«Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η Ελλάδα επιμένει στο αίτημα για επανορθώσεις»

ZEIT Online: «Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η Ελλάδα επιμένει στο αίτημα για επανορθώσεις»

Υπότιτλος: «Πρόκειται για τουλάχιστον 289 δις Ευρώ: Η Ελλάδα ζητεί αποζημίωση για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τους ναζί. Αλλά η Γερμανία δεν θέλει να πληρώσει»

Το δημοσίευμα αναφέρει:

//80 χρόνια μετά την επίθεση της Γερμανίας εναντίον της Ελλάδας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η κυβέρνηση στην Αθήνα επανέλαβε το αίτημά της για διαπραγματεύσεις σε σχέση με τις αποζημιώσεις για τις προκληθείσες κατά τον πόλεμο ζημίες. Λίγο πριν από την αυριανή επέτειο, το Υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι το ζήτημα των αποζημιώσεων εξακολουθεί να είναι ανοιχτό για την ελληνική πλευρά. «Το ζήτημα παραμένει ανοιχτό μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματά μας. Αυτά τα αιτήματα είναι έγκυρα και ενεργά και προβάλλονται με κάθε μέσο», δήλωσε ο Εκπρόσωπος του Υπουργείου Αλέξανδρος Παπαϊωάννου. «Οι διαπραγματεύσεις θα συνέβαλλαν πολύ θετικά στην περαιτέρω προώθηση των ελληνογερμανικών σχέσεων».

Η Ελλάδα κάλεσε την Γερμανία τον Ιούνιο του 2019 -τότε υπό τον αριστερό Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα- σε διαπραγματεύσεις για τις αποζημιώσεις. Τον Οκτώβριο αυτό το αίτημα απορρίφθηκε από την γερμανική πλευρά. Η κυβέρνηση του σημερινού συντηρητικού Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη επιβεβαίωσε στη συνέχεια σε διπλωματική νότα τον Ιανουάριο του 2020 ότι το ζήτημα των επανορθώσεων είναι για την ίδια ανοιχτό.

Η ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στην Ελλάδα και τη Γιουγκοσλαβία στις 6 Απριλίου 1941. Μέχρι το 1944, τα SS και η Wehrmacht διέπραξαν πολλές σφαγές στην Ελλάδα, τις οποίες τις χαρακτήρισαν αντίποινα για τις επιθέσεις ανταρτών. Δεκάδες χιλιάδες Έλληνες άμαχοι έχασαν την ζωή τους στον πόλεμο.

Επιτροπή του ελληνικού Κοινοβουλίου εκτίμησε ότι το συνολικό ποσόν της ζημίας που προκάλεσε η Γερμανία στη χώρα κατά τον πόλεμο είναι τουλάχιστον 289 δις Ευρώ -συμπεριλαμβανομένου ενός αναγκαστικού δανείου που η Ελλάδα υποχρεώθηκε να χορηγήσει στην Deutsche Reichsbank κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση απορρίπτει το αίτημα

Αντίθετα, για την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση στο Βερολίνο το ζήτημα των αποζημιώσεων έκλεισε νομικά και πολιτικά με τη Συνθήκη «2+4» για τις συνέπειες της Γερμανικής Ενοποίησης του 1990 στο πεδίο της Εξωτερικής Πολιτικής. Ωστόσο, στη Συνθήκη μεταξύ της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας και των τεσσάρων πρώην δυνάμεων κατοχής ΗΠΑ, Σοβιετικής Ένωσης, Γαλλίας και Μεγάλης Βρετανίας, δεν γίνεται ρητή αναφορά σε αποζημιώσεις. Εκτός αυτού, πολυάριθμα κράτη που δέχτηκαν επίθεση και κατελήφθησαν από την ναζιστική Γερμανία, όπως η Ελλάδα και η Πολωνία, δεν συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις για την σύναψή της.

Η Επιστημονική Υπηρεσία του Bundestag έχει αμφισβητήσει την γερμανική στάση ως προς τα αιτήματα της Ελλάδας για επανορθώσεις.

«Η θέση της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης είναι βάσιμη από απόψεως Διεθνούς Δικαίου, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι πειστική», αναφέρει γνωμοδότηση του Ιουνίου του 2019.

Σε αντίθεση με την Πολωνία, η Ελλάδα δεν παραιτήθηκε ποτέ από τις επανορθώσεις και έχει επανειλημμένα προβάλλει τις αξιώσεις της.

Οι Πράσινοι και οι αριστεροί επικρίνουν έντονα την αδιάλλακτη στάση της κυβέρνησης. Σε κοινοβουλευτική συζήτηση πριν από λίγες μέρες για την 80η επέτειο της επίθεσης στην Ελλάδα, και οι δύο Κοινοβουλευτικές Ομάδες ζήτησαν παρουσία της Ελληνίδας Πρέσβεως Μάρας Μαρινάκη αλλαγή πορείας.

«Μία μεγάλη επιβάρυνση για τη γερμανική-ελληνική φιλία μας»

Ο βουλευτής των Πρασίνων Manuel Sarrazin δήλωσε ότι είναι «εντελώς ταπεινωτικό» το γεγονός ότι οι ελληνικές αξιώσεις απλά χαρακτηρίζονται ως τακτοποιημένες. «Αυτό αποτελεί μεγάλη επιβάρυνση για τη γερμανική-ελληνική φιλία μας». Η Αντιπρόεδρος του Bundestag, Claudia Roth, είπε μάλιστα ότι ντρέπεται για τη στάση της Γερμανίας. Η πολιτικός του Die Linke Heike Hänsel χαρακτήρισε τη γερμανική θέση «ηθική, αλλά και νομικά απαράδεκτη».

Εξ ονόματος της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, ο Υφυπουργός Εξωτερικών Michael Roth (SPD) δήλωσε ότι η συμφιλίωση με την Ελλάδα θα προωθηθεί περαιτέρω μέσω έργων Μνήμης και Εκπαίδευσης. «Τίποτα δεν έχει τελειώσει», είπε, δεν υπεισήλθε όμως στις ελληνικές αξιώσεις για αποζημίωση.

Από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά της τον Ιούλιο του 2019, η ελληνική κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Μητσοτάκη έχει αποφύγει να ασκήσει δημοσίως πίεση στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση για το ζήτημα των επανορθώσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες από τη γερμανική πλευρά, αυτό δεν αποτέλεσε πρόσφατα σημαντικό θέμα συζήτησης μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, ακόμη και παρασκηνιακά. Από την διπλωματική νότα του Ιανουαρίου του 2020, «με δεδομένες τις γνωστές θέσεις» των δύο πλευρών, «δεν έχει λάβει χώρα σε βάθος ανταλλαγή απόψεων» επί του θέματος, λέγεται από το γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών.

Για την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, το ζήτημα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Και η Πολωνία προβάλλει αξιώσεις επανορθώσεων υπό την κυβέρνηση του δεξιού συντηρητικού κόμματος PiS. Και εκεί συγκροτήθηκε Επιτροπή του Κοινοβουλίου για τον ποσοτικό προσδιορισμό των ζημιών κατά τον πόλεμο. Η γνωμοδότηση είναι έτοιμη, αλλά κρατείται κρυφή εδώ και ένα χρόνο. Σύμφωνα με προηγούμενες εκτιμήσεις της Πολωνίας που βασίζονται σε απογραφή του 1946 συν τους τόκους, η ζημίες ανέρχονται σε 800 δις Ευρώ.//