Εκλογές ΗΠΑ: Πως μπορεί να κερδίσει ο υποψήφιος με τις λιγότερους ψήφους

Πώς εκλέγεται ο πρόεδρος - Πώς λειτουργεί το Σώμα Εκλεκτόρων

Οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ πραγματοποιούνται στις 3 Νοεμβρίου. Στο γεγονός ότι ο πρόεδρος δεν επιλέγεται απευθείας από τους ψηφοφόρους (λαό), αλλά από το  Σώμα των Εκλεκτόρων μπορεί να οδηγήσει τον υποψήφιο με τις περισσότερες ψήφους από το λαό να

μην είναι ο νικητής. 

Ποιόν θα ψηφίσουν σήμερα  οι Αμερικανοί;

Όταν οι Αμερικανοί πηγαίνουν στις κάλπες στις προεδρικές εκλογές, στην πραγματικότητα ψηφίζουν μια ομάδα αντιπροσώπν που απαρτίζουν το  σώμα εκλεκτόρων του οποίου η αποκλειστική αρμοδιότητα είναι να εκλέξει στη συνέχεια τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ.

Πώς λειτουργεί το Σώμα των 538 Εκλεκτόρων;

Ο αριθμός των εκλεκτόρων από κάθε πολιτεία αντιστοιχεί περίπου στο μέγεθος του πληθυσμού του. Κάθε πολιτεία λαμβάνει όσο το δυνατόν περισσότερους εκλέκτορες όσο και νομοθέτες στο Κογκρέσο των ΗΠΑ (εκπρόσωποι στη Βουλή και γερουσιαστές).

Η Καλιφόρνια έχει τους περισσότερους εκλέκτορες  - 55 - ενώ αρκετά αραιοκατοικημένα κρατίδια όπως το Ουαϊόμινγκ, η Αλάσκα και η Βόρεια Ντακότα (και η Ουάσιγκτον DC) έχουν το ελάχιστο των τριών.

Ένας υποψήφιος Πρόεδρος πρέπει κατά συνέπεια να κερδίσει την πλειοψηφία των ψήφων - 270 ή περισσότερες - για να κερδίσει την προεδρία.

Γιατί όμως μπορεί κάποιος υποψήφιος να έχει περισσότερους εκλέκτορες ενώ δεν έχει συνολικά τις περισσότερες ψήφους στο λαό ; 

Τα περισσότερα κρατίδια των ΗΠΑ απονέμουν όλες τις εκλογικές τους ψηφοφορίες σε όποιον κέρδισε την ψηφοφορία των απλών ψηφοφόρων στην πολιτεία. (Υπάρχουν μόνο δύο πολιτείες (Μέιν και Νεμπράσκα) που διαιρούν τις ψήφους των εκλογικών σωμάτων τους σύμφωνα με το ποσοστό των ψήφων που λαμβάνει κάθε υποψήφιος)

Για παράδειγμα, εάν ένας υποψήφιος Πρόεδρος κερδίσει το 50,1% των ψήφων στο Τέξας, παίρνει όλους 38 αντιπροσώπους του κρατιδίου. Ετσι ο ηττημένος στο συγκεκριμένο κρατίδιο δεν λαμβάνει κανέναν εκλέκτορα.  Όπως επίσης ο υποψήφιος που θα κερδίσει είτε με 50,1% είτε με 90% θα λάβει τους 38 αντιπροσώπους.

Ετσι είναι πιθανό ένας υποψήφιος να έχει περισσότερους εκλέκτορες και ας έχει λιγότερους ψήφους συνολικά στη χώρα. 

Υπήρξαν υποψήφιοι που έχουν γίνει Πρόεδροι των ΗΠΑ με λιγότερους ψήφους (από το λαό) από τους αντιπάλους τους ;

Δύο από τις πέντε τελευταίες εκλογές κέρδισαν υποψήφιοι που είχαν λιγότερες ψήφους από τον λαό σε σχέση με τους αντιπάλους τους.

Το 2016, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε σχεδόν τρία εκατομμύρια λιγότερες ψήφους από τη Χίλαρι Κλίντον, αλλά κέρδισε την προεδρία επειδή το σώμα εκλεκτόρων του έδωσε την πλειοψηφία.

Το 2000, ο Τζορτζ Μπους κέρδισε με 271 εκλογικές ψήφους, αν και ο Δημοκρατικός υποψήφιος Αλ Γκορ κέρδισε την ψήφο του λαού κατά περισσότερο από μισό εκατομμύριο.

Επίσης τρεις άλλοι πρόεδροι, όλοι τους τον 19ο αιώνα, έχουν εκλεγεί χωρίς να κερδίσουν την ψήφο του λαού: Είναι ο John Quincy Adams, ο  Rutherford B Hayes και ο Benjamin Harrison.

Γιατί επελέγη αυτό το σύστημα;

Όταν το σύνταγμα των ΗΠΑ καταρτίστηκε το 1787, η ψηφοφορία του λαού για την εκλογή προέδρου ήταν πρακτικά αδύνατη. Αυτό οφείλεται στο μέγεθος της χώρας και στη δυσκολία επικοινωνίας.

Ταυτόχρονα, υπήρχε ελάχιστος ενθουσιασμός για να επιτραπεί στον πρόεδρο να επιλεγεί από νομοθέτες στην πρωτεύουσα, Ουάσινγκτον.  

Έτσι, οι διαμορφωτές του συντάγματος δημιούργησαν το σώμα εκλεκτόρων  με κάθε κράτος να επιλέγει εκλέκτορες. 

Τα μικρότερα κράτη ευνοούσαν το σύστημα καθώς τους έδωσε περισσότερη φωνή από μια λαϊκή δημοτική ψήφο σε εθνικό επίπεδο για την απόφαση του προέδρου.

Το σώμα εκλεκτόρων ευνοήθηκε επίσης από τις νότιες πολιτείες, όπου οι σκλάβοι αποτελούσαν μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Παρόλο που οι σκλάβοι δεν ψήφισαν, μετρήθηκαν στην απογραφή των ΗΠΑ (ως τα τρία πέμπτα ενός ατόμου).

Δεδομένου ότι ο αριθμός των εκλογικών ψήφων καθορίστηκε από το μέγεθος του πληθυσμού ενός κράτους, τα νότια κράτη είχαν μεγαλύτερη επιρροή στην εκλογή προέδρου απ 'ό, τι θα τους έδινε μια άμεση ψήφος κοινού.

Πρέπει οι εκλέκτορες να ψηφίσουν τον υποψήφιο που κέρδισε;

Σε ορισμένες πολιτείες, οι εκλέκτορες θα μπορούσαν να ψηφίσουν όποιον υποψήφιο προτιμούν, ανεξάρτητα από το ποιον υποστήριξαν οι ψηφοφόροι. Στην πράξη, οι εκλέκτορες σχεδόν πάντα ψηφίζουν τον υποψήφιο που κερδίζει τις περισσότερες ψήφους στην πολιτεία τους.

Εάν ένας εκλέκτορας καταψηφίσει την προεδρική επιλογή του κράτους τους, ονομάζονται «προδότες». Το 2016, επτά ψήφοι των σωμάτων εκλεκτόρων επιλέχθηκαν με αυτόν τον τρόπο, αλλά κανένα αποτέλεσμα δεν άλλαξε από «προδότες» εκλέκτορες.

Τι συμβαίνει εάν κανένας υποψήφιος δεν έχει πλειοψηφία;

Τότε η απόφαση για τον πρόεδρο λαμβάνεται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Αυτό συνέβη μόνο μία φορά, όταν το 1824 τέσσερις υποψήφιοι διαίρεσαν την ψήφο των εκλεκτόρων, χωρίς να δίνεται σε κάποιον από αυτούς η πλειοψηφία.

Με δύο κόμματα να κυριαρχούν στο αμερικανικό σύστημα, αυτό είναι απίθανο να συμβεί σήμερα.

Ποιος θα κερδίσει σήμερα τις εκλογές ;

Μπορεί η δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι ο Μπάιντεν έχει σαφές προβάδισμα όμως - όπως είδαμε και στην παρουσίαση τους εκλογικού συστήματος - αυτό δεν αρκεί αν δεν μεταφραστεί και σε πλειοψηφία στους εκλέκτορες.

Επίσης, μπορεί για πάρα πολλούς, κυρίως ευρωπαίους, ο Τράμπ να είναι ένας γραφικός και επικίνδυνος πολιτικός, όμως έχει κατορθώσει να πολώσει το πολιτικό κλίμα και να δημιοιυργήσει φανατικούς οπαδούς. Έτσι το ερώτημα σήμερα στην εκλογική αναμέτρηση είναι αν οι φανατισμένοι οπαδοί κατόρθωσαν να συμπαρασύρουν και άλλους ψηφοφόρους και έτσι να δημιουργηθεί η πλειοψηφία υπέρ του Τράμπ ή όχι.. 

Το αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών, όπου η Κλίντον είχε επίσης σαφές προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις  είχε και σε ψήφους την πλειοψηφία στον λαό αλλά τελικά έχασε την εκλογή έχει κάνει πολλούς αναλυτικές να είναι επιφυλακτικοί με τις προβλέψεις τους.

ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ