Stuttgarter Zeitung: « Οι εχθροί θα γίνουν τώρα φίλοι ;»

Stuttgarter Zeitung: «Σεισμoί στην Τουρκία: Οι εχθροί θα γίνουν φίλοι τώρα;»

«Στην περιοχή που έχει πληγεί από το σεισμό της Τουρκίας παρέχουν τη συνδρομή τους ελληνικά σωστικά συνεργεία. Αυτό ξυπνά μνήμες από το 1999, όταν οι σεισμοί έφεραν πιο κοντά τις δύο χώρες σε πολιτικό επίπεδο»

Καταστροφικοί σεισμοί έχουν ήδη φέρει μία φορά πιο κοντά τους δύο «προαιώνιους εχθρούς» Ελλάδα και Τουρκία. Αυτές τις ημέρες, Έλληνες διασώστες παρέχουν και πάλι τη συνδρομή τους στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Όμως η ελπίδα για πολιτική προσέγγιση παραμένει αβέβαιη.

Η Aylin άντεξε 63 ώρες κάτω από τα ερείπια, σφηνωμένη ανάμεσα σε τσιμεντένιες πλάκες και γκρεμισμένους τοίχους. Τότε ένας Έλληνας πυροσβέστης της άπλωσε το χέρι του προς την 20χρονη γυναίκα. Επί ώρες η Aylin κρατούσε το χέρι του άνδρα, την ώρα που συνάδελφοί του από την ελληνική ομάδα διάσωσης της ΕΜΑΚ προσπαθούσαν να την απεγκλωβίσουν. Όταν τελικά η Aylin διασώθηκε, πρόφερε τη μοναδική ελληνική λέξη που γνώριζε: «Ευχαριστώ». Οι εικόνες από τη διάσωση της γυναίκας στην κατεστραμμένη από τον σεισμό πόλη Hatay μεταδόθηκαν από πολλά τουρκικά ΜΜΕ. «Αγαπητοί Έλληνες», έγραψε ο Selcuk Demir στο Twitter την Τετάρτη, «δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή τη φωτογραφία. Έχετε έναν Τούρκο φίλο στην Ανατολία!».

Η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που το πρωί της Δευτέρας έστειλε μεταγωγικό αεροπλάνο στη Νοτιοανατολική Τουρκία, λίγες μόνο ώρες μετά τον καταστροφικό σεισμό. Στο αεροσκάφος επέβαιναν πυροσβέστες της ΕΜΑΚ, ιατροί και νοσηλευτές. Μέχρι στιγμής, οι Έλληνες διασώστες κατόρθωσαν να ανασύρουν ζωντανούς από τα ερείπια πέντε ανθρώπους, μεταξύ των οποίων δύο κορίτσια 9 και 7 ετών.

Το γεγονός αυτό ξυπνά μνήμες του Αυγούστου του 1999. Τότε, ισχυροί σεισμοί ταρακούνησαν διαδοχικά τη Βορειοδυτική Τουρκία και την Αθήνα. Πρώτα βοήθησαν ελληνικά σωστικά συνεργεία στην Τουρκία, κατόπιν ήρθαν Τούρκοι διασώστες στην Ελλάδα. Η καταστροφή έφερε τις δύο χώρες πιο κοντά.

Ο τότε Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Παπανδρέου και ο τότε Τούρκος συνάδελφός του Ismail Cem συμφώνησαν σε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Τότε γεννήθηκε και η έννοια της «Διπλωματίας των Σεισμών». Η περίοδος της αποκλιμάκωσης διήρκεσε έως το 2016, όταν ο σημερινός αρχηγός του τουρκικού κράτους Recep Tayyip Erdogan άρχισε να υιοθετεί ολοένα και πιο εχθρικούς τόνους έναντι της Ελλάδας.

Ανοίγει τώρα ένα παράθυρο επαναπροσέγγισης; Η ελπίδα αυτή υπάρχει και στους δύο λαούς, όμως λείπουν μέχρι στιγμής τα απτά σημάδια. Ποτέ τα τελευταία 50 χρόνια οι δύο πλευρές δεν τηρούσαν τόσο σκληρή στάση όσο σήμερα. Αλλά και το πολιτικό προσωπικό στην Άγκυρα είναι διαφορετικό από το 1999. Ενώ ο Cem συνδεόταν με πραγματική φιλία με τον Έλληνα Παπανδρέου, ο Mevlüt Çavuşoğlu είναι στην Άγκυρα ένας από τους ταραχοποιούς.

Η κατάσταση είναι διαφορετική σήμερα και για το λόγο ότι ο Πρόεδρος Erdogan χρειάζεται την Ελλάδα ως εχθρό στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας για να προσελκύσει το εθνικιστικό εκλογικό σώμα -ειδικά καθώς αυτήν την περίοδο δέχεται πιέσεις λόγω της αποτυχίας της τουρκικής Πολιτικής Προστασίας. Επιπλέον, η προσέγγιση είναι πιο δύσκολη, καθώς ο κατάλογος των επίμαχων ζητημάτων είναι πολύ μεγαλύτερος σήμερα απ’ ό,τι το 1999.

Ο Erdogan αρνείται την κυριαρχία της Ελλάδας σε νησιά του Αιγαίου όπως η Ρόδος, η Κως και η Λέσβος. Απειλεί τη γειτονική χώρα με εισβολή («Μπορούμε να έρθουμε ξαφνικά μία νύχτα») και την Αθήνα των 4 εκ. κατοίκων με πυραυλική επίθεση. Τουλάχιστον μέχρι να γίνουν οι εκλογές στην Τουρκία είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι ο Erdogan θα εγκαταλείψει την πολεμική του ρητορική. Τον περασμένο Μάιο, ο Erdogan διέκοψε κάθε επαφή με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. «Ο Μητσοτάκης δεν υπάρχει πια για μένα», είχε δηλώσει τότε ο Erdogan. Πάντως, όταν ο Μητσοτάκης τηλεφώνησε στην Άγκυρα τη Δευτέρα για να εκφράσει τα συλλυπητήριά του εκ μέρους της Ελλάδας, ο Erdogan τουλάχιστον αποδέχθηκε την κλήση.