«Οι Βρυξέλλες έχουν εκνευριστεί με τις πρωτοβουλίες του Erdogan»

Handelsblatt: «Οι Βρυξέλλες έχουν εκνευριστεί με τις πρωτοβουλίες του Erdogan»

«Προκλήσεις προς την Ελλάδα, προσέγγιση με τον επικεφαλής του Κρεμλίνου Putin: Οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας βρίσκονται στο ναδίρ»

Το ρεπορτάζ του Ozan Demircan και Carsten Volkery αναφέρει, μεταξύ άλλων:

Η Τουρκία έστειλε και πάλι γεωτρητικό πλοίο στην Ανατολική Μεσόγειο. Το πλοίο Abdülhamid Han «θα ψάχνει για τόσο καιρό, μέχρι να βρει κάτι», δήλωσε ο Τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan την Τρίτη στη Μερσίνα της Νότιας Τουρκίας. Ειδικά η γειτονική Ελλάδα παρακολουθεί πολύ στενά αυτού του είδους τα ερευνητικά ταξίδια. Διότι η Τουρκία έχει ήδη πραγματοποιήσει έρευνα για φυσικό αέριο σε περιοχές που η Αθήνα ή η Κύπρος διεκδικούν ως δικές τους.

Η όλη υπόθεση είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη, καθώς οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ βρίσκονται ήδη σε χαμηλό σημείο. Στις Βρυξέλλες, η δυσαρέσκεια για τον Erdogan αυξάνεται εδώ και εβδομάδες. Όχι μόνο οι προκλήσεις εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά και η προσέγγισή του με τον Ρώσο Πρόεδρο Wladimir Putin και άλλους αυταρχικούς ηγέτες ενόχλησαν τους εταίρους. Στους Financial Times δυτικοί αξιωματούχοι εξέφρασαν ήδη φωναχτά τις σκέψεις τους για κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας. Κάποιες φωνές ζητούν αποκλεισμό της χώρας από το ΝΑΤΟ.

«Η υπομονή μας δεν είναι απεριόριστη», δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ. Υπάρχουν όμως αρκετοί λόγοι, για τους οποίους η ανάληψη δράσης από μέρους της ΕΕ και των ΗΠΑ κατά του εταίρου τους στο ΝΑΤΟ και υποψηφίου για ένταξη στην ΕΕ είναι απίθανη. Η Τουρκία έχει γίνει πολύ σημαντική για να αντιμετωπίζεται με σκληρότητα. Οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ δεν θα συναντηθούν ξανά μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Μια ευρωπαϊκή απάντηση στις παρεκτροπές του Erdogan δεν μπορεί να αναμένεται πριν από τότε.

Ο αρχηγός του τουρκικού κράτους έχει επίγνωση της πλεονεκτικής θέσης του έναντι της Δύσης και έχει τη δυνατότητα να τροφοδοτεί τις εντάσεις σε βάρος της ΕΕ κατά τους επόμενους μήνες και πριν από τις κρίσιμες εκλογές στη χώρα του. Πριν από δύο χρόνια, η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις λόγω της αποστολής στη Μεσόγειο ενός τουρκικού γεωτρητικού πλοίου. Από τον πόλεμο στην Ουκρανία και μετά, η αναζήτηση φυσικού αερίου αντιμετωπίζεται με διαφορετικό μάτι. Οι δυτικές χώρες μάχονται να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου –και το ίδιο προσπαθεί και η Τουρκία.

Ταυτόχρονα, η γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας έχει αυξηθεί λόγω του πολέμου. Άλλωστε, η Άγκυρα επιτηρεί τα στενά του Βοσπόρου, έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο Στρατό στο ΝΑΤΟ και διαθέτει αρκετές βάσεις της Συμμαχίας στη σημαντική νοτιοανατολική πτέρυγά της. Επιπλέον, η κυβέρνηση στην Άγκυρα συντηρεί εξαιρετικές διασυνδέσεις με τη Μέση Ανατολή και την Ασία. Η Τουρκία είναι ο σύμμαχος που σου δυσκολεύει τη ζωή, αλλά χωρίς τον οποίο δεν μπορείς να ζήσεις, δήλωσε ο πρώην Πρέσβης της Αμερικής στο ΝΑΤΟ Ivo Daalder σε άρθρο του στο Politico. Ο αποκλεισμός από το ΝΑΤΟ δεν θα αποτελούσε επίσης επιλογή: Δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί χωρίς τη συγκατάθεση της Άγκυρας, καθώς στον Οργανισμό ισχύει η αρχή της ομοφωνίας.

Επιπλέον, ο Erdogan έχει ήδη σε αρκετές περιπτώσεις διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο στον πόλεμο της Ουκρανίας. Παρέδωσε σύγχρονα μαχητικά drones στους Ουκρανούς, ενώ η συμφωνία για τα σιτηρά προέκυψε με τη μεσολάβησή του. Επιπλέον, θεωρείται στις Βρυξέλλες ως ένας χρήσιμος αγγελιοφόρος που μπορεί να μεταφέρει μηνύματα της Δύσης στον Putin. Πάντως, δεν είναι σαφές το σε ποιο βαθμό μεταβιβάζει πραγματικά τις επιθυμίες της ΕΕ στο Ρώσο Πρόεδρο.

Επιπλέον, οι διπλωμάτες της ΕΕ ανησυχούν για τον οπορτουνισμό, με τον οποίο ο Erdogan γεμίζει τα κενά που αφήνουν οι κυρώσεις της ΕΕ σε βάρος της Ρωσίας. Στη συνάντησή τους στο Σότσι, για παράδειγμα, ο Erdogan και ο Putin συμφώνησαν για στενότερη οικονομική συνεργασία. Στις Βρυξέλλες εκφράζονται πλέον φόβοι ότι η Τουρκία θα γίνει κόμβος για τις ρωσικές εταιρείες που επιδιώκουν να αποφύγουν τις κυρώσεις της ΕΕ.

Από τις υποψήφιες για ένταξη στην ΕΕ χώρες αναμένεται το να συμμορφώνονται με τις κυρώσεις που έχει επιβάλει η Ένωση. Δεδομένου ότι η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας έχει παγώσει εδώ και χρόνια, οι Ευρωπαίοι δύσκολα μπορούν να εγείρουν απαιτήσεις στον Erdogan. Η ΕΕ βρίσκεται σε μια κατάσταση, στην οποία δεν μπορεί να πει ανοιχτά τη γνώμη της για τις ενέργειες του Erdogan. Ο Τούρκος Πρόεδρος το εκμεταλλεύεται στοχευμένα -συναντώντας τον Putin, στέλνοντας γεωτρητικά πλοία και μην ενημερώνοντας τους Ευρωπαίους συναδέλφους του μέχρι να ολοκληρωθούν σημαντικές διαπραγματεύσεις. Ως προς τη συμφωνία για τα σιτηρά, για παράδειγμα, τόσο η ΕΕ όσο και τα Ηνωμένα Έθνη δεν είχαν ιδέα του πόσο προχωρημένες ήταν οι διαπραγματεύσεις, έως ότου την προηγούμενη ημέρα η Τουρκία τις προσκάλεσε στην τελετή υπογραφής.

Μέχρι στιγμής, ο εκνευρισμός για τον Erdogan συζητείται μόνο εσωτερικά στις Βρυξέλλες και μεταφέρεται στην Άγκυρα μέσω διπλωματικών καναλιών χαμηλού επιπέδου. Δημοσίως, ωστόσο, η Επιτροπή και τα κράτη-μέλη σιωπούν. Ο λόγος: Μια δημόσια επίπληξη δύσκολα θα εντυπωσίαζε τον Τούρκο Πρόεδρο -και έτσι θα υπογράμμιζε το πόσο ανίσχυρες είναι οι Βρυξέλλες. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λέγεται μάλιστα ότι η σιωπή είναι πλέον «η καλύτερη επιλογή».