Αλιβιζάτος στο Spiegel: «Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι νόμιμος»

 «Εμβολιασμός για τον κορωνοϊό στην Ελλάδα-‘Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι νόμιμος»

SPIEGEL :«Όποιος εργάζεται σε μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων στην Ελλάδα πρέπει να εμβολιαστεί έως τις 16 Αυγούστου, διαφορετικά θα του δοθεί άδεια άνευ αποδοχών. Ο καθ. Συνταγματικού Δικαίου Νίκος Αλιβιζάτος εξηγεί γιατί αυτό είναι νόμιμο»

Στη συνέντευξη που παραχώρησε ο καθ. Συνταγματικού Δικαίου Ν. Αλιβιζάτος στον ανταποκριτή Giorgos Christides αναφέρονται τα ακόλουθα:

SPIEGEL: Κύριε καθηγητή, πριν από λίγες μέρες, η ελληνική κυβέρνηση εισήγαγε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για το ιατρικό προσωπικό και τους νοσηλευτές. Όποιοι δεν συμμορφωθούν θα τους δοθεί άδεια άνευ αποδοχών. Αυτό δεν είναι αντισυνταγματικό;

Αλιβιζάτος: Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι νόμιμος. Το κράτος έχει συνταγματική υποχρέωση να μεριμνά για την υγεία των πολιτών του. Το  Συμβούλιο της Επικρατείας Ελλάδας έχει ήδη αποφανθεί ότι ο υποχρεωτικός εμβολιασμός για τις γνωστές, συνήθεις ασθένειες – κυρίως τις παιδικές - είναι συνταγματικός.

SPIEGEL: Ωστόσο, ο Covid δεν είναι μια κοινή ασθένεια. Δεν έχουν οι πολίτες το δικαίωμα να αρνηθούν τον εμβολιασμό, καθώς ανησυχούν για τις πιθανές παρενέργειες;

Αλιβιζάτος: Στατιστικά, οι πιθανότητες σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών είναι ελάχιστες. Επομένως, δεν πιστεύω ότι αυτή γενική αρχή μπορεί να αμφισβητηθεί με τέτοιου είδους επιχειρήματα.

SPIEGEL: Οι επικριτές, συμπεριλαμβανομένων διακεκριμένων δικηγόρων, υποστηρίζουν ότι ο υποχρεωτικός εμβολιασμός παραβιάζει μια άλλη συνταγματική αρχή: το δικαίωμα ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας του ατόμου. Είναι δικαιολογημένη αυτή η αντίρρηση;

Αλιβιζάτος: Οποιαδήποτε παρέμβαση στο ανθρώπινο σώμα μπορεί να θεωρηθεί ως παρέμβαση στη φυσική και ίσως και στην ψυχολογική ακεραιότητα. Αλλά σε αυτήν την περίπτωση η παρέμβαση δεν είναι αρκετά σοβαρή ώστε να θεμελιώσει αντιρρήσεις απέναντι σε μια υποχρέωση εμβολιασμού.

SPIEGEL: Επομένως, δεν θα πρέπει να υπάρξουν εξαιρέσεις;

Αλιβιζάτος: Σύμφωνα με τη νομολογία, επιτρέπονται εξαιρέσεις στην περίπτωση αντενδείξεων (ιατρικοί κίνδυνοι όπως αλλεργίες, σημείωση του συντάκτη) για ορισμένα άτομα. Θα ήμουν επίσης πρόθυμος να δεχθώ μια άρνηση για βάσιμους φιλοσοφικούς ή θρησκευτικούς λόγους. Αλλά όχι επειδή κάποιος έχει ένα γενικό και αφηρημένο φόβο εμβολιασμού.

SPIEGEL: Πώς πρέπει το κράτος να αντιμετωπίσει τις αιτιολογημένες αντιρρήσεις;

Αλιβιζάτος: Σε τέτοιες περιπτώσεις, πρέπει να αναζητηθούν εναλλακτικές λύσεις - εργασία από το σπίτι, για παράδειγμα, ή τακτικά τεστ. Αλλά αυτό θα είναι η εξαίρεση.

SPIEGEL: Μια νοσοκόμα ή ένας διοικητικός υπάλληλος μπορεί να μπει σε καθεστώς άδειας άνευ αποδοχών, εάν αρνηθεί να εμβολιαστεί. Αυτό δεν είναι παραβίαση των δικαιωμάτων τους;

Αλιβιζάτος: Εάν έχουν εξεταστεί και εξαντληθεί όλες οι εναλλακτικές λύσεις - όχι. Για παράδειγμα, ένας διοικητικός υπάλληλος στον τομέα της περίθαλψης μπορεί να εργάζεται από το σπίτι.

SPIEGEL: Αυτό σημαίνει ότι οι υποχρεωτικοί εμβολιασμοί θα μπορούσαν να επεκταθούν σε ολόκληρο τον πληθυσμό στην Ελλάδα;

Αλιβιζάτος: Νομίζω ότι θα ήταν συνταγματικό.

SPIEGEL: Τι θα συμβεί, αν κάποιος που υποχρέωθηκε να εμβολιαστεί από το κράτος πεθάνει από τις παρενέργειες;

Αλιβιζάτος: Φυσικά, το κράτος είναι τότε υπεύθυνο. Υπάρχει σχετική νομολογία: εάν, για παράδειγμα, ένας γιατρός δημόσιου νοσοκομείου κάνει λάθος, τότε το κράτος είναι υπεύθυνο να καταβάλει αποζημίωση.

SPIEGEL: Οι επικριτές πιστεύουν ότι η εστίαση στον εμβολιασμό δημιουργεί διχασμό στην κοινωνία μεταξύ εκείνων που έχουν εμβολιαστεί και εκείνων που δεν έχουν εμβολιαστεί. Ποια είναι η γνώμη σας;

Αλιβιζάτος: Δεν υπάρχει διάκριση όταν κάποιος παίρνει εθελοντικά την απόφαση να παραμείνει ανεμβολίαστος. Επιλέγει ο ίδιος αυτό το καθεστώς εξαίρεσης.

SPIEGEL: Στην Ελλάδα, μόνο όσοι έχουν εμβολιαστεί επιτρέπεται να εισέρχονται σε μπαρ, κινηματογράφους και θέατρα. Δεν είναι μια μορφή διάκρισης;

Αλιβιζάτος: Εάν δίνει κανείς ένα πλεονέκτημα στους εμβολιασμένους είναι μόνο για την αποκατάσταση της κανονικότητας. Δεν αποτελεί κάποιο προνόμιο.

SPIEGEL: Αναμένετε ότι θα υπάρξουν δικαστικές προσφυγές πολιτών εναντίον του υποχρεωτικού εμβολιασμού;

Αλιβιζάτος: Αυτό θα μπορούσε να συμβεί. Ωστόσο, έχουν ήδη απορριφθεί παρόμοιες αγωγές κατά άλλων μέτρων εναντίον της πανδημίας.

SPIEGEL: Θα μπορούσε η ελληνική προσέγγιση να αποτελέσει πρότυπο για την ΕΕ;

Αλιβιζάτος: Πρέπει να σταθμίσει κανείς προσεκτικά την επιδημιολογική κατάσταση. Εάν το πρόγραμμα εμβολιασμού μιας χώρας είναι επιτυχές και το 80% του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί, τέτοια μέτρα δεν θα ήταν δικαιολογημένα. Σε γενικές γραμμές, θα έλεγα ότι μέχρι στιγμής τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρώπη έχουν ενεργήσει στο πλαίσιο του κράτους δικαίου.

Ο Νίκος Αλιβιζάτος, 71 ετών, είναι ένας από τους πιο γνωστούς Συνταγματολόγους στην Ελλάδα. Είναι ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έχει διδάξει στο Στάνφορντ, στο Πρίνστον και στην Οξφόρδη.