‘’It’s Better Together”: Όταν η εκπαίδευση ενώνει

Toυ Διογένη Δημητρακόπουλου, δημοσιεύτηκε στην Deutsche Welle 

Μέσα από δράσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, παιχνίδια συνεργασίας, εργαστήρια ιστορίας και κινηματογράφου, αλλά και μια συμβολική δενδροφύτευση ελιάς,  Έλληνες και Γερμανοί μαθητές  έστειλαν μαζί ένα δυνατό μήνυμα ειρήνης, ενσυναίσθησης και ευρωπαϊκής ενότητας. Χορηγός το Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας.

Μια εμπειρία ζωής

H επίσκεψη αποτέλεσε το δεύτερο μέρος της κινητικότητας των σχολείων, καθώς τον Μάρτιο του 2025 είχε προηγηθεί η πενθήμερη εκπαιδευτική μετακίνηση του σχολείου της Τούμπας στη Γερμανία. «Ήταν συναρπαστικό να επισκεφτώ μια τόσο μεγάλη πόλη και η υποδοχή από τους μαθητές εντυπωσιακή. Ήταν πολύ ανοιχτοί μαζί μας.  Οι Έλληνες μαθητές είναι πολύ πιο φιλικοί από ό,τι είμαστε εμείς με τους δασκάλους μας», αναφέρει μιλώντας στη Deutsche Welle η 14χρονη μαθήτρια Βικτώρια Γκόργκες. Οι Γερμανοί μαθητές έμειναν απόλυτα ικανοποιημένοι από την οργάνωση των δραστηριοτήτων από ελληνικής πλευράς και αντάλλαξαν ιδέες με τους Έλληνες μαθητές. «Στις τεχνολογικές υποδομές και τα δύο σχολεία είναι καλά εξοπλισμένα. Στο ελληνικό σχολείο, είδαμε έξυπνες τηλεοράσεις στους τοίχους όπως ακριβώς έχουμε και εμείς. Υπήρχαν σίγουρα και διαφορές στις κτιριακές υποδομές», λέει η Βικτώρια Γκόργκες. «Φανταζόμουν την Ελλάδα όπως ένα τυπικό ελληνικό νησί. Με λευκά σπίτια, παραλίες και γαλάζια θάλασσα.Η Θεσσαλονίκη είναι μια πολύ όμορφη πόλη, αλλά διαφορετική από ό,τι φανταζόμουν. Τα προγράμματα ανταλλαγής είναι πολύ σημαντικά για να γνωρίσουμε ανθρώπους και άλλους πολιτισμούς αλλά και την πραγματική εικόνα. Να μάθουμε να αλληλεπιδρούμε κοινωνικά», επισημαίνει ο μαθητής από το Zίγκμπουργκ Νικ Οσλισένγιοκ.

Μαθαίνοντας τη διαφορετικότητα

Στόχος της ανταλλαγής ήταν η ευαισθητοποίησή των μαθητών για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι κοινές συνεργατικές δραστηριότητες καλλιέργησαν την κριτική σκέψης και τις κοινωνικές δεξιότητες, μακριά από το ρατσισμό και τις προκαταλήψεις. Γερμανοί και  Έλληνες μαθητές και μαθήτριες επιδόθηκαν σε φωτο-σαφάρι σε σημεία ιστορικού ενδιαφέροντος της πόλης αλλά και σε εκπαιδευτικά παιχνίδια με διαδραστικό πίνακα. «Μάθαμε κι εμείς πολλά για την ιστορία των  Εβραίων της Θεσσαλονίκης.  Οι Γερμανοί μαθητές μας ρωτούσαν γιατί ανάβουμε κερί μας στην εκκλησία και είχαν διάθεση να μάθουν για εμάς και την  Ελλάδα », λέει η μαθήτρια Λουϊζα Γιώτη. Στο πλαίσιο του ταξιδιού επισκέφτηκαν στο Λιτόχωρο Πιερίας, το παλαιό μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου που ανατινάχτηκε από τους Ναζί κατά τη διάρκεια του  Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και αναστηλώθηκε της με βάση φωτογραφίες ενός Γερμανού στρατιώτη, που είχε φωτογραφίσει το μοναστήρι πριν την καταστροφή του.

«Συνδεθήκαμε γρήγορα με τα παιδιά. Μιλήσαμε και μάθαμε για κάποιες διαφορετικές τους συνήθειες. Αυτοί μας λέγανε ότι τρώνε όλοι μαζί στο σχολείο ενώ εμείς δεν έχουμε αυτή τη δυνατότητα. Έτσι αναπτύσσεις σχέσεις ζωής και μαθαίνεις διαφορετικά πράγματα από αυτά που ξέρεις ήδη», λέει ο 14χρονος Βασίλης Αλιάτσης, που θα ήθελε να προστεθεί στο πρόγραμμα και κάτι πιο διαδραστικό όπως ένας περίπατος ή μια ποδηλατάδα στην παραλία της Θεσσαλονίκης. «Πιστεύω ότι κερδίσαμε πολύτιμες φιλίες. Περίμενα τους Γερμανούς πολύ πιο κλειστούς, αλλά τελικά ήταν κι αυτοί πολύ ανοιχτοί», αναφέρει από την πλευρά της η μαθήτρια Σοφία Σέφα.

Για ένα καλύτερο σχολείο

Η συμβολική δεντροφύτευση μιας ελιάς Εικόνα: Diogenis Dimitrakopoulos/DW

«Η συνεργασία ήταν σαν μια αγκαλιά», λέει χαρακτηριστικά η καθηγήτρια Ξανθίππη Σαββουλίδου, συντονίστρια από ελληνικής πλευράς. «Τα παιδιά πάντα κερδίζουν όταν βγαίνουν από την αίθουσα διδασκαλίας. Κι εμείς βγαίνουμε από την τάξη, μακριά από τον αυστηρό μας ρόλο για να μάθουν κάποια πράγματα μακριά από την αποστήθιση και κλασική διδασκαλία. Βιωματικά κερδίζουν μέσα από τις δράσεις», προσθέτει. Τα ιδιαίτερα ιστορικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά της Θεσσαλονίκης κι ο καλός καιρός λίγο πριν τις βροχές του Οκτωβρίου ήταν πολύτιμοι σύμμαχοι για την πετυχημένη ώσμωση μεταξύ των μαθητών.

Η σημαντική στήριξη από τις οικογένειες των παιδιών και η άψογη συνεργασία με τους φορείς της Θεσσαλονίκης συνέβαλλαν στο όμορφο συναπάντημα. «Διαδραστικά οι μαθητές κάνανε εργασίες, ανταλλάξαν απόψεις και ιδέες. Μάθανε να δέχονται τη διαφορετικότητα και να επικοινωνούν», επισημαίνει, πιστεύοντας ότι θα πρέπει να δίνονται περισσότερα κίνητρα για τέτοιες δράσεις γιατί ειδάλλως εξαρτάται μόνο από το φιλότιμο του καθενός.  Η ίδια έχει το μεράκι να συνεχιστεί η συνεργασία με την γερμανική πλευρά και να την εξελίξει.

«Πάντα μιλάμε για μεγάλες λέξεις όπως δημοκρατία, ειρήνη και κατανόηση. Για τους 14χρονους μαθητές είναι απλώς λέξεις στην αρχή, μέχρι να τις νιώσουν και να τις βιώσουν πραγματικά οι ίδιοι. Σε μια τέτοια ανταλλαγή με μια πολύ μεγάλη ομάδα μπορούν να τις συνδέσουν πραγματικά με την καθημερινή πρακτική. Βγαίνουν από τη ζώνη άνεσης τους, οργανώνουν  πράγματα και νιώθουν ότι μπο.ρούν να πετύχουν κάτι μαζί με άλλους σε έναν κοινό στόχο, πέρα ​​από τα γλωσσικά εμπόδια», τονίζει η Γερμανίδα καθηγήτρια Μαράικε Βέλτσελ.

Η επίσκεψη στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκηςκαι τη συναγωγή ήταν ένα σχολείο για όλη την ομάδα. «Δεν έχει και τόση σημασία τι είδους θρησκευτικό υπόβαθρο έχεις, από ποια κουλτούρα προέρχεσαι. Μιλήστε μεταξύ σας, κοιτάξτε ο ένας τον άλλον στο πρόσωπο, αρχίστε να μιλάτε και θα παρατηρήσετε ότι οι διαφορές δεν είναι τόσο μεγάλες. Αν αρχίσουμε να συναντιόμαστε σε μικρή κλίμακα, τότε αυτό που θέλουν οι άνθρωποι είναι στην πραγματικότητα πάντα το ίδιο», λέει χαρακτηριστικά η Γερμανίδα καθηγήτρια. Η ίδια πιστεύει ότι πέρα από τα μαθήματα μεγάλη σημασία έχει η προετοιμασία των μαθητών για την πραγματική ζωή που έχουν να αντιμετωπίσουν και τέτοια προγράμματα ανταλλαγών βοηθούν τα παιδιά να σκεφτούν «έξω από το κουτί».

Συγκινητικοί αποχαιρετισμοί στο αεροδρόμιο Εικόνα: Diogenis Dimitrakopoulos/DW

«Βρήκα πολύ εντυπωσιακή, τη στήριξη των Ελλήνων γονέων στις δράσεις της ανταλλαγής. Επίσης, οι Έλληνες εκπαιδευτικοί είναι παθιασμένοι με το επάγγελμά τους, θέλουν να βάλουν τους μαθητές στο σωστό δρόμο, όχι μόνο με τη διδασκαλία, αλλά και με την εκπαίδευσή τους για την καθημερινή τους ζωή», τονίζει. Παρατήρησε στο ταξίδι στην Ελλαδα παρόμοιες δυσκολίες με τη Γερμανία  στις αμοιβές και τα σχολικά κτίρια. «Έχουμε όμως τις ίδιες ελπίδες. Θέλουμε να λειτουργούμε σε καλά σχολεία και να προσφέρουμε στους μαθητές αλλά φυσικά χρειαζόμαστε κάποιο πλαίσιο από την κυβέρνηση και τους πολιτικούς, ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε καλά». Η συμβολική ελιά που φυτεύθηκε στην αυλή του 1ου Γυμνασίου της Τούμπας θα λειτουργεί ως ανάμνηση όχι μόνο της ανταλλαγής αλλά και ως σύμβολο ειρήνης και ανθρωπιστικών αξιών