FAZ: «Η παράλογη ιδέα της εισφοράς για το φυσικό αέριο»

Mε έντονη κριτική διάθεση αντιμετωπίζει ο γερμανικός τύπος την "εισφορά φυσικού αερίου" που ανακοίνωσε χθες η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση.

Η Frankfurter Allgemeine Zeitung χαρακτηρίζει  «παράλογη" την  ιδέα της εισφοράς για το φυσικό αέριο.

Το πρωτοσέλιδο σχόλιο του οικονομικού συντάκτη Christian Geinitz αναφέρει, μεταξύ άλλων:

Οι Υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών, Robert Habeck και Christian Lindner, αποκαλούν την εισφορά πράξη αλληλεγγύης. Αρχικά, μόνο οι εισαγωγείς ρωσικού φυσικού αερίου είχαν το δικαίωμα να μετακυλίσουν το κόστος. Αλλά αυτό θα σήμαινε ότι άλλοι καταναλωτές φυσικού αερίου θα γλίτωναν τις αυξήσεις. Και αυτό θα αποτελούσε μια άδικη διαδικασία από πολιτικής απόψεως. Όμως αυτό ακριβώς θα συμβεί και τώρα, από τη στιγμή που προμηθευτές όπως η RWE ή η Shell προτίθενται να πληρώσουν την εισφορά χωρίς να επιβαρύνουν τους πελάτες τους. Και πού είναι η αλληλεγγύη προς τους καταναλωτές που χρησιμοποιούν τα ξύλα, το ρεύμα ή το κακό πετρέλαιο για να ζεσταθούν; Εάν ο στόχος είναι να εξουδετερωθεί το μήνυμα της αύξησης των τιμών που αντικατοπτρίζει τη σπανιότητα, τότε η προμήθεια των υποκατάστατων θα έπρεπε σε περιορισμένο βαθμό να επιδοτηθεί από τον γερμανικό προϋπολογισμό. Η εισφορά υπέρ του φυσικού αερίου είναι μια παράλογη ιδέα.

TAGESSPIEGEL: Στις αντιφάσεις του μέτρου αναφέρεται το σχόλιο της εφημερίδας

«Ειδική εισφορά για το φυσικό αέριο: Ένα μέτρο γεμάτο αντιφάσεις»

Ένα κυβερνητικό μέτρο που δημιουργεί όσα προβλήματα λύνει και είναι γεμάτο αντιφάσεις δυσκολεύεται να πείσει την κοινή γνώμη για την αξία του. Ο κυβερνητικός συνασπισμός και πάλι δημιουργεί προβλήματα στον εαυτό του λόγω της άθλιας επικοινωνιακής του στρατηγικής. Το ζητούμενο εν προκειμένω ήταν πρωτίστως η διάσωση των απαραίτητων προμηθευτών όπως η Uniper, η ανακούφιση των οικογενειών που απειλούνται από την πολύ μεγάλη αύξηση των τιμών ή ο έλεγχος των επιπτώσεων στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης;

Λέγεται ότι η εισφορά είναι απαραίτητη για να μην καταρρεύσει το σύστημα παροχής Ενέργειας στη Γερμανία. Γιατί λοιπόν η διάσωση του συστήματος δεν θεωρείται καθήκον, στο οποίο θα πρέπει να συμμετάσχει το σύνολο της κοινωνίας; Γιατί πλήττει μόνο τους καταναλωτές φυσικού αερίου;

Πλέον ο θυμός τους είναι βέβαιος. Άλλωστε, δεν έχουν κάνει και τίποτα κακό. Σειρά γερμανικών κυβερνήσεων επαινούσε το φυσικό αέριο ως μια καλή επιλογή σε λογική τιμή και ως μια απαραίτητη Τεχνολογία-γέφυρα προς την εποχή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Υπήρχαν άλλοι τρόποι για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα; Απολύτως, όμως και αυτοί θα οδηγούσαν σε αντιφάσεις. Σε άλλες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και η πανδημία, το κράτος χρησιμοποίησε χρήματα των φορολογουμένων για να διασώσει συστημικά σημαντικές επιχειρήσεις. Ως αντάλλαγμα πήρε μετοχές των επιχειρήσεων και αργότερα τις πώλησε με κέρδος, όταν οι επιχειρήσεις άρχισαν να λειτουργούν ξανά. Εν προκειμένω, το γερμανικό κράτος πήρε στο πλαίσιο της παροχής βοήθειας το 30% των μετοχών της Uniper. Γιατί όμως μόνο της Uniper; Γιατί το κράτος δεν έκανε αντίστοιχη προσφορά σε όλους τους προμηθευτές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες που απειλούν την ύπαρξή τους;

Αυτό θα έστελνε λάθος μήνυμα, λένε οι υπερασπιστές της εισφοράς. Σε αντίθεση με τα προγράμματα διάσωσης σε άλλους τομείς, δεν υπάρχει καμία επιθυμία οι προμηθευτές φυσικού αερίου να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους όπως πριν από την κρίση. Οι καταναλωτές θα χρηματοδοτήσουν με την εισφορά μόνο τις ανάγκες που θα δημιουργηθούν στο ενδιάμεσο. Κάτι που οδηγεί και σε άλλες αντιφάσεις. Οι ειδικοί αναμένουν πτώση των τιμών του φυσικού αερίου το 2023. Οι Γερμανοί καταναλωτές καλούνται να πληρώσουν την εισφορά έως τον Απρίλιο του 2024. Όποιος συνάψει νέα σύμβαση φυσικού αερίου μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα δεσμεύεται με βάση τις σημερινές υψηλές τιμές και θα πρέπει να τις πληρώσει, ακόμα και αν οι τιμές θα έχουν πέσει στην αγορά. Πολλοί πάροχοι φυσικού αερίου, οι οποίοι τώρα υποφέρουν από τις υψηλότερες τιμές, θα αποκομίσουν υπερ-κέρδη όταν θα πέσουν οι τιμές. Αντί της εισφοράς, δεν θα ήταν καλύτερο να είχε προβλεφθεί κρατική ενίσχυση προς τους προμηθευτές φυσικού αερίου, με την προϋπόθεση ότι η πτώση των τιμών θα μετακυλίεται απευθείας στους καταναλωτές το 2023 και το 2024, αντί να αποκομίζονται τα μέγιστα δυνατά κέρδη;

Εάν ο κυβερνητικός συνασπισμός επιδιώκει την ευρεία κατανόηση της κοινής γνώμης για την εισφορά, θα χρειαστεί καλύτερες απαντήσεις από αυτές που έχει δώσει μέχρι τώρα.

Σχόλιο της Süddeutsche Zeitung βλέπει τις προοπτικές "δυσάρεστες" 

Η γλώσσα των οικονομολόγων δεν είναι ιδιαίτερα όμορφη, αλλά δυστυχώς μερικές φορές είναι οδυνηρά αληθινή. Η τιμή, λένε, εκφράζει το «δείκτη της σπανιότητας». Πουθενά δεν ισχύει αυτό περισσότερο απ’ ό,τι στην περίπτωση του φυσικού αερίου. Πλέον η τιμή του είναι σχεδόν τριπλάσια από αυτή που ήταν πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία - και ο χειμώνας δεν έχει καν ξεκινήσει ακόμα. Οι Γερμανοί πρέπει να προετοιμαστούν για έναν χειμώνα στερήσεων. Μακάρι να μην ξεχάσουν ποιος προκάλεσε αυτές τις στερήσεις: Δεν ήταν η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, ήταν ο Wladimir Putin.

Τα κακά νέα είναι πως πρόκειται μόνο για την αρχή. Δεν υπάρχει τίποτα που να υποδηλώνει ότι το Κρεμλίνο θα επιστρέψει στα παλαιότερα επίπεδα παροχής αερίου, αντίθετα.

Όταν οι έξωθεν αντιξοότητες απειλούν να τους επιβαρύνουν, οι Γερμανοί αρέσκονται να απευθύνονται στο κράτος. Η πικρή αλήθεια είναι ότι το κράτος μπορεί -και πρέπει- να μετριάζει τις κοινωνικές δυσκολίες, αλλά δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα της έλλειψης καυσίμων. Οι καταναλωτές φυσικού αερίου μπορούν να αποφύγουν την υπερβολική αύξηση του κόστους μόνο εάν περιορίσουν μαζικά την κατανάλωσή τους. Και μόνο αν όλοι περιορίσουν την κατανάλωσή τους, οι συνέπειες θα παραμείνουν περιορισμένες. Τα ευχάριστα μηνύματα σχετικά με τα επίπεδα πληρότητας των γερμανικών εγκαταστάσεων αποθήκευσης φυσικού αερίου δεν μπορούν να αποκρύψουν το γεγονός ότι οι εγκαταστάσεις μπορούν επίσης να αδειάσουν πολύ γρήγορα εάν ο καιρός κρυώσει πραγματικά για μερικές εβδομάδες.

Ο επόμενος χειμώνας θα είναι ιδιαίτερα δυσάρεστος για εκατομμύρια νοικοκυριά. Και όσο περισσότερο κρύο κάνει, τόσο πιο άβολος θα είναι. Γιατί ο χειμώνας θα αποκαλύψει εξωφρενικές αδικίες: Για παράδειγμα, το γεγονός ότι τα άτομα με χαμηλά εισοδήματα ζουν συχνά στα χειρότερα μονωμένα διαμερίσματα -και επομένως θα τους είναι σχεδόν αδύνατον να αποφύγουν τις συνέπειες των αυξανόμενων τιμών. Αν ο χειμώνας αποδειχθεί δριμύς, η γερμανική κοινωνία μετά από πολύ καιρό θα εξαρτάται από τη βοήθεια του ενός προς τον άλλον, από την κατά κυριολεξία καταφυγίου στους πιο αδύναμους.

Αυτό είναι κάτι ασυνήθιστο, θα κοστίσει ακριβά και θα είναι κάποιες φορές επώδυνο. Αλλά μπορεί να ενώσει μια κοινωνία που δεν θα παραβλέπει την καρδιά του προβλήματος: Έναν δικτάτορα που διεξάγει πόλεμο στη γειτονική του χώρα και επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την εξάρτηση των Ευρωπαίων. Θέλει να τους εξαναγκάσει να υποχωρήσουν αφήνοντάς τους να παγώσουν. Η υποχώρηση σε κάτι τέτοιο θα ήταν η νίκη του δεσποτισμού επί του Δικαίου. Σε αυτήν την περίπτωση είναι προτιμότερο το παγώσει κανείς από το κρύο.

Ο επόμενος χειμώνας έχει ό,τι χρειάζεται για να αποτελέσει τραυματική εμπειρία για πολλούς Γερμανούς. Θα τους καταδείξει την εξάρτησή τους, αλλά και την ικανότητά τους να αμύνονται. Όσοι μπορούν θα μετατρέψουν σύντομα το σύστημα παροχής θερμότητας για να ξεφύγουν από την εξάρτηση από τις εισαγωγές από τη Σιβηρία. Και κάθε παροχή φυσικού αερίου που θα κλείνει στο εγγύς μέλλον θα αποτελεί μια μικρή νίκη επί του Wladimir Putin.