Η επικεφαλής της Greenpeace το νέο "δεξί χέρι" της Baerbock

 «Η Baerbock δίδει νέο προσανατολισμό στη γερμανική Εξωτερική Πολιτική»

Die WELT: «Η Υπουργός Εξωτερικών κάνει την επικεφαλής της Greenpeace το νέο της "δεξί χέρι" και σχεδιάζει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην Προστασία του Κλίματος»

Η 9η Φεβρουαρίου 2022 μπορεί να μείνει στην Ιστορία ως η ημέρα, κατά την οποία η Εξωτερική Πολιτική της Γερμανίας υπέστη έναν θεμελιώδη αναπροσανατολισμό. Αυτό σχετίζεται με την παρουσίαση της έως τώρα επικεφαλής της Greenpeace International, Jennifer Morgan, ως νέας Ειδικής Απεσταλμένης του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εξωτερικών για το Κλίμα.

Μετά τη χορήγηση της γερμανικής υπηκοότητας θα γίνει μάλιστα και Υφυπουργός. Η υπουργός Εξωτερικών Annalena Baerbock (Πράσινοι) δήλωσε: «Θα κατευθύνει την Εξωτερική μας Πολιτική για το Κλίμα, θα επεκτείνει τις συνεργασίες και θα διευθύνει το διάλογο με την Κοινωνία των Πολιτών».

Κατά τη συνέντευξη Τύπου, η οποία κατέδειξε πόσο στενή σχέση εμπιστοσύνης υπάρχει μεταξύ των δύο γυναικών, κατέστη εμφανές ότι η Baerbock επιδιώκει να αφήσει συνολικά τη σφραγίδα της στην Εξωτερική Πολιτική της Γερμανίας. Πιο συγκεκριμένα, δήλωσε ότι προτίθεται να αντιμετωπίσει την Εξωτερική Πολιτική για το Κλίμα ως βασικό ζήτημα Ασφαλείας. «Η Πολιτική για το Κλίμα εντάσσεται στη Γεωπολιτική και γι’ αυτό ανήκει στο Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εξωτερικών». Η Κλιματική Πολιτική «θα αποτελέσει βασικό γεωπολιτικό ζήτημα και θα διαδραματίσει ρόλο και στην τρέχουσα πολιτική μας έναντι της Κίνας».

Αυτό θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στο έργο όλων όσων εμπλέκονται στη γερμανική Εξωτερική Πολιτική. Η Baerbock θέλει να μετατρέψει τις 226 αποστολές της Γερμανίας στο εξωτερικό σε «Πρεσβείες για το Κλίμα». Αυτό θα συνεπάγεται «κάποια αναδιαμόρφωση, συμπεριλαμβανομένης και της προσαρμογής των πόρων». Έτσι, κεφάλαια και προσωπικό που χρησιμοποιούνται αλλού θα εξυπηρετούν πλέον το νέο στόχο. Η Morgan θα συνεργαστεί μαζί της «στην υπηρεσία της Διπλωματίας για το Κλίμα».

Η Baerbock προσφώνησε την Morgan ως «το νέο μου δεξί χέρι», χαρακτηρίζοντας το διορισμό της «θεαματικό».

Η Baerbock έλεγε πάντοτε ότι αντιπροσωπεύει μια «Εξωτερική Πολιτική που βασίζεται στις αξίες». Μετά από όσα συνέβησαν χθες δημιουργείται η εντύπωση ότι η Προστασία του Κλίματος έχει προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων αξιών. Ως εκ τούτου, πτυχές όπως η Ασφάλεια, η Αναπτυξιακή Βοήθεια, η διατήρηση της ειρήνης και –όπως τόνισε η Baerbock πολλές φορές– κυρίως η Ενεργειακή Πολιτική θεωρούνται κατ’ αρχήν ότι συνάγονται από την Προστασία του Κλίματος.

Η ξεκάθαρα διατυπωμένη εστίαση στην Πολιτική για το Κλίμα καθιστά την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία τρωτή, αν όχι ευάλωτη. Η πολιτική για το Κλίμα μπορεί εύκολα να γίνει μέσο άσκησης πίεσης για εκμαίευση ανταλλαγμάτων από τη Γερμανία.

Η Baerbock, η οποία ευχαρίστως θα γινόταν επικεφαλής ενός Υπουργείου για το Κλίμα που δεν δημιουργήθηκε ποτέ, μετατρέπει το Υπουργείο της σε Υπουργείο Κλίματος με παγκόσμιες φιλοδοξίες. Στο πρόσωπο της Jennifer Morgan βάζει στο πλευρό της μια γυναίκα που λόγω του βιογραφικού της δεν μπορεί παρά να σκέφτεται σφαιρικά και που δεν αναμένεται να προσαρμόζει τη δράση της με βάση την οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων των διάφορων Υπουργείων. Η ίδια εξήγησε σε άριστα γερμανικά: «Η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση δεν θεωρεί πλέον την Πολιτική για το Κλίμα ως αντικείμενο ενός και μόνο Υπουργείου».

Μένει να φανεί το κατά πόσον αυτό θα προκαλέσει συγκρούσεις. Η εκπρόσωπος του Die Linke για την Εξωτερική Πολιτική, Sevim Dagdelen, το δήλωσε σαφώς: «Είναι εντελώς ακατανόητο γιατί δημιουργείται ειδική θέση για την Προστασία του Κλίματος στο Υπουργείο Εξωτερικών, του οποίου ηγείται πολιτικός των Πρασίνων, και αγοράζεται εξωτερική τεχνογνωσία έναντι υψηλού τιμήματος, αν και υπό τον Robert Habeck (Πράσινοι) υπάρχει ήδη ένα ολόκληρο αρμόδιο Υπουργείο».

Αρχικά επικράτησε ενόχληση λόγω της πληροφορίας ότι η Morgan θα γινόταν γρήγορα Γερμανίδα πολίτης για να αναλάβει τη νέα της θέση. Το Υπουργείο Εξωτερικών δεν παρείχε την Τρίτη επαρκείς εξηγήσεις. Το γεγονός ότι η Morgan ζει στη Γερμανία, έστω και με διακοπές, από το 2003, μιλά τη γερμανική γλώσσα και, σύμφωνα με όσα έχει δηλώσει η ίδια, κατέθεσε αίτηση για πολιτογράφηση πριν από αρκετά χρόνια, έγινε γνωστό μόλις χθες.

Η αντιπολίτευση άσκησε κριτική. Η ταχεία πολιτογράφηση μίας εξέχουσας Αμερικανίδας λομπίστριας αποτελεί αυθαίρετη διαδικασία και παράδειγμα δύο μέτρων και δύο σταθμών, δήλωσε στη WELT ο Κοινοβουλευτικός Διευθυντής των Χριστιανοδημοκρατών στο Bundestag, Thorsten Frei (CDU). Οι Πράσινοι έδειξαν για άλλη μια φορά ότι οι υψηλές τους απαιτήσεις ισχύουν μόνο για τους άλλους, πρόσθεσε.

Ο Frei επέκρινε επίσης τη Morgan ως εκπρόσωπο μιας οργάνωσης λόμπι που γίνεται μέλος της γερμανικής κυβέρνησης: «Για να το πω ωμά: Η πράσινη υποκρισία όσον αφορά τα λόμπι έχει πολλές πιθανότητες να μπει στο Βιβλίο των Ρεκόρ Guinness. Το να γίνει σε μία στιγμή η ακτιβίστρια της Greenpeace Υφυπουργός Εξωτερικών πραγματικά δεν ταιριάζει με την πρόσφατη κατεύθυνση του Κοινοβουλίου να καταστεί πιο εμφανής η επιρροή των λόμπι».

Ο εκπρόσωπος για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του AfD, Petr Bystron, θεωρεί επίσης ότι υπάρχει «πρόβλημα θεμελιώδους φύσης»: «Γίνεται μια μετατόπιση των εξουσιών λήψης αποφάσεων από δημοκρατικά νομιμοποιημένους θεσμούς, όπως τα Υπουργεία και το Κοινοβούλιο, στις ΜΚΟ». Ο τομέας της Προστασίας του Κλίματος δεν έχει καμία δουλειά στο Υπουργείο Εξωτερικών. «Και οι λομπίστες του Κλίματος δεν έχουν ασφαλώς καμία δουλειά να καταλαμβάνουν θέσεις Υφυπουργών».

Η Baerbock, ωστόσο, υπερασπίστηκε το διορισμό ως «διαφανή» και δεν αποδέχτηκε την κατηγορία για επιρροή των λόμπι.

Οι εταίροι του SPD στον κυβερνητικό συνασπισμό επίσης δεν θεωρούν πως υπάρχει κάποιο  πρόβλημα. «Ο διορισμός της Jennifer Morgan είναι μια εξαιρετική επιλογή. Αυτό δεν έχει καμία σχέση με τα λόμπι, αλλά αποτελεί την επίσημη γραμμή της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης», δήλωσε στη WELT ο Εισηγητής για τη Διεθνή Πολιτική για το Κλίμα, Frank Schwabe. Όταν ρωτήθηκε, ο οργανισμός ελέγχου των λόμπι Transparency International δεν επέκρινε το διορισμό, αλλά ζήτησε από τη Morgan «να τραβήξει μία σαφή διαχωριστική γραμμή από τη μέχρι τώρα δράση της» και τόνισε ότι είναι υπό παρακολούθηση.

Η Morgan, από την πλευρά της, δήλωσε ότι προτίθεται να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στα νέα της καθήκοντα. Ωστόσο, δεν θέλησε να προβεί σε αυστηρή διάκριση μεταξύ της δράσης των ακτιβιστών και της Πολιτικής. Μάλιστα δήλωσε: «Η Πολιτική είναι σημαντική, αλλά δεν μπορούμε να την υλοποιήσουμε χωρίς ακτιβιστές και επιστήμονες. Αυτή είναι μια ευκαιρία να δημιουργηθεί μια εντελώς νέα κατάσταση».

Ακριβώς αυτό είναι που υπολογίζουν οι Πράσινοι. Με την ενθρόνιση της ακτιβίστριας της Greenpeace, η Baerbock ακολουθεί μια νέα στρατηγική του κόμματός της, με την οποία αντλούνται κατά βάθος διδάγματα από την εποχή της πρώτης κυβερνητικής συμμετοχής των  Πρασίνων στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση (1998-2005). Εκείνη την εποχή, ο συνασπισμός τους με τους Σοσιαλδημοκράτες συμφώνησε με τη βιομηχανία παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας να καταργηθεί σταδιακά η Πυρηνική Ενέργεια -απόφαση που τη γιόρτασε ως μεγάλη επιτυχία.

Ωστόσο, ο τότε Υπουργός Περιβάλλοντος Jürgen Trittin (Πράσινοι) ένιωσε ξαφνικά υποχρεωμένος να υπερασπιστεί τις μεταφορές πυρηνικών αποβλήτων στο πλαίσιο της συμφωνίας. Τότε είχε απευθύνει έκκληση στα μέλη των Πρασίνων και στους ακτιβιστές κατά της Πυρηνικής Ενέργειας να σταματήσουν να συμμετέχουν σε καθιστικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.

Σε μεγάλα τμήματα του κινήματος κατά των πυρηνικών, η ανακοίνωση του Trittin θεωρήθηκε δημοκρατική αυθάδεια, και από κάποιους ακόμη και προδοσία. Η σχέση μεταξύ του εξωκοινοβουλευτικού κινήματος και της ηγεσίας των Πρασίνων ψυχράνθηκε αρκετά. Οι Πράσινοι επιδιώκουν πλέον να αποφύγουν ένα τέτοιο σχίσμα.

Η σχέση μεταξύ του Κόμματος των Πρασίνων και μέρους του κινήματος για το Κλίμα είναι ήδη τεταμένη. Όταν ακτιβιστές όπως η Morgan ενταχθούν στο Υπουργείο Εξωτερικών -ή όπως ο πρώην ιδρυτής της Attac, Sven Giegold, στο Υπουργείο Οικονομικών του Habeck- τότε αυτό γίνεται και με την ελπίδα ότι δεν θα κοπούν οι δίαυλοι μεταξύ του κινήματος και του κόμματος και ότι η ατμόσφαιρα δεν θα γίνει αντικυβερνητική, αν καταστούν αναγκαίοι συμβιβασμοί.

Από αυτή την άποψη, ο διορισμός της Morgan δεν εξυπηρετεί μόνο έναν υψηλότερο στόχο, αλλά και έναν σαφώς κομματικό στόχο.