Το άρθρο γνώμης του τουρκικής καταγωγής βουλευτή των Πρασίνων και πρώην επικεφαλής του κόμματος Cem Özdemir στην ηλεκτρονική έκδοση του SPIEGEL αναφέρει:
//Όπως λέμε πολύ χαρακτηριστικά: Αλλάζει κανείς συχνά και σπάνια βελτιώνεται (σ.σ.: Και στην Ελλάδα: «Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς»). Αυτό κάνει και ο Τούρκος Πρόεδρος Erdoğan στη σχέση του με την ΕΕ. Το 2017 ο Erdoğan χαρακτήρισε την ΕΕ «φασιστική» και «σκληρή». Λίγο αργότερα επέστρεψε σε μια πιο πραγματιστική πορεία με την ΕΕ. Τον περασμένο Οκτώβριο ο Erdoğan προσέβαλε Ευρωπαίους πολιτικούς ως «κρίκους στην αλυσίδα των ναζί», για να ανακοινώσει πρόσφατα ότι η Τουρκία βλέπει τον εαυτό της ως μέρος της Ευρώπης. Και μάλιστα η ΕΕ θα πρέπει να εμβαθύνει και να βελτιώσει τη συνεργασία της με την Τουρκία.
Πόσο αξίζουν τα λόγια του; Ο χρόνος ημιζωής των δηλώσεών του ήταν μέχρι στιγμής σύντομος. Είναι λάθος να τρέφει κανείς ευσεβείς πόθους σε σχέση με την Τουρκία. Αντίθετα απαιτείται ρεαλισμός, που επιτρέπεται να είναι αισιόδοξος, αλλά ποτέ αφελής. Γιατί για τον Erdoğan τα συμφέροντα της Τουρκίας έχουν την ίδια αξία με το προσωπικό του συμφέρον διατήρησης της εξουσίας. Σε αυτό υποτάσσει τα πάντα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις απώλειες. Σε τελική ανάλυση, ο Erdoğan και το περιβάλλον του έχουν σε περίπτωση εκλογικής ήττας να φοβούνται δικαστικές διαδικασίες ή ακόμα χειρότερες εξελίξεις.
Ως προς αυτό μοιάζει ασφαλώς με τον πρώην Trump-Ağabey (=μεγάλος αδερφός), στον οποίο δεν μπορεί πλέον να προσβλέπει. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, στην Τουρκία δεν υπάρχουν εδώ και καιρό λειτουργικοί έλεγχοι και ισορροπίες. Δεν υπάρχουν ούτε ανεξάρτητοι θεσμοί ούτε ισχυρή αντιπολίτευση που θα μπορούσαν να βάλουν φρένο στον Erdoğan. Ωστόσο, ο Τούρκος Πρόεδρος αισθάνεται ότι τα πράγματα γίνονται δυσκολότερα γι’ αυτόν.
Μετά από μήνες διαφωνίας, τα κράτη-μέλη της ΕΕ ενδεχομένως θα επιβάλουν περαιτέρω κυρώσεις στην Τουρκία αυτή την εβδομάδα λόγω της κλιμάκωσης της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπό τον Πρόεδρο Joe Biden η Άγκυρα απειλείται επίσης με αυστηρές κυρώσεις από τις ΗΠΑ. Οι εξουσιαστές στη Ρωσία και την Κίνα δεν αντιμετωπίζουν τον Erdoğan επί ίσοις όροις και σαφώς δεν αποτελούν αξιόπιστους συνεργάτες για την Τουρκία.
Επιπλέον, η τουρκική οικονομία κλονίζεται. Ο πληθωρισμός κινείται σε διψήφια επίπεδα, οι τιμές αυξάνονται και οι πολίτες είναι ανήσυχοι. Αλλά ο Erdoğan γνωρίζει ότι χρειάζεται μια υποτυπωδώς λειτουργική οικονομία για να διατηρήσει σε καλή διάθεση μία εκλογική βάση που θα ξεπερνά το εθνικο-θρησκευτικό στρατόπεδο. Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσε τουλάχιστον να ανοίξει μία χαραμάδα στην πόρτα των συνομιλιών μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας.
Είναι επιτέλους καιρός για καθαρές κουβέντες από τις Βρυξέλλες προς την Άγκυρα: Πάνω απ’ όλα απαιτούνται πραγματικές βελτιώσεις στην προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Κράτους Δικαίου στην Τουρκία. Η Άγκυρα θα πρέπει να επιδείξει καλή θέληση μέσω συγκεκριμένων πράξεων. Ο κορωνοϊός θα μπορούσε να προσφέρει μια εύσχημη δικαιολογία για τον Erdoğan, προκειμένου να απελευθερώσει τους πολιτικούς κρατουμένους. Ο μηχανισμός κυρώσεων της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που εγκρίθηκε την περασμένη Δευτέρα θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως μοχλός πίεσης, ακόμη και αν απαιτείται ομοφωνία για τη λήψη αποφάσεων. Δυστυχώς υπάρχουν αρκετές σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, όπως αυθαίρετες συλλήψεις.
Μαζί με τα κράτη-μέλη της ΕΕ, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση θα πρέπει επίσης να ταχθεί στο Συμβούλιο της Ευρώπης υπέρ της επιβολής κυρώσεων λόγω της εχθρικής προς τα ανθρώπινα δικαιώματα συμπεριφοράς της τουρκικής κυβέρνησης. Εάν η γερμανική κυβέρνηση εννοεί στ’ αλήθεια την ατζέντα της για την Προεδρία της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, θα πρέπει επιτέλους να καταστήσει σαφές στην Τουρκία ότι απειλείται με διαδικασία αποκλεισμού από το Συμβούλιο της Ευρώπης, εάν συνεχίσει να αγνοεί τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όπως αυτές για την απελευθέρωση των Osman Kavala και Selahattin Demirtaş.
Μια άλλη προϋπόθεση της ΕΕ θα πρέπει να είναι να ανοίξει η Τουρκία το δρόμο για έναν σοβαρό διπλωματικό διάλογο σε σχέση με τη διαμάχη για το φυσικό αέριο και στο μεταξύ να σταματήσει όλες τις έρευνες στα ανοικτά των ακτών της Ελλάδας και της Κύπρου, καθώς οι απειλητικές στρατιωτικές χειρονομίες προφανώς δεν ταιριάζουν στην εμβάθυνση της στρατηγικής συνεργασίας που επιθυμεί η Άγκυρα ούτε στην ΕΕ ούτε στο ΝΑΤΟ.
Σε αντάλλαγμα, η ΕΕ θα μπορούσε να κάνει προς την Τουρκία συγκεκριμένη προσφορά συνεργασίας στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ο λογαριασμός κόστους-οφέλους της Άγκυρας θα μπορούσε ίσως να αλλάξει. Τα εικαζόμενα αποθέματα φυσικού αερίου στη Μεσόγειο δεν είναι κερδοφόρα για τις χώρες της περιοχής λόγω διαφόρων κινδύνων και, κυρίως, είναι παρωχημένα από πολιτικής απόψεως σε σχέση με το Κλίμα και την Ενέργεια. Το μήνυμα της ΕΕ θα πρέπει επομένως να είναι: Μόνο η προοδευτική και βιώσιμη πολιτική για το Κλίμα και την Ενέργεια είναι μακροπρόθεσμα κερδοφόρες. Η τουρκική βιομηχανία, η οποία φοβάται τους μελλοντικούς ευρωπαϊκούς φόρους εισαγωγής διοξειδίου του άνθρακα, θα λάμβανε μέρος σε μια ενεργειακή αλλαγή στην Ανατολική Μεσόγειο. Ειδικά από τη στιγμή που η Άγκυρα θέλει να γίνει στρατηγικά πιο ανεξάρτητη από τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία και θα μπορούσε να το κάνει με φιλικό προς το Κλίμα τρόπο. Είναι επομένως προς το συμφέρον μας να εξετάσουμε την συμπερίληψη της Τουρκίας ως βιομηχανικής χώρας στο ευρωπαϊκό «Green Deal». Σε περίπτωση που η Άγκυρα προβεί σε σχετικές υποχωρήσεις, θα μπορούσε να επιστρέψει στην ημερήσια διάταξη και ο εκσυγχρονισμός της Τελωνειακής Ένωσης, ο οποίος συζητείται εδώ και χρόνια. Αλλά η Άγκυρα θα πρέπει να καταλάβει ότι δεν θα πάρει τίποτα δωρεάν. Όποιος θέλει κάτι από εμάς, θα πρέπει να προστατεύει τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και να σταματήσει να ακονίζει τα μαχαίρια του.
Μια τέτοια στρατηγική μπορεί να λειτουργήσει μόνο εάν συμφωνηθούν σαφείς στόχοι, μέτρα και μηχανισμοί παρακολούθησης. Ως ΕΕ θα πρέπει να είμαστε σε θέση να εξασφαλίσουμε ότι όλες οι πλευρές θα ανταποκρίνονται πραγματικά στις υποχρεώσεις τους. Θα πρέπει να προβλέπονται και κυρώσεις, ώστε εάν συνεχιστεί η στρατιωτική κλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο να επιβληθούν άμεσα αποτελεσματικές κυρώσεις. Αυτό είναι απαραίτητη προϋπόθεση και για τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Κύπρου και της Γαλλίας στην πρωτοβουλία. Θα είχε από μόνο του αξία αν επιτέλους η ΕΕ μιλούσε με μια φωνή έναντι της Άγκυρας.
Η πραγματική πρόοδος στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας μπορεί να επιτευχθεί μόνο με έναν συνδυασμό απαιτήσεων και κινήτρων, δηλαδή καρότο και μαστίγιο. Και σε όλη αυτή τη διαδικασία η ΕΕ δεν επιτρέπεται να μικρύνει. Κατά την αυριανή Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα πρέπει να καταστήσουν σαφές πως θα υπάρξει μια τελευταία προσφορά σύμφωνα με το πολιτικό στυλ της Merkel, την οποία η Άγκυρα καλά θα κάνει να μην την αρνηθεί. Εάν ο Erdoğan δεν θελήσει να τη συζητήσει, θα πρέπει να υπάρξει μια απάντηση με βάση αυτά που ζητά ο Πρόεδρος Macron -με άλλα λόγια, κυρώσεις που θα πλήξουν σκληρά τον Erdoğan και τους συνεργάτες του. Οι Βρυξέλλες, το Παρίσι, το Βερολίνο και σύντομα η Ουάσιγκτον θα πρέπει να προετοιμάσουν ήδη μια «μακρονική» απάντηση.//
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.