Το έθιμο της βασιλόπιτας

Βασιλόπιτα, κατά το ελληνικό έθιμο, ονομάζεται η πίτα που παρασκευάζεται παραμονή της Πρωτοχρονιάς περιέχει ένα “χρυσό” φλουρί που σύμφωνα με την παράδοση θα φέρει καλή τύχη σε αυτόν που θα το βρει και κόβεται και μοιράζεται σε οικογενειακή συγκέντρωση αμέσως με τον ερχομό του νέου έτους.

Συνήθως γράφεται πάνω στη Βασιλόπιτα ο αριθμός του νέου έτους με σειρά αποφλοιωμένων αμυγδάλων σοκολάτα ή με ζάχαρη. 

Βασιλόπιτα

Το έθιμο της βασιλόπιτας είναι πολύ παλαιό, προέρχεται από εκείνο το τελούμενο στην αρχαία ελληνική εορτή των «Κρονίων» (και αργότερα των ρωμαϊκών «Σατουρναλίων») που παρέλαβαν οι Φράγκοι. Από τον Μέγα Βασίλειο προήλθε η συνήθεια της τοποθέτησης νομίσματος μέσα στη πίτα και της ανακήρυξης ως «Βασιλιά της βραδιάς» αυτού που το έβρισκε. Ο Μέγας Βασίλειος σύμφωνα με την παράδοση για να επιστρέψει τα τιμαλφή στους δικαιούχους, μη γνωρίζοντας σε ποιόν ανήκει τι, έδωσε εντολή να παρασκευαστούν μικροί άρτοι εντός των οποίων τοποθέτησε ανά ένα των νομισμάτων ή τιμαλφών και τα διένειμε στους κατοίκους την επομένη του εκκλησιασμού. Κατά άλλο έθιμο, αντί νομίσματος, έβαζαν φασόλι και αυτόν που το έβρισκε τον αποκαλούσαν “φασουλοβασιλιά”.

Θρησκευτική παράδοση

Πέρα όμως αυτού του φράγκικου εθίμου, που επικράτησε στην Ευρώπη, υπάρχει και μία θρησκευτική παράδοση που συνδέεται και με την προσωπικότητα του Μεγάλου Βασιλείου. Κατά την θρησκευτική λοιπόν παράδοση κάποτε στη Καισαρεία της Καππαδοκίας στη Μικρά Ασία που επίσκοπος ήταν ο Μέγας Βασίλειος ήλθε να τη καταλάβει ο Έπαρχος της Καππαδοκίας με πρόθεση να τη λεηλατήσει. Τότε ο Μέγας Βασίλειος ζήτησε από τους πλούσιους της πόλης του να μαζέψουν ότι χρυσαφικά μπορούσαν προκειμένου να τα παραδώσει ως “λύτρα” στον επερχόμενο κατακτητή. Πράγματι συγκεντρώθηκαν πολλά τιμαλφή. Κατά την παράδοση όμως είτε επειδή μετάνιωσε ο έπαρχος, είτε (κατ΄ άλλους) εκ θαύματος ο Άγιος Μερκούριος με πλήθος Αγγέλων απομάκρυνε τον στρατό του, ο Έπαρχος απάλλαξε την πόλη από επικείμενη καταστροφή. Προκειμένου όμως ο Μέγας Βασίλειος να επιστρέψει τα τιμαλφή στους δικαιούχους, μη γνωρίζοντας σε ποιόν ανήκει τι, έδωσε εντολή να παρασκευαστούν μικροί άρτοι εντός των οποίων τοποθέτησε ανά ένα των νομισμάτων ή τιμαλφών και τα διένειμε στους κατοίκους την επομένη του εκκλησιασμού. Το γεγονός αυτό απέληξε σε διπλή χαρά από της αποφυγής της καταστροφής της πόλης και συνεχίσθηκε η παράδοση αυτή κατά τη μνήμη της ημέρας του θανάτου του (εορτή του Αγίου και του Μεγάλου Βασιλείου).

ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ εύκολη βασιλόπιτα αφράτη σαν κέικ

Υλικά

250 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις

250 γρ. βούτυρο σε θερμοκρασία περιβάλλοντος

250 γρ. ζάχαρη

5 αυγά

125 γρ. τριμμένη καρυδόψιχα

ξύσμα από 1 πορτοκάλι

2 κουτ. γλυκού μπέικιν πάουντερ

2 βανίλιες σκόνη

άχνη ζάχαρη για την επιφάνεια

Εκτέλεση

Ακόμη κι αν δεν είστε ιδιαίτερα προπονημένοι στην κουζίνα, δεν θα δυσκολευτείτε καθόλου να φτιάξετε αυτή την βασιλόπιτα-κέικ. Αφράτη, νόστιμη, πασπαλισμένη με άχνη ζάχαρη, αρέσει σε όλους. Κι έχει την χάρη του σπιτικού. Πάρτε μια φόρμα 24 εκατοστών και ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα, είναι απλά:

Συγκεντρώστε και ζυγίστε τα υλικά για τη βασιλόπιτα. Χωρίστε τους κρόκους από τα ασπράδια.

Βάλτε στον κάδο του μίξερ τη ζάχαρη και τους κρόκους και χτυπήστε σε μέτρια ταχύτητα μέχρι το μείγμα να γίνει αφράτο.

Ρίξτε στο μείγμα το βούτυρο, το μπέικιν πάουντερ και τις βανίλιες, το ξύσμα πορτοκαλιού και την καρυδόψιχα και ανακατέψτε για 2-3 λεπτά στη χαμηλή ταχύτητα. Προσθέστε μετά το αλεύρι και ανακατέψτε.

Χτυπήστε τα ασπράδια σε σφιχτή μαρέγκα.

Ρίξτε τα ασπράδια σταδιακά στο μείγμα και ανακατέψτε με απαλές κινήσεις.

Αδειάστε το μείγμα σε αντικολλητική φόρμα με ελατήριο. (Για να ξεφορμάρετε εύκολα τη βασιλόπιτα, στρώστε στη βάση ένα φύλλο αντικολλητικού χαρτιού.)

Ψήστε τη βασιλόπιτα σε προθερμασμένο φούρνο στους 175ο C για 50 λεπτά.

Βγάλτε τη βασιλόπιτα από το φούρνο και, όταν κρυώσει, πασπαλίστε στην επιφάνειά της άχνη ζάχαρη.