Spiegel: «Η πρώτη γυναίκα του κράτους»

Σε συνομιλία της με το SPIEGEL, η Σακελλαροπούλου λέει ότι, παρά τις μεγάλες βελτιώσεις κατά τις τελευταίες δεκαετίες, θα είναι αναγκαία πολλή δουλειά για την ισότητα των φύλων. «Είμαι πολύ ικανοποιημένη με την πρόοδο που έχουν σημειώσει οι γυναίκες και την αναγνώρισή τους σε υπεύθυνες θέσεις. Χαίρομαι που η εκλογή μου ως Πρόεδρος επιβεβαιώνει αυτό το μήνυμα».
Το δημοσίευμα :

 «Η νομικός Κατερίνα Σακελλαροπούλου είναι Πρόεδρος της Ελλάδας από τον Μάρτιο. Οι επικριτές της παραμένουν σε μεγάλο βαθμό σιωπηλοί, αντίθετα από πολλές πλευρές ακούγονται έπαινοι. Καθοδόν με μια γυναίκα μόνη μεταξύ ανδρών»

Η ανταπόκριση του Γιώργου Χρηστίδη αναφέρει, μεταξύ άλλων:

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου ήταν

μεν σεβαστή σε νομικούς και πολιτικούς κύκλους της Αθήνας ως υψηλόβαθμη δικαστής, αλλά για το ευρύ κοινό ήταν στην πράξη ξένη. Όταν ο συντηρητικός Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης την έχρισε υποψήφια για την Προεδρία της χώρας τον Ιανουάριο, πολλοί Έλληνες έπρεπε πρώτα να κοιτάξουν να δουν ποια ήταν είναι η γυναίκα που θα μετακόμιζε στο Προεδρικό Μέγαρο. Το αξίωμα επιφυλάσσεται συνήθως σε καθιερωμένους πολιτικούς.

Ακόμα πιο ασυνήθιστο ήταν το γεγονός ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της Ελλάδας μια γυναίκα επρόκειτο να γίνει αρχηγός του κράτους, και κατ’ επέκταση ηγέτης των ενόπλων δυνάμεων και πρώτος πολίτης του έθνους. Η κίνηση αποτελεί σημείο-καμπή στη χώρα με το χειρότερο απολογισμό σε θέματα ισότητας των φύλων στην Ευρώπη, όπου η πολιτική ήταν πάντα ανδροκρατούμενος χώρος, όπως εξακολουθεί να είναι και σήμερα. Οι γυναίκες εξακολουθούν συστηματικά να υποαμείβονται και να υποεκπροσωπούνται στην πολιτική και στις επιχειρήσεις. Λίγες γυναίκες βρίσκονται στο Υπουργικό Συμβούλιο, η συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών είναι άνδρες.

Έπειτα είναι η υπερκομματική υποστήριξη που εξασφάλισε η υποψηφιότητα της Σακελλαροπούλου στο δύσκολο πολιτικό τοπίο της Ελλάδας. Την υποστήριξαν 261 από τους 300 βουλευτές.

Οι επικριτές της υποψηφιότητάς της ενοχλήθηκαν από την υποτιθέμενη έλλειψη ικανότητας πολιτικής επιβολής, διεθνών διασυνδέσεων και γνώσης του συστήματος από μέσα. Ίσως αυτές ακριβώς οι ιδιότητες καθιστούν τη Σακελλαροπούλου καλή επιλογή. Οι περισσότεροι Έλληνες δείχνουν επιεικώς χαμηλή εκτίμηση προς τους πολιτικούς τους. Ποιος θα μπορούσε να ηγηθεί καλύτερα της χώρας στην εποχή μετά την κρίση από μία νομικό απαλλαγμένη από τα λάθη του πολιτικού συστήματος;

Η Σακελλαροπούλου είναι επίσης ασυνήθιστη περίπτωση λόγω των πεποιθήσεών της. Ως προοδευτική κοινωνικά φιλελεύθερη, είχε επαφές με αριστερούς κύκλους κατά τη διάρκεια των σπουδών της. Στη συνέχεια υπερασπίστηκε για τέσσερις δεκαετίες ως δικαστής τα πολιτικά δικαιώματα, τις μειονότητες, τους πρόσφυγες και το περιβάλλον. Ψήφισε υπέρ του συμφώνου συμβίωσης των ομοφυλοφίλων και νόμων που προέβλεπαν διακρίσεις λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού, ενώ κατέστησε απαραίτητη την προσέλευση των παιδιών-προσφύγων στα δημόσια σχολεία. Ακόμη και την πανίσχυρη Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία και τους εξοργισμένους πολίτες δεν φοβήθηκε, όταν το ζήτημα ήταν η απάλειψη με νόμο του θρησκεύματος από τα ελληνικά Δελτία Ταυτότητας. «Προσβλέπω σε μια κοινωνία που θα σέβεται τα δικαιώματα, όπως κατοχυρώνονται στο Σύνταγμα», δήλωσε η 64χρονη κατά την ανάληψη των καθηκόντων της.

Η Σακελλαροπούλου είναι αντισυμβατική και με πολλούς άλλους τρόπους. Ως διαζευγμένη μητέρα ενός παιδιού, ζει με τον σύντροφό της σε μια χώρα όπου οι παραδοσιακές πυρηνικές οικογένειες είναι ο κανόνας και πολιτικά αποτελούν πλεονέκτημα. Ακόμη και το προφίλ της στο Facebook διέφερε για πολύ καιρό από τις λαμπερές σελίδες των περισσότερων Ελλήνων πολιτικών. Την έδειχνε σε φωτογραφίες από διακοπές, σε τρυφερές στιγμές με γατάκια, με την οικογένειά της και ως παιδί σε σχολικές εκδρομές.

Όπως και στη Γερμανία, ο αρχηγός του κράτους στην Ελλάδα στερείται εκτελεστικών εξουσιών. Ωστόσο, το αξίωμα έχει ισχυρή συμβολική βαρύτητα. Για πολλούς Έλληνες, ο Πρόεδρος ενσωματώνει ιδανικά τη σταθερότητα και την ενότητα. Από τον κάτοχο του αξιώματος αναμένουν να αρθεί πάνω από τις πολιτικές αντιπαραθέσεις. Οι Έλληνες θέλουν να είναι περήφανοι για τον ή την Πρόεδρό τους.

«Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου είναι πολύ δημοφιλής γιατί εκφράζει με επιτυχία την εθνική συνείδηση, αυτά που μας συνδέουν και μας ενώνει με έναν υγιή δημοκρατικό πατριωτισμό», δηλώνει ο Αριστείδης Χατζής, καθηγητής Νομικής και Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Είναι μια προοδευτική πολιτικός που αγκαλιάζει τις φιλελεύθερες αξίες της ανοχής και της πολυμορφίας και υπερασπίζεται τα δικαιώματα και τις αρχές του Κράτους Δικαίου. Συμβολίζει και αντιπροσωπεύει όλα όσα μας κάνουν υπερήφανους, αυτό που επιδιώκουμε και αυτό που πρέπει ακόμα να επιτύχουμε».

Ο μέχρι τώρα απολογισμός της Σακελλαροπούλου ως Προέδρου δικαιολογεί τον έπαινο. Έχει συναντηθεί με θρησκευτικές μειονότητες, επισκέφθηκε ένα κέντρο ασυνόδευτων παιδιών-προσφύγων στην Αθήνα και εξέφρασε την ελπίδα ότι η επιλογή της θα βελτιώσει τη θέση των γυναικών στην Ελλάδα.

Η Ελλάδα κατατάσσεται για το 2019τελευταία στην Ευρώπη στον δείκτη ισότητας. Σύμφωνα με τη Eurostat, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ελλάδα ήταν πάνω από 12% το 2017 -σύμφωνα με τη Σακελλαροπούλου, αυτό θα πρέπει να βελτιωθεί επειγόντως. Η ενδοοικογενειακή βία είναι επίσης ένα αυξανόμενο πρόβλημα στη χώρα. Στοιχεία της αστυνομίας τεκμηριώνουν μία αύξηση σχεδόν 35% μεταξύ 2014 και 2018.

Σε συνομιλία της με το SPIEGEL, η Σακελλαροπούλου λέει ότι, παρά τις μεγάλες βελτιώσεις κατά τις τελευταίες δεκαετίες, θα είναι αναγκαία πολλή δουλειά για την ισότητα των φύλων. «Είμαι πολύ ικανοποιημένη με την πρόοδο που έχουν σημειώσει οι γυναίκες και την αναγνώρισή τους σε υπεύθυνες θέσεις. Χαίρομαι που η εκλογή μου ως Πρόεδρος επιβεβαιώνει αυτό το μήνυμα».

Η Σακελλαροπούλου δεν έχει το στόμφο και τον εγωκεντρισμό της κυρίως ανδρικής ελίτ της Αθήνας. Όταν επισκέπτεται μικρά νησιά στο Αιγαίο στα τέλη Ιουνίου, φοράει άνετα ρούχα - ένα άσπρο σακάκι, ένα μαύρο παντελόνι και ένα πολύχρωμο μαντήλι. Συναντιέται με στρατιώτες, Δήμαρχους, οικολόγους, φοιτητές και ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων. Ακούει προσεκτικά και χαμογελάει πολύ.

Σε στρατιωτικό φυλάκιο στο Αγαθονήσι, καλεί τους στρατιώτες να φροντίσουν τον εαυτό τους. «Η δουλειά σας είναι εξαιρετικά σημαντική». Η Ελλάδα καταβάλλει από καιρό προσπάθειες για σχέσεις καλής γειτονίας με την Τουρκία και επενδύει στην ειρηνική συνύπαρξη των δύο λαών. «Ωστόσο, δεν είμαστε διατεθειμένοι να παραιτηθούμε από τα κυριαρχικά δικαιώματά μας ή να αποδεχθούμε διαφορές ως προς την επικράτειά μας».

Η ελληνική Πολεμική Αεροπορία παραμένει στο υψηλότερο επίπεδο συναγερμού κατά την επίσκεψη της Σακελλαροπούλου στο νησί. Τα F-16 στην Κρήτη είναι έτοιμα για να αποτρέψουν πιθανές απειλές από τον τουρκικό στρατό. Η Τουρκία συνεχίζει να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία σε αυτό και πολλά άλλα νησιά του Αιγαίου. Τα πράγματα παραμένουν ήρεμα προς το παρόν -ίσως και ως ένδειξη καλής θέλησης του Προέδρου Erdogan, ο οποίος συνομίλησε με τον Μητσοτάκη την προηγούμενη μέρα για να μειωθούν οι εντάσεις. Τα τουρκικά ΜΜΕ παραπονιούνται ότι η Ελληνίδα αρχηγός του κράτους εισήλθε σε «κατεχόμενα τουρκικά εδάφη». Την επόμενη μέρα, οι τουρκικά μαχητικά F-16 πραγματοποίησαν μη επιτρεπόμενες υπερπτήσεις πάνω από το Αγαθονήσι.

Τι ελπίζει να επιτύχει η Πρόεδρος στη θητεία της; Προτεραιότητά της είναι η κοινωνική ατζέντα, δηλώνει, για να υπερασπιστεί όσους υπέφεραν από τις κρίσεις των τελευταίων ετών. «Θέλω να ακουστεί η φωνή των περισσότερο πληγέντων συνανθρώπων μας».

Η Σακελλαροπούλου έχει μια ξεκάθαρη στάση ως προς την αντιμετώπιση των προσφύγων: Η Ελλάδα βρίσκεται σε ειδική κατάσταση και έχει επωμιστεί ένα δυσανάλογα μεγάλο βάρος, λέει. «Πρέπει να προστατεύσουμε την πατρίδα και την επικράτειά μας». Ταυτόχρονα όμως πρέπει να γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα κάθε αιτούντος άσυλο. «Η Ελλάδα έχει μεγάλη παράδοση σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρέπει να τιμήσει αυτήν την παράδοση». Η κυβέρνηση έχει επικριθεί έντονα για το χειρισμό των μεταναστών στο παρελθόν, μεταξύ άλλων επειδή η Ακτοφυλακή ενήργησε επιθετικά εναντίον σκαφών με πρόσφυγες στο Αιγαίο.

Ως προς το τί μπορεί να σημάνει η άνοδος της στην κορυφή του κράτους για τη βελτίωση της κατάστασης των γυναικών στην Ελλάδα, η ίδια κάνει λόγο για «ένα μεγάλο βήμα». Ωστόσο, παραδέχεται: «Η γυάλινη οροφή εξακολουθεί να υπάρχει, και στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο».