FAZ: «Η ΕΕ θα περάσει το χειμώνα χωρίς προβλήματα»

 Frankfurter Allgemeine Zeitung: «Η ΕΕ θα περάσει το χειμώνα χωρίς προβλήματα»

«Μακροπρόθεσμα, το πάγωμα της παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία θα είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί - Η πλήρωση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης αερίου κοστίζει 80 δις Ευρώ»

Η Gazprom έσπευσε το πρωί της Πέμπτης να κατευνάσει τους φόβους για διακοπή της παροχής φυσικού αερίου μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο Όμιλος ανακοίνωσε ότι οι συμφωνίες για την προμήθεια αερίου θα τηρηθούν. Αυτό ισχύει και για παραδόσεις αερίου μέσω της Ουκρανίας. Αλλά κανείς στις Βρυξέλλες δεν μπορεί να βασιστεί στις διαβεβαιώσεις αυτές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζεται εδώ και εβδομάδες για την περίπτωση που θα επέλθει κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Βραχυπρόθεσμα η ΕΕ θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια παύση της μεταφοράς φυσικού αερίου, όπως τονίζουν με μια φωνή η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen και ο ομοσπονδιακός Υπουργός Οικονομικών Robert Habeck (Πράσινοι). Αλλά σίγουρα θα επρόκειτο για πρόκληση. Σε τελική ανάλυση, η ΕΕ προμηθεύεται το 40% του φυσικού της αερίου από τη Ρωσία. Στη Γερμανία το ποσοστό αυτό προσεγγίζει το 50%.

Επιπλέον, η Ρωσία έκανε τα πάντα τους τελευταίους μήνες για να αποδυναμώσει τον εφοδιασμό της ΕΕ με φυσικό αέριο. Παρά τις εδώ και μήνες υψηλές τιμές, η Μόσχα μετέφερε μόνο το φυσικό αέριο που ήταν υποχρεωμένη βάσει των συμβάσεων προμήθειας. Ασήμαντες ποσότητες διοχετεύονται εδώ και εβδομάδες μέσω της Ουκρανίας και της Πολωνίας και μόνο οι αγωγοί Nord Stream 1 και Turkstream λειτουργούν κανονικά. Οι αποθηκευτικοί χώροι είναι άδειοι. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης στην ΕΕ που διαχειρίζεται η Gazprom, στις οποίες περιλαμβάνεται και η μεγαλύτερη μονάδα αποθήκευσης της Γερμανίας στο Rehden, είναι γεμάτες μόνο κατά 16%. Αλλά και οι υπόλοιπες δεξαμενές αποθήκευσης είναι πιο άδειες από το συνηθισμένο με ένα μέσο ποσοστό πληρότητας της τάξης 44%.

Ωστόσο, η ΕΕ επωφελείται από τον σχετικά πιο ήπιο χειμώνα. Επιπλέον, η Επιτροπή διαπραγματεύεται τις τελευταίες εβδομάδες με εντατικούς ρυθμούς με άλλους παρόχους. Η λίστα είναι μεγάλη: ΗΠΑ, Κατάρ, Αίγυπτος, Αζερμπαϊτζάν, Τουρκία, Νορβηγία, Αλγερία, Νιγηρία, Ιαπωνία και Νότια Κορέα. Η Ιαπωνία έχει ήδη αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την παράδοση υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), η Κορέα είναι επίσης έτοιμη να πράξει το ίδιο, ενώ και με το Κατάρ σημειώθηκε πρόοδος την Πέμπτη. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η Νορβηγία προμηθεύει όσο περισσότερο φυσικό αέριο μπορεί. Ήδη από τον Ιανουάριο, η ΕΕ εισήγαγε μέσω των 25 τερματικών της περισσότερο LNG από ποτέ και το χρησιμοποίησε σχεδόν μέχρι τέλους, ακόμη και αν οι παραδόσεις μειώθηκαν πρόσφατα ελαφρά. Ο μεγαλύτερος προμηθευτής LNG είναι οι ΗΠΑ. Ωστόσο, έχουν φτάσει στα όρια των δυνατοτήτων τους κατά τη φόρτωση των πλοίων, γι’ αυτό και το αέριο που θα έπρεπε να μεταφερθεί στην Ασία ή τη Λατινική Αμερική ανακατευθύνεται τώρα προς την Ευρώπη.

Έτσι, η ΕΕ θα έχει αέριο για να περάσει τον όχι και τόσο μακρύ χειμώνα. Ακόμα κι αν ο καιρός ήταν τώρα πιο κρύος, οι αποθηκευτικοί χώροι δεν θα ήταν άδειοι στο τέλος του χειμώνα, υπολογίζουν οι Βρυξέλλες. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη παύση της παράδοσης αερίου δεν θα ήταν τόσο εύκολο να αντιμετωπιστεί από την ΕΕ, ειδικά από τη στιγμή που οι δεξαμενές αποθήκευσης θα πρέπει να γεμίσουν το καλοκαίρι για να καλυφθούν οι ανάγκες τον επόμενο χειμώνα. Ο ειδικός σε θέματα Ενέργειας Georg Zachmann από τη δεξαμενή σκέψης Bruegel στις Βρυξέλλες τονίζει ότι οι συνέπειες για την Οικονομία δεν θα είναι δραματικές. Ωστόσο, οι απώλειες στην παράδοση φυσικού αερίου δεν θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν πλήρως, ακόμη και αν οι τερματικοί σταθμοί LNG και οι εναλλακτικοί αγωγοί χρησιμοποιούνταν πλήρως. Ο Zachmann εκτιμά ότι θα παραμείνει ένα χάσμα της τάξης του 10-20%. Για να διασφαλιστεί ο εφοδιασμός, η ΕΕ θα πρέπει να εξετάσει την επανεκκίνηση των σταθμών παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας με χρήση άνθρακα ή των σταθμών Ατομικής Ενέργειας και τη μείωση της κατανάλωσης. Οι συνέπειες θα γίνονταν κατά βάση αισθητές από τη βιομηχανία, της οποίας η κατανάλωση στη Γερμανία καλύπτει περίπου το 1/3 των συνολικών αναγκών και είναι ελαφρώς υψηλότερη από το μερίδιο των νοικοκυριών.

Περαιτέρω τίθεται το ερώτημα, ποιος πρέπει να πληρώσει για την πλήρωση των δεξαμενών. Το κόστος είναι τεράστιο. Με βάση τις τρέχουσες τιμές, θα έπρεπε σύμφωνα με τις Βρυξέλλες να επενδυθούν περί τα 80 δις Ευρώ. Αυτό δύσκολα θα είναι δυνατό χωρίς κρατικές ενισχύσεις, όπως παραδέχεται και η Επιτροπή. Σε μια αδημοσίευτη δήλωσή της, την οποία αρχικά ήθελε να παρουσιάσει στα μέσα της επόμενης εβδομάδας, συνηγορεί υπέρ του να καταβάλουν τα κράτη επιδοτήσεις στις εταιρείες Ενέργειας για την πλήρωση των αποθηκευτικών εγκαταστάσεων. Η FAZ έχει στη διάθεσή της τη δήλωση, αλλά αυτή ενδέχεται να αναθεωρηθεί με βάση τη συζήτηση των ηγετών της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής. Η Επιτροπή τάσσεται και πάλι υπέρ της ομαδοποίησης των αγορών φυσικού αερίου και προτίθεται να δημιουργήσει ένα πιλοτικό έργο για το σκοπό αυτό.

Επιπλέον, στη δήλωσή της η Επιτροπή ανακοινώνει ρυθμίσεις, με τις οποίες θα υποχρεωθούν τα κράτη-μέλη να γεμίσουν μέχρι ενός ελάχιστου ορίου τις αποθηκευτικές τους εγκαταστάσεις μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου. Φυσικά, αυτό θα ισχύσει μόνο για τα κράτη που διαθέτουν εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Στην πραγματικότητα, δεν είναι ακόμη σαφές πώς μπορούν να εφαρμοστούν τα μέτρα στην πράξη. Γι’ αυτό και στις Βρυξέλλες θέλουν να δουν τις λύσεις που θα βρει η γερμανική κυβέρνηση, η οποία εξετάζει παρόμοιες ιδέες. Στη συνέχεια, θα πρέπει να διευκρινιστεί ποιος δικαιούται να παραλάβει από τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου, δηλαδή εάν η Γερμανία θα είναι υποχρεωμένη να παραδώσει σε χώρες χωρίς εγκαταστάσεις αποθήκευσης και πώς οι χώρες αυτές θα συμμετάσχουν στο κόστος.