Sabbatical: Μια γερμανική ταινία γυρισμένη στη Μάνη

Διογένης Δημητρακόπουλος Ανταποκριτής της DW στη Θεσσαλονίκη. Ασχολείται με οικονομικά και κοινωνικά θέματα.

Εικόνα: Diogenis Dimitrakopoulos/DW

Βασικός κορμός του φεστιβάλ τα τρία διαγωνιστικά του τμήματα που είναι αφιερωμένα σε ταινίες δημιουργών που κάνουν την πρώτη ή τη δεύτερη προσπάθειά τους. Μην ξεχνάμε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου  Θεσσαλονίκης είχαμε δει ταινίες δημιουργών όπως ο Τόντ Χέινς ή ο Ντάρεν Αρενόφσκι στα πρώτα τους βήματα. Η Θεσσαλονίκη «βάζει τα καλά της» και υποδέχεται πλήθος κινηματογραφιστών από κάθε γωνιά του κόσμου και τους διψασμένους σινεφίλ που κατακλύζουν τις αίθουσες ακόμα και μέρα-μεσημέρι σκορπίζοντας χαμόγελα στους δημιουργούς.

Η σύγχρονη οικογένεια σε κρίση

Η σχέση της Τάρα και του Ρόμπερτ περνά κρίση. Έτσι παίρνουν την απόφαση, ένα βήμα πριν τον χωρισμό να περάσουν με την κόρη τους, τη Νία το Sabbatical τους στην απόκρημνη και πανέμορφη Μάνη. Ένα είδος ξεκούρασης και αποχής από τη συνεχόμενη ενασχόληση με το αντικείμενο της εργασίας τους. Η παραμονή τους στην Ελλάδα  φάνηκε να επουλώνει το ρήγμα στη σχέση τους. «Με ενδιέφερε να μπω στο βάθος μια μακροχρόνιας σχέσης με όλο τον πόνο, τα άσχημα αλλά και τη βαθιά αγάπη. Όταν εμπλέκονται και συγγενείς και σημαντικά γεγονότα, να δείξω πως αντιδρά το ζευγάρι. Με ενδιαφέρει να φωτίσω τις συγκρούσεις», αναφέρει μιλώντας στην Deutsche Welle, η σκηνοθέτης της ταινίας Sabbatical, Γιούντιθ Ανγκερμπάουερ. Η ταινία είναι το ντεμπούτο της σκηνοθετικά κι έκανε την ελληνική της πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στην ενότητα Ανοιχτοί Ορίζοντες. Για χρόνια έγραφε σενάρια για κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές, όπως η γερμανόφωνη αστυνομική τηλεοπτική σειρά Tatort.

Όταν οι τουρίστες φεύγουν, το ζεύγος της ταινίας αποφασίζει να μείνει στη Μάνη, καθώς ο τόπος δείχνει να δίνει απάντηση στα προβλήματα της σχέσης τους. Από την ασφάλεια ενός πέτρινου πυργόσπιτου προσπαθούν να βρουν τα πατήματά τους. Όμως, με την αλλαγή του καιρού και την ερημιά του χειμώνα, το άγριο μανιάτικο τοπίο φέρνει στην επιφάνεια τις συγκρούσεις τους. «Είναι μια εικόνα τη γερμανικής κοινωνίας και οικογένειας. Ήταν πολύ σημαντικό για μένα να δείξω τι συνέβη μετά τον πόλεμο, τη σιωπή που υπήρξε στις οικογένειες, την ανικανότητα να διαχειριστούμε συγκρούσεις και τους δρόμους που συνεχώς χωρίζουν. Οι πρωταγωνιστές της ταινίας είναι θύματα της ίδιας τους της οικογένειας» τονίζει η Γερμανίδα σκηνοθέτης. Το επόμενο σενάριό της διαδραματίζεται στην Αθήνα. «Μια γερμανική φιγούρα στην ελληνική κοινωνία, με κρίσιμες συναντήσεις σε μια πολιτική ταινία», μας αποκαλύπτει.

Πρωταγωνιστής η Μάνη

«Ήταν πανέμορφο να παίζεις ως ηθοποιός αλλά και να το ζεις σαν άνθρωπος. Τη θέα της θάλασσας, τους ελαιώνες. Το βουνό που ραγίζει και προσπαθεί να διατηρήσει τον όγκο και το βάρος του, όπως και η σχέση του ζευγαριού της ταινίας. Αυτά τα βράχια είναι τόσο εντυπωσιακά,  δημιουργώντας  μια μυστικιστική ατμόσφαιρα που ταίριαξε πολύ με το κλίμα της ταινίας», λέει χαρακτηριστικά εντυπωσιασμένος από τη Μάνη ένας εκ των πρωταγωνιστών της ταινίας, ο Τρίσταν Πούτερ. Μάλιστα, όταν πληροφορήθηκε για την ύπαρξη της πετυχημένης καθημερινής τηλεοπτικής σειράς «Γη της Ελιάς» που γυρίζεται στη Μάνη δήλωσε έτοιμος, αν βρεθεί κάποιος ρόλος για αυτόν, να τη επισκεφτεί εκ νέου. «Η οικογένεια στην ταινία κουβαλά μαζί της παλιές συγκρούσεις που δεν σταμάτησαν ποτέ. Το τοπίο ήταν επιβλητικό και η επαφή με την τοπική κοινωνία πολύ ενδιαφέρουσα. Μπορείς να ζήσεις καλύτερα το ρόλο σου σε ένα τέτοιο περιβάλλον αντί σε ένα στούντιο», τονίζει ο ηθοποιός της ταινίας Σεμπάστιαν Ουρτσεντόφσκι. 

Η επιλογή του ζευγαριού να απομονωθεί σε ένα όμορφο μέρος δε τα λύνει όλα. Περισσότερη ειλικρίνεια θα βοηθούσε. Το μικρό κορίτσι τους βιώνει τη μοναξιά, σχεδόν αόρατη εξαιτίας των προβλημάτων των γονιών, με την απόσταση να τους σώζει μόνο από το μίσος. Όπως χαρακτηριστικά σχολίασε ένας Γερμανός θεατής της ταινίας, που ζει χρόνια στην Ελλάδα, στη συζήτηση που ακολούθησε την προβολή της: «Με το να είσαι στην Ελλάδα απομονωμένος χωρίς κοινωνική επαφή δεν έχεις να κερδίσεις τίποτα».

Ένα φεστιβάλ με λάμψη και φιλοξενία

«Το φεστιβάλ εξελίσσεται και μεγαλώνει με έναν τρόπο οργανικό. Θέλουμε να είναι ανοιχτό και προσπαθούμε να μην αλλάξουμε τον χαρακτήρα του. Να το μεγαλώσουμε χωρίς να χάσει ποτέ το μέτρο και τη διάθεσή του να είναι φιλόξενο», επισημαίνει μιλώντας στη Deutsche Welle o Γιώργος Κρασσακόπουλος, επικεφαλής Διεθνούς Προγράμματος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Φέτος το φεστιβάλ υποδέχτηκε δύο από τους πιο λαμπερούς σταρ του σύγχρονου σινεμά, τη Ζιλιέτ Μπινός και τον Ρέιφ Φάινς, που ξανασυναντιούνται έπειτα από τα «Ανεμοδαρμένη Υψη» και τον «Άγγλο Ασθενή» στην ταινία «Επιστροφή» του Ουμπέρτο Παζολίνι. Αλλά και τον πολυσχιδή Ματ Ντίλον που γοήτευσε στην παρουσίαση της νέας ταινίας «Την έλεγαν Μαρία», σε σκηνοθεσία της Ζεσικά Παλούντ, όπου πρωταγωνιστεί στο ρόλο του Μάρλον Μπράντο.

Στο φετινό φεστιβάλ παρουσιάζονται 27 ταινίες με γερμανική συμμετοχή. Ανάμεσα τους, το κοινωνικό δράμα «Κάθε εσύ και κάθε εγώ» (ALLE DIE DU BIST) μας δείχνει τη  αναζήτησή της  χαμένης αγάπης στον γάμο της Ναντίν στη βιομηχανική περιοχή του Ρήνου και η ταινία «Άκρη της Νύχτας» (GECENİN KIYISI) του Γερμανού σκηνοθέτη Türker Süer, στο διεθνές διαγωνιστικό, φωτίζει τη σύγκρουση δύο πολύ διαφορετικών αδερφών, κατά την περίοδο της απόπειρας πραξικοπήματος το 2016 στην Τουρκία. «Υπάρχουν πολλές γερμανικές συμπαραγωγές με πολυεθνικό χαρακτήρα και με μεγάλη εξωστρέφεια, ακολουθώντας δυναμικά το παράδειγμα της Γαλλίας, από τις οποίες αντλούμε τις επιλογές μας. Τα τελευταία χρόνια και αρκετές αξιόλογες ελληνογερμανικές συμπαραγωγές», επισημαίνει ο Γιώργος Κρασσακόπουλος. Λίγες μέρες απομείνανε για να πέσει η αυλαία του φεστιβάλ με τα διαθέσιμα εισιτήρια να λιγοστεύουν. Οι σινεφίλ ας σπεύσουν...