RND : «Ο κορωνοϊός πάει πολύ πίσω την Ελλάδα»

RedaktionsNetzwerk Deutschland: 

Υπότιτλος: «Η πανδημία στέκεται εμπόδιο comeback που ήλπιζε η τελούσα σε χρόνια κρίση χώρα. Το δημόσιο χρέος στην Ελλάδα φτάνει σε νέο επίπεδο ρεκόρ. Χρειάζεται η Αθήνα μια άφεση χρέους;»

Στην ανταπόκριση του Gerd Höhler από την Αθήνα αναφέρονται τα εξής:

Ουδείς γνωρίζει αν θα βγει αυτός ο λογαριασμός. Εγκαίρως, πριν από τις γιορτές, η ελληνική Βουλή ψήφισε τον προϋπολογισμό για το 2021. Αλλά σπανίως αιωρούνταν τόσα πολλά ερωτηματικά πάνω από έναν προϋπολογισμό: Πώς πήγε η πραγματική οικονομία το φετινό τελευταίο τρίμηνο; Θα καταστεί δυνατό με τους μαζικούς εμβολιασμούς που τώρα αρχίζουν να αντιμετωπιστεί η πανδημία; Θα έλθει του χρόνου η ελπιζόμενη ανάκαμψη; Ή θα συνεχίσει να είναι σε έξαρση ο ιός; Και τότε, νέα lockdowns θα πάνε ακόμα πιο πίσω την οικονομία;

Αβεβαιότητα, ανασφάλεια, κίνδυνοι: Αυτές οι λέξεις εμφανίστηκαν επανειλημμένα στην ομιλία με την οποία ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταϊκούρας ανέλυσε το σχέδιο προϋπολογισμού στη Βουλή. «Δύσκολες εξετάσεις για την ανθρωπότητα» είναι η πανδημία, δήλωσε ο Σταϊκούρας. Ωστόσο – πρόσθεσε – η κυβέρνηση βαδίζει «με αισιοδοξία» στο νέο έτος.

Αλλά κατ’αρχήν η κατάσταση μοιάζει ζοφερή. Αφού οι Έλληνες, χάρη στον έγκαιρο περιορισμό των επαφών, αντιμετώπισαν την άνοιξη την πανδημία καλύτερα από τις περισσότερες υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, τώρα το δεύτερο κύμα τους χτυπά με τόσο μεγαλύτερη ορμή. Από τις 7 Νοεμβρίου η χώρα είναι και πάλι σε lockdown. Κανείς δεν ξέρει για πόσο ακόμα. Γιατί μέχρι τώρα οι περιορισμοί έχουν φέρει λίγα αποτελέσματα. Για τη γαστρονομία και το λιανεμπόριο το νέο lockdown σημαίνει καταστροφή. Πολλά καταστήματα βγάζουν τη χριστουγεννιάτικη περίοδο το ένα τρίτο ή και περισσότερο του ετήσιου τζίρου τους.

Μόλις τώρα η Ελλάδα είχε αρχίσει να ανακάμπτει από την οκταετή ύφεση, στην οποία είχε περιπέσει η χώρα κατά την κρίση χρέους. Τώρα, το δεύτερο lockdown πάει ξανά πιο πίσω τους Έλληνες. Κατά το τρίτο τρίμηνο το ΑΕΠ υποχώρησε κατά 11,7% σε ετήσια σύγκριση. Ήταν η πιο μεγάλη μείωση σε σχέση με όλα τα κράτη της ΕΕ.

Ο ΥΠΟΙΚ Σταϊκούρας αναγκάστηκε ήδη πολλές φορές να επανεπεξεργαστεί τον προϋπολογισμό του. Στις αρχές Οκτωβρίου ήδη, στο πρώτο προσχέδιο για φέτος υπολόγισε τη μείωση του ΑΕΠ με 8,2% - στο μεταξύ, υπολογίζει ένα 10,5%. Τόσο δεν έχασε η ελληνική οικονομία ούτε κατά το 2011, τη χειρότερη χρονιά της κρίσης. Αλλά και οι προοπτικές για το 2021 επιδεινώνονται σαφώς με το νέο lockdown. Η ελπίδα για ταχεία ανάκαμψη της οικονομίας ναυάγησε. Αντί ανάπτυξης 7,5%, η κυβέρνηση περιμένει τώρα μόνο ανάκαμψη της τάξης του 4,8%.

Πιο προσεκτικός είναι ο οίκος αξιολόγησης Scope, που προβλέπει για την Ελλάδα μια ανάπτυξη 4% του χρόνου. Ο αναλυτής της Scope, Jakob Suwalski θεωρεί όμως επιτυχία κάτι τέτοιο: «Παρά τις προκλήσεις λόγω της πανδημίας, η κυβέρνηση πέτυχε σημαντική μεταρρυθμιστική πρόοδο, γεγονός που στηρίζει τις θετικές προοπτικές της οικονομίας». Αλλά και τα φορολογικά μέτρα για τη στήριξη της οικονομίας συμβάλλουν στην ανάκαμψη, λέει ο ειδικός για την Ελλάδα.

Πολλά θα εξαρτηθούν από το πόσο γρήγορα θα ανακάμψει ο τουρισμός, που το 2019 συνέβαλε περισσότερο από το 1/5 στο ΑΕΠ και έτσι αποτέλεσε την ισχυρότερη κινητήρια δύναμη ανάπτυξης. Το 2020 οι αριθμοί των επισκεπτών μειώθηκαν σχεδόν κατά 80%. Ειδικοί του κλάδου περιμένουν ότι ο τουρισμός θα χρειαστεί τουλάχιστον τρία χρόνια για να φτάσει στα προ κρίσης επίπεδα.. Αυτό θα μπορούσε να ισχύσει και για την ελληνική οικονομία συνολικά.

Η κυβέρνηση ενισχύει με δισεκατομμύρια την οικονομία, για να απαλύνει τις συνέπειες της ύφεσης λόγω του κορωνοϊού, να στηρίξει τις χωλαίνουσες επιχειρήσεις και να περισώσει θέσεις εργασίας. Μέχρι τώρα, η βοήθεια ανέρχεται για φέτος στα 23,9 δις. Ευρώ και του χρόνου η κυβέρνηση θέλει να δώσει άλλα 7,5 δις. Το ποσό των 31,4 δις. Αντιστοιχεί σχεδόν στο 1/5 του φετινού ΑΕΠ. Για τα μέτρα στήριξης ο ΥΠΟΙΚ μπορεί να αντλήσει χρήματα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα Pepp και Sure, καθώς και από ίδια αποθέματα. Το μεγαλύτερο μέρος όμως θα πρέπει να το προ-χρηματοδοτήσει μέσω νέου, υψηλότερου δανεισμού.

Ήδη τώρα η Ελλάδα έχει το υψηλότερο δημόσιο χρέος από όλα τα κράτη της ΕΕ. Λόγω της συρρίκνωσης του ΑΕΠ και των νέων δανείων, το ποσοστό του δημόσιου χρέους θα ανέλθει στο τέλος του χρόνου σε νέο επίπεδο ρεκόρ, περίπου στο 209%. Αυτό όμως δεν φαίνεται να ανησυχεί τους επενδυτές. Η απόδοση των δεκαετών ελληνικών κρατικών ομολόγων έπεσε τον Δεκέμβριο κάτω από το 0,6%. Ήταν το χαμηλότερο ποσοστό από τότε που η Ελλάδα καθιέρωσε το Ευρώ, το 2001.

Και ο αναλυτής της Scope Suwalski δεν βλέπει προβλήματα στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Χάρη σε ένα μαξιλάρι ρευστότητας άνω των 30 δις. Ευρώ, είναι καλυμμένες οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για τα επόμενα δύο χρόνια, όπως υπολογίζει ο Suwalski. Μόλις περάσει η πανδημία, «θα μειωθεί σχετικά γρήγορα πάλι το χρέος», λέει ο ειδικός. Για το 2025 υπολογίζει μείωση του ποσοστού του χρέους, ώστε να φτάσει στο 160% του ΑΕΠ.

Και ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank, δεν βλέπει να υπάρχει επιστροφή της χώρας στην παγίδα του χρέους: «Λόγω του πολύ χαμηλού κόστους χρηματοδότησης, το χρέος είναι βιώσιμο», λέει ο Schmieding. Όπως λέει ο οικονομολόγος, στην ελάφρυνσή του συμβάλλει και η φιλοαναπτυξιακή οικονομική πολιτική του Π/Θ Κυριάκου Μητσοτάκη». Καλές θεωρεί ο Schmieding τις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού: «Μετά τον σκληρό χειμώνα, πολύ Βορειοευρωπαίοι θα επιζητήσουν πιαθνότατα τον ήλιο ακόμα περισσότερο από ό,τι συνήθως», λέει.

Καθόλου δεν θέλει να ακούσει ο οικονομολόγος για άφεση χρέους, όπως τη ζητάει π.χ. το ιταλικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων από την ΕΚΤ. «Η Ελλάδα δεν χρειάζεται περικοπή του χρέους», λέει ο Schmieding και προειδοποιεί: «Και μόνο μια σοβαρή συζήτηση για κάτι τέτοιο θα δηλητηρίαζε την εμπιστοσύνη των επενδυτών»