Σχόλιο: ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΠΤΥΧΗ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ

Tου Μηνά Ταυλαρίδη : Στις 10 του Μάη το 1933 οι ναζί έκαψαν στη Γερμανία όσα βιβλία θεωρούσαν «μη γερμανικά». Βιβλία λογοτεχνίας, ποίησης, φιλοσοφίας αλλά και επιστημονικά συγγράμματα από Εβραίους, αριστερούς ή απλά διαφωνούντες, κάηκαν στην πυρά.

Διαδρομές

«Εκεί που ο άνθρωπος καίει βιβλία, μπορεί να κάψει και στο τέλος ανθρώπους». Αυτό είχε γράψει προφητικά ο ποιητής Χάινριχ Χάινε, εκατό χρόνια πριν γίνει πραγματικότητα από το ναζιστικό καθεστώς.

Το κάψιμο των βιβλίων από τους ναζί, λίγο μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, ήταν απλώς ο προάγγελος δραματικών διώξεων εκατοντάδων συγγραφέων, που άλλοι εξ αυτών εξορίστηκαν κι άλλοι έχασαν τη ζωή τους. Οι επίμαχες λίστες περιείχαν συγγραφείς που χαρακτηρίζονταν από «αντιγερμανικό πνεύμα». Κυρίως Εβραίοι αλλά και αριστεροί ή αντιφρονούντες, ειρηνιστές, φιλελεύθεροι ή απλώς συγγραφείς με κριτική ματιά. Μεταξύ των βιβλίων που κάηκαν ήταν του Έριχ Κέστνερ, επιστημονικά συγγράμματα του Άλμπερτ Αϊνστάιν και του Ζίγκμουντ Φρόιντ. Επίσης κάηκαν βιβλία των Μπέρτολντ Μπρεχτ, της Ρόζας Λούξεμπουργκ, του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, του Χάινριχ Μαν, Άλφρεντ Ντέμπλιν, του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, του Αντρέ Ζιντ και πολλών άλλων. Την μανία τους δεν διέφυγαν και ξένοι διανοούμενοι, Μαγιακόφσκι, Τολστόι, Λένιν, Ναμπόκοφ, Βίκτωρ Ουγκώ.
Η μεγάλη καύση βιβλίων πραγματοποιήθηκε το βράδυ της 10ης Μαΐου 1933 στην Όπερνπλατς του Βερολίνου, τη σημερινή Μπέμπελπλατς. Κάηκαν πάνω από 20.000 βιβλία. Συμμετείχαν πάνω από 5.000 φοιτητές της ναζιστικής νεολαίας του Χίτλερ, κρατώντας δάδες, ενώ οι πολίτες που είχαν συγκεντρωθεί για να δουν το θέαμα ήταν δεκάδες χιλιάδες.

Η θλιβερή αυτή νύχτα όμως στο Βερολίνο δεν ήταν η μοναδική. Ήδη εβδομάδες πριν και μετά τη 10η Μαΐου αντίστοιχες καύσεις βιβλίων έλαβαν χώρα σε πολλές άλλες γερμανικές πόλεις, κυρίως πόλεις με πανεπιστήμια.

 
Αλλά οι φασίστες έχουν κοινή ιδεολογία. Έτσι και στην Ελλάδα έχουμε αντίστοιχες βαρβαρότητες. 16η Αυγούστου 1936. Έχουν περάσει μόλις 12 ημέρες από την επιβολή της δικτατορία του Μεταξά και το φασιστικό καθεστώς οργανώνει το κάψιμο βιβλίων σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας μιμούμενο αντίστοιχες πράξεις του Χιτλερισμού στη Γερμανία, ενώ είχαν απαγορευτεί από τη Μεταξική δικτατορία περισσότεροι από 445 τίτλοι βιβλίων. Στη Θεσσαλονίκη, η καύση των βιβλίων έγινε μπροστά στο Λευκό Πύργο, στην Αθήνα το κάψιμο έλαβε χώρα στους Στύλους του Ολυμπίου Διός και στα Προπύλαια, ενώ στον Πειραιά, τα βιβλία παραδόθηκαν στην πυρά στο Πασαλιμάνι.
Αλλά και η ελληνική χούντα των Απριλιανών δεν χρειάστηκε δεύτερη σκέψη και κατέστρεψε τα βιβλία του Διονύσιου Σολωμού, του Κωστή Παλαμά, του Νίκου Καζαντζάκη και πολλών ξένων κλασσικών, Τολστόι, Ντοστογιέφσκι κ.α. Και να μη ξεχνάμε την αντιμετώπιση που είχε ο Ροΐδης και το βιβλίο του «Πάπισσα Ιωάννα», από την Εκκλησία.

Αλλά και το 2000 λίγους μήνες μετά την έκδοση του Μίμη Ανδρουλάκη “Μν” δημόσιες συναθροίσεις “πιστών” της Θεσσαλονίκης έκαψαν το βιβλίο και προπηλάκισαν τον συγγραφέα.
Χρειάζεται να δώσουμε πολλούς αγώνες για να χτυπήσουμε τον φασισμό και τον ρατσισμό και είμαι σίγουρος ότι ενωμένες οι προοδευτικές δυνάμεις θα φέρουν αποτελέσματα.