον βασιλιά που επεδίωξε να φτιάξει μια δεύτερη Αθήνα στην κοίτη του ποταμού Ίσαρ αφού διέταξε και επέβαλε το κτίσιμο στο Μόναχο νεοκλασικών κτηρίων με πρότυπο την αρχιτεκτονικό ρυθμό της αρχαίας Ελλάδας. Πρόκειται για τη γλυπτοθήκη, την πινακοθήκη, το παλιό ωδείο στην Odeonplatz, το Siegestor και σειρά άλλων κτηρίων που παραπέμπουν στην Ελλάδα και που κοσμούν κυριολεκτικά το Μόναχο προσελκύοντας εκατομμύρια επισκεπτών.

Όμως, τον νεαρό τότε βασιλιά τον συγκινούσε βαθιά και η αγωνία των σκλαβωμένων Ελλήνων για Ελευθερία γι’ αυτό και υποστήριξε με οικονομικά και ηθικά μέσα την Ελληνική Επανάσταση του 1821 προτού ακόμα ανέβει στον θρόνο. Εξάλλου όπως ο ίδιος ισχυριζόταν είναι «Καλύτερα πολίτης της Ελλάδας παρά κληρονόμος του θρόνου». Η αγάπη του για την Ελλάδα ήταν και ο λόγος που υποχρεώθηκε σε παραίτηση από το θρόνο αφού χορήγησε από το βαυαρικό κρατικό ταμείο την τρίτη δόση δανείου για την Ελλάδα χωρίς την έγκριση της Βουλής.

Στην διάρκεια της ελληνικής  επανάσταση του ’21, οι πρώτοι Έλληνες που εγκαθίστανται στο Μόναχο είναι ο Σκαρλάτος Σούτσος και ο Αλέξανδρος Ραγκαβής, οι οποίοι εντυπωσίασαν με τις επιδόσεις τους τον Βασιλιά και έτσι αποφασίζει να φέρει στη Βαυαρία  ορφανά παιδιά των πεσόντων Ελλήνων αγωνιστών.

Με εντολή του δε,  ιδρύθηκε το 1826 ο πρώτος ελληνικός σύλλογος με κύριο σκοπό τη φροντίδα των παιδιών και λίγο αργότερα ιδρύθηκε το πρώτο ελληνικό σχολείο, με το όνομα Griechishes Institut.

Πού να φανταζόταν ο Λουδοβίκος τότε, ότι οι αγαπημένοι του Έλληνες, σχεδόν ένα αιώνα αργότερα, κυνηγώντας το όνειρο μιας καλύτερης ζωής, θα έφταναν με μιαν αλλαξιά ρούχα στο σταθμό του Μονάχου και πως χιλιάδες από αυτούς συνεχίζουν να βρίσκονται σήμερα εγκατεστημένοι στις Αθήνα του Ίζαρ.

Στο Μόναχο είδαν τους πόθους και τα όνειρά τους να παίρνουν σάρκα και οστά, είδαν τα παιδιά τους να μιλούν τα γερμανικά σαν δεύτερη μητρική γλώσσα, να προοδεύουν και να γίνονται σημαντικοί.

Ακόμα, έφτασαν στην πρωτεύουσα της Βαυαρίας πολιτικοί πρόσφυγες από την Ελλάδα και με αφορμή την δικτατορία αναπτύσσεται ένα δεύτερο πολύ μεγάλο φιλελληνικό ρεύμα.

Φυσικά χιλιάδες είναι και οι απόφοιτοι Έλληνες από τα πανεπιστήμια και τις σχολές του Μονάχου.

Όλοι αυτοί γιορτάζουν σήμερα τα γενέθλια της πόλης τους. Το Μόναχο είναι και δικό τους πια.

Ξέρουν βαθιά μέσα τους ότι Μόναχο δεν είναι μόνο τα  τεράστια πανέμορφα πάρκα, τα μνημεία, η κλασσική, η μοντέρνα αρχιτεκτονική, η τεχνολογία και η μόδα.

Το Μόναχο δε σημαίνει μόνο ΒΜW, φεστιβάλ μπύρας και FC Bayern.

Το Μόναχο είναι μια πολυπολιτισμική μητρόπολη που συνδυάζει αρμονικά την παράδοση με τον νεωτερισμό και που στους δρόμους του θα ακούσεις ανθρώπους να μιλούν από την βαυαρική διάλεκτο μέχρι και τα δικά μας ποντιακά.

Εκεί στην καρδιά της Βαυαρίας κτυπά και η καρδιά του ελληνισμού.

Αν σήμερα συναντήσετε κάποιον «τύπο» περίεργο να περπατά στις πλατείες του Μονάχου, ντυμένος με μιαν παλιομοδίτικη στολή,  που δεν τον γνωρίζετε και ούτε αυτός σας γνωρίζει, μη ξεγελιέστε.

Είναι ο δικό μας ο Λουδοβίκος, που έρχεται μια φορά τον χρόνο να συναντήσει την αγαπημένη του  πόλη, την ημέρα των γενεθλίων της.

Επιλέγει πάντα να τρώει μεσημεριανό σε ένα ελληνικό εστιατόριο και το βράδυ μέχρι τις 12 που πρέπει να φύγει ξανά, πίνει κρασί και σιγοτραγουδά μαζί με τους Έλληνες στις μπουάτ.

Όταν μάλιστα ακούει την μπαλάντα «Δρόμοι παλιοί» δεν κρύβει το δάκρυ που κυλά στο άκουσμα του ρεφρέν, «και περπατούσα μέσα στη νύχτα χωρίς να γνωρίζω κανένα, και ούτε κανένας με γνώριζε, με γνώριζε».

Χρόνια Πολλά Μόναχο



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.