Τι είναι οι διερευνητικές συζητήσεις Ελλάδας-Τουρκίας;

Τι θα βρεθεί στην ατζέντα του 61ου κύκλου 

Πέρα από τη σημασία, σε πολιτικό επίπεδο, της επανεκκίνησης των διερευνητικών επαφών Ελλάδος – Τουρκίας η σχετική διαδικασία δεν είναι παρά ένα άτυπο, τεχνικό φόρουμ συζήτησης, το οποίο δεν είναι καν διαπραγμάτευση – και είναι εμπιστευτικό

ακριβώς για να μπορούν να συζητούν ελεύθερα οι δύο πλευρές. 

Θέματα όπως αυτό της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αγαίου, ή της επέκτασης των χωρικών υδάτων έχουν τεθεί ξανά στους 60 κύκλους των διερευνητικών επαφών.

Για το μεν πρώτο όπως και για αυτό των λεγόμενων από τους Τούρκους, «γκρίζων ζωνών», η Αθήνα έχει απορρίψει κάθε συζήτηση, ενώ για την (επ)έκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης, συζητήσεις – ανταλλαγή απόψεων προκαταρκτικού και τεχνικού χαρακτήρα όντως υπήρξαν, αλλά σε καμία περίπτωση διαπραγμάτευση. 

Τι ΔΕΝ είναι οι διερευνητικές 

Οι διερευνητικές επαφές δεν είναι διαπραγμάτευση. Δεν αναλαμβάνονται υποχρεώσεις και δεσμεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών. Το περιεχόμενο και οι θέσεις που διατυπώνονται στις συζητήσεις, δεν δεσμεύουν καθ΄οιονδήποτε τρόπο τις νομικές θέσεις της μίας ή της άλλης πλευράς ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου ή άλλου δικαιοδοτικού οργάνου, εξηγούσαν αναλυτές – γνώστες του πλαισίου της διαδικασίας. Εξυπακούεται ότι τα δύο μέρη έχουν υποχρέωση να προσέλθουν στις συζητήσεις αυτές επιδεικνύοντας καλή πίστη και με στόχο την επίτευξη προόδου. 

Τι ΕΙΝΑΙ οι διερευνητικές 

Οι διερευνητικές επαφές είναι άτυπες, μη δεσμευτικές συζητήσεις, προκειμένου να διερευνηθούν τα σημεία σύγκλισης μεταξύ των δύο χωρών και να καθορισθεί το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Συν τω χρόνω, ανέκυψε η ανάγκη συζητήσεων και για καθορισμό θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Στις συζητήσεις, διερευνώνται οι θέσεις και τα πιθανά σημεία σύγκλισης των δύο χωρών σε προκαταρκτικά και διαδικαστικά ζητήματα. Η δυνατότητα για αναζήτηση συγκλίσεων οφείλεται στο γεγονός ότι οι ανταλλαγές απόψεων μεταξύ των δύο ομάδων είναι μη δεσμευτικές, δεν τηρούνται κοινά πρακτικά και είναι αυστηρά εμπιστευτικές. Γιατί θεωρείται θετικό βήμα η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών Διότι από κάπου πρέπει να γίνει η αρχή. 

Οι διερευνητικές αποτελούν έναν άτυπο, μη δεσμευτικό δίαυλο συζήτησης μεταξύ των δύο χωρών, που -όπως εκτιμάται-  εφ’ όσον διεξαχθεί με καλή πίστη, μπορεί να οδηγήσει σε αποκλιμάκωση των εντάσεων και να ενεργοποιήσει μία θετική δυναμική στις διμερείς σχέσεις. 

Η Τουρκία προσέρχεται με καλή πίστη ή προσχηματικά στις διερευνητικές; 

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μοιάζουν με καρδιογράφημα. Εχουν σημεία ανόδου και καθόδου. Το 2020 υπήρξε σίγουρα μία κακή χρονιά. Αυτό δεν σημαίνει ότι και το 2021 πρέπει να είναι ή θα είναι δύσκολο. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε την καλή πίστη της Τουρκίας. Θα φανεί στις συζητήσεις. Η Ελλάδα προσέρχεται με καλή πίστη και βεβαιότητα για την αρτιότητα των θέσεών της. 

Συζητούνται θέματα αποστρατικοποίησης των νησιών; 

Η απάντηση είναι «όχι» διότι: Πρώτον: Δεν αφορούν, ούτε επηρεάζουν την οριοθέτηση, δηλαδή ουδεμία σχέση έχουν με το αντικείμενο των διερευνητικών επαφών. Δεύτερον: η Τουρκία, επί δεκαετίες, εγείρει το θέμα σε διάφορους διεθνείς οργανισμούς (λ.χ. ΝΑΤΟ, ΟΑΣΕ). Εκεί η Ελλάδα απαντά απορρίπτοντας τους τουρκικούς ισχυρισμούς και παρουσιάζοντας την επιχειρηματολογία της. Συνεπώς, οι εκατέρωθεν θέσεις είναι απολύτως γνωστές και αμετάβλητες. 

Στο πλαίσιο των διερευνητικών, διαπραγματεύεται η Ελλάδα με την Τουρκία το δικαίωμά της για επέκταση των χωρικών της υδάτων στο Αιγαίο;

 Όχι, γιατί: α) οι διερευνητικές δεν είναι διαπραγματεύσεις, 

β) η επέκταση των χωρικών υδάτων είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε παρακτίου κράτους. Οι όποιες συζητήσεις έγιναν για τα χωρικά ύδατα στο πλαίσιο προηγούμενων γύρων των διερευνητικών επαφών δεν συνιστούσαν διαπραγμάτευση. Ηταν ανταλλαγή απόψεων προκαταρκτικού και τεχνικού χαρακτήρα. 

Πηγή: Protagon.gr