Γερμανία: Εν μέρει αντισυνταγματικός ο νόμος για την Προστασία του Κλίματος

«Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο: Εν μέρει αντισυνταγματικός ο νόμος για την Προστασία του Κλίματος»

«Κατά την άποψη των συνταγματικών δικαστών, ο νόμος για την Προστασία του Κλίματος του 2019 δεν είναι επαρκής. Λείπουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις για την μείωση των εκπομπών από το 2031 και μετά.

Αυτό παραβιάζει τις ελευθερίες των νεότερων γενεών»

Ο γερμανικός νόμος του 2019 για την Προστασία του Κλίματος είναι εν μέρει ασυμβίβαστος με τα θεμελιώδη δικαιώματα. Λείπουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις για την μείωση των εκπομπών από το 2031 και μετά, ανακοίνωσε το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο. Οι προσφυγές πολλών ακτιβιστών για την Προστασία του Κλίματος, οι οποίοι επικαλέστηκαν παραβίαση του Συντάγματος, έγιναν εν μέρει δεκτές.

Δεδομένου ότι ο νόμος προβλέπει μέτρα για την μείωση των εκπομπών μόνο έως το έτος 2030, οι κίνδυνοι της Κλιματικής Αλλαγής θα μετατεθούν χρονικά και έτσι εις βάρος της νεότερης γενιάς, έκριναν οι δικαστές. Ο περιορισμός της αύξησης της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας σε επίπεδα κάτω των δύο βαθμών και, ει δυνατόν σε 1,5 βαθμό, όπως είχε προγραμματιστεί, θα είναι εφικτός μόνο με ολοένα και πιο επείγοντα και βραχυπρόθεσμα μέτρα. Αυτό θα παραβίαζε τις ελευθερίες των νέων που προσέφυγαν κατά του νόμου.

«Πρακτικά, κάθε ελευθερία κινδυνεύει να επηρεαστεί από αυτές τις μελλοντικές υποχρεώσεις μείωσης των εκπομπών, καθώς σχεδόν όλοι οι τομείς της ανθρώπινης ζωής εξακολουθούν να συνδέονται με την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου και συνεπώς απειλούνται από δραστικούς περιορισμούς μετά το 2030», ανέφερε η δήλωση. Προκειμένου να διαφυλαχθεί η θεμελιωδώς εξασφαλισμένη ελευθερία, θα έπρεπε ο νομοθέτης να έχει λάβει προφυλάξεις «για τον μετριασμό αυτών των μεγάλων βαρών». Γίνεται λόγος για «προληπτικά μέτρα για την διασφάλιση μιας σεβόμενης την ελευθερία μετάβασης στην ουδετερότητα του κλίματος». Μέχρι στιγμής κάτι τέτοιο λείπει.

Οι δικαστές υποχρέωσαν τώρα τον νομοθέτη να ρυθμίσει καλύτερα έως το τέλος του 2022 τους στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από το 2031 και μετά. Ωστόσο, οι στόχοι που τέθηκαν για την Προστασία του Κλίματος έως το 2030 δεν είναι μεμπτοί.

Στο δικαστήριο προσέφυγαν κυρίως νέοι που υποστηρίχθηκαν από πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις. Αρκετοί από τους ενάγοντες είναι επίσης ενεργοί στο κίνημα Fridays for Future.

Κατά τη λήψη της απόφασής του, το Δικαστήριο επικαλέστηκε το Άρθρο 20α του γερμανικού Συντάγματος. Σε αυτό αναφέρεται: «Δεδομένης της ευθύνης του έναντι των μελλοντικών γενεών, το κράτος προστατεύει τα φυσικά θεμέλια της ζωής και τα ζώα στο πλαίσιο της συνταγματικής τάξης μέσω της νομοθεσίας και όπως ορίζει ο νόμος και το Δίκαιο μέσω της Εκτελεστικής Εξουσίας και της Δικαιοσύνης». Οι δικαστές δήλωσαν ότι δεν επιτρέπεται μια γενιά «να καταναλώνει με συγκριτικά ήπια επιβάρυνση μεγάλα μέρη του προϋπολογισμού του διοξειδίου του άνθρακα, εάν ταυτόχρονα αυτό θα αφήσει στις επόμενες γενιές την δραστική μείωση των εκπομπών, εκθέτοντας την ζωή τους σε εκτεταμένη απώλεια ελευθερίας».

Στο μέλλον, ακόμη και η σοβαρή απώλεια ελευθερίας με στόχο την Προστασία του Κλίματος θα μπορεί να δικαιολογείται συνταγματικά και με βάση την αρχή της αναλογικότητας, δήλωσαν οι δικαστές. Τα θεμελιώδη δικαιώματα θα πρέπει μεν να σταθμίζονται, αλλά «το σχετικό βάρος της απαίτησης για Προστασία του Κλίματος θα συνεχίσει να αυξάνεται στο πλαίσιο της συντελούμενης κλιματικής αλλαγής». Τα φυσικά θεμέλια της ζωής θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή. Και θα πρέπει να παραδοθούν στις επόμενες γενεές σε μια κατάσταση, «στην οποία δεν θα χρειαστεί να τα διαφυλάσσουν με δραστικά μέτρα περιορισμού».

Το Bundestag και το Bundesrat ενέκριναν στα τέλη του 2019 το πακέτο της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης για το κλίμα, αφότου η Ομοσπονδία και οι τοπικές κυβερνήσεις διαπραγματεύθηκαν συμβιβασμούς. Βασικό εργαλείο αποτελεί ο νόμος για την Προστασία του Κλίματος, ο οποίος καθορίζει για συγκεκριμένους τομείς, όπως οι Συγκοινωνίες, η Γεωργία ή τα κτίρια,  πόσα αέρια θερμοκηπίου θα επιτρέπεται να εκπέμπονται ανά έτος. «Στόχος αυτού του νόμου είναι να εγγυηθεί την επίτευξη των εθνικών στόχων Προστασίας του Κλίματος, αλλά και την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων», αναφέρει σχετικά το ομοσπονδιακό Υπουργείο Περιβάλλοντος.

Κατά την Συμφωνία του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή -η οποία αποτελεί τη βάση του γερμανικού νόμου- η αύξηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας θα πρέπει να περιοριστεί σαφώς σε κάτω από τους δύο βαθμούς και, ει δυνατόν, σε 1,5 βαθμούς Κελσίου, προκειμένου να περιοριστούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής.

Πηγή: Tagesschau