«Στη Γερμανία πιστεύουν ότι ο Putin δεν θα χάσει»

Tagesspiegel: Στη συνέντευξη του Πρέσβη της Ουκρανίας στη Γερμανία Andrij Melnyk στον υπεύθυνο της ε/φ για θέματα Εσωτερικής Πολιτικής Georg Ismar και της συντάκτριας στο Βερολίνο Claudia von Salzen, αναφέρεται, μεταξύ άλλων:

Ο Πρέσβης της Ουκρανίας στη Γερμανία Andrij Melnyk κατηγορεί τον Ομοσπονδιακό Πρόεδρο Frank-Walter Steinmeier ότι δεν εννοεί πραγματικά τη ρήξη με τη μέχρι τώρα πολιτική έναντι της Ρωσίας. «Για τον Steinmeier, η σχέση με τη Ρωσία ήταν και παραμένει κάτι θεμελιώδες, ίσως και ιερό, ό,τι κι αν συμβεί, ακόμη και ο επιθετικός πόλεμος δεν παίζει ως προς αυτό σημαντικό ρόλο».

«Από τη σκοπιά του Putin δεν υπάρχει ουκρανικός λαός, ούτε γλώσσα, ούτε Πολιτισμός και επομένως ούτε και κράτος. Ο Steinmeier φαίνεται να συμμερίζεται την ιδέα ότι οι Ουκρανοί στην πραγματικότητα δεν είναι υποκείμενο του Διεθνούς Δικαίου», τονίζει ο Melnyk. «Το θέμα με τη συναυλία δεν οφειλόταν σε παραδρομή», δηλώνει αναφερόμενος σε μια συναυλία αλληλεγγύης στην Ουκρανία που οργανώθηκε από τον Ομοσπονδιακό Πρόεδρο, στην οποία θα εμφανίζονταν Ρώσοι μουσικοί. Ο Ουκρανός διπλωμάτης μποϊκοτάρισε την εκδήλωση. «Κατά την άποψή μου, η συναυλία ήταν ένα σαφές μήνυμα προς τη Μόσχα, ίσως ακόμη και για να καταδειχθεί στον Putin ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει». Ο Steinmeier γνωρίζει «πώς σκεπτόμαστε εμείς οι Ουκρανοί και πόσο ευαίσθητο είναι το θέμα. Η ευαισθησία είναι άγνωστη λέξη για τον Steinmeier, τουλάχιστον σε σχέση με την Ουκρανία».

Η Γερμανία εξακολουθεί να διατηρεί πάρα πολλά δικά της συμφέροντα που συνδέονται με τη Ρωσία, όπως η εξάρτηση από το φυσικό αέριο, το πετρέλαιο και τον άνθρακα. Αυτό οφείλεται στις ενέργειες του Steinmeier ως Διευθυντή της Καγκελαρίας και αργότερα ως Υπουργού Εξωτερικών. «Ο Steinmeier δημιουργεί εδώ και δεκαετίες έναν πυκνό ιστό επαφών με τη Ρωσία. Στην όλη δράση εμπλέκονται πολλοί άνθρωποι που τώρα κατέχουν θέσεις ευθύνης στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση», τονίζει ο Melnyk κατονομάζοντας το σύμβουλο Εξωτερικής Πολιτικής του Καγκελαρίου Olaf Scholz, Jens Plötner, αλλά και τον Υφυπουργό Εξωτερικών, Andreas Michaelis. Μαζί με αυτούς θα πρέπει να συνυπολογιστούν και πολλοί σημαντικοί Πρέσβεις. «Όλα αυτά κάνουν τη διαφορά».

Ο Melnyk τονίζει ότι κατά τη διάρκεια των πολυετών διαπραγματεύσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, στην έναρξη των οποίων συνέβαλε ο Steinmeier ως Υπουργός Εξωτερικών, πάντοτε οι Γερμανοί προσπαθούσαν κατά κύριο λόγο να αποσπάσουν παραχωρήσεις από μέρους της Ουκρανίας. «Ο Πρόεδρός μου Selenskyj είπε κάποτε: "Μας τραβάνε αριστερά και δεξιά σαν άλογα στο τσίρκο"».

Ερωτηθείς για το γεγονός ότι ο Steinmeier, κατά την ομιλία του για την επανεκλογή του ως Ομοσπονδιακού Προέδρου, είχε ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς του με τον Putin πιο έντονα από ποτέ, ο Melnyk εκφράζει την άποψη ότι ο Ομοσπονδιακός Πρόεδρος έκανε λόγο για θηλιά γύρω από το λαιμό της Ουκρανίας που ο Putin θα πρέπει να χαλαρώσει. «Ακόμη και αυτή η σύγκριση είναι διφορούμενη. Ο Steinmeier δεν είπε ότι θα πρέπει πλέον να επανεκτιμηθούν τα πάντα. Ο Πούτιν θα πρέπει να χαλαρώσει λίγο τη θηλιά για να μπορέσει η Ουκρανία να αναπνεύσει. Αλλά το σχοινί γύρω από το λαιμό θα παραμείνει».

Ο ίδιος δεν πιστεύει στην αναγνώριση από μέρους του Steinmeier των λαθών στη γερμανική πολιτική έναντι της Ρωσίας. «Δεν έχει κανένα δεσμό με εμάς τους Ουκρανούς. Ο Steinmeier δεν ξέρει τι να κάνει μαζί μας, αν και ο ίδιος έχει πάει στο Κίεβο, έχει πάει ακόμη και στο Λβιβ».

Αναφερόμενος στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, ο Melnyk ζητά επειγόντως καλύτερη συνεργασία για τις προγραμματισμένες παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία, ειδικά από την Υπουργό Άμυνας Christine Lambrecht (SPD).

«Αυτή την εβδομάδα πληροφορηθήκαμε με έκπληξη από τα ΜΜΕ ότι μετά από μια πολύ μεγάλη περίοδο μυστικότητας η γερμανική κυβέρνηση φέρεται να κατέθεσε έναν κατάλογο με όπλα που θα μπορούσαν να παραδοθούν. Πρόκειται για εξοπλισμό αξίας περίπου 308 εκ. Ευρώ», δηλώνει ο Melnyk. Ωστόσο, το Υπουργείο Άμυνας δεν ενημέρωσε την ουκρανική πλευρά για τη λίστα. «Η επικοινωνία θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερη. Ο Υπουργός Οικονομίας Robert Habeck μας την παρέδωσε».

Ωστόσο, στη λίστα υπάρχουν αφενός όπλα από Γερμανούς κατασκευαστές που δεν χρειάζεται κατά προτεραιότητα ο ουκρανικός Στρατός, αφετέρου δεν υπάρχει συγκεκριμένη δέσμευση ως προς τον βαθμό, κατά τον οποίο αυτές οι αγορές θα χρηματοδοτηθούν από την κυβέρνηση. «Έτσι, αυτό το ποσό των 308 εκ. Ευρώ είναι απλώς ένα ψέμα», λέει ο Melnyk. Επίσης, αντικρούει τη δήλωση της Lambrecht ότι η Γερμανία είναι πλέον ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων. «Φυσικά και το Βερολίνο ξεκίνησε από το μηδέν. Είναι πραγματικά κάτι που πρέπει να εκτιμηθεί και είναι κάτι που το κάνουμε».

Η Lambrecht όμως αποφάσισε «να μην μας ενημερώσει μέχρι να γίνει η παράδοση». Μέχρι στιγμής, κανένα σχέδιο δεν έχει εκπονηθεί σε συντονισμό με την Ουκρανία. «Στις 3 Φεβρουαρίου παρουσιάσαμε έναν κατάλογο με τα αμυντικά όπλα που χρειαζόμασταν, ένα μήνα αργότερα, στη μέση του πολέμου, άλλον ένα με τα βαριά όπλα. Δυστυχώς, μόνο αυτή η πρώτη λίστα έχει μέχρι σήμερα υποστεί κάποια επεξεργασία, μετά από ακριβώς δύο μήνες. Σπαταλιέται τόσος πολύτιμος χρόνος».

Πάνω απ’ όλα, ο Πρέσβης ζήτησε περισσότερο βαρύ εξοπλισμό. «Χρειαζόμαστε επειγόντως βαριά όπλα. Οι Γερμανοί θα μπορούσαν να προσφέρουν πολλά»: Αντιαεροπορικούς πυραύλους, συστήματα πυροβολικού, εκτοξευτές πυραύλων, τανκς και τεθωρακισμένα οχήματα. «Οι στρατιώτες μας τρέχουν μεταξύ Mykolayiv και Χερσώνας, μία απόσταση 60 χιλιομέτρων».

Τα φορητά αντιαρματικά όπλα είναι αποτελεσματικά, αλλά δεν μπορεί να κερδίσει κανείς τον πόλεμο με αυτά, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να σταματήσει την προέλαση του ρωσικού Στρατού. «Πρέπει να καταστεί σαφές στον Putin στο πεδίο της μάχης ότι δεν θα κερδίσει αυτόν τον πόλεμο». Διαφορετικά, η αιματοχυσία θα συνεχιστεί για πολύ καιρό. «Αλλά πολλοί Γερμανοί πιστεύουν ότι όσα περισσότερα όπλα παραδοθούν από το Βερολίνο, τόσο περισσότερο θα διαρκέσει ο πόλεμος. Αυτή είναι μια λανθασμένη εκτίμηση».

Ο Melnyk θεωρεί πλέον ότι ενεργεί περισσότερο ως έμπορος όπλων παρά ως διπλωμάτης. «Είμαι εδώ ο έμπορος όπλων της Ουκρανίας. Το μόνο που ενδιαφέρει τον Πρόεδρό μου ή τους Ουκρανούς Υπουργούς είναι αν υπάρχουν εξελίξεις σε σχέση με την παράδοση οπλικών συστημάτων. Αυτές είναι οι συνομιλίες που κάνουμε εδώ και εβδομάδες», δηλώνει ο Πρέσβης. «Και επειδή τα πράγματα πηγαίνουν τόσο άσχημα με το Υπουργείο Άμυνας, βρισκόμαστε εμείς οι ίδιοι σε στενή επαφή με τη γερμανική αμυντική βιομηχανία. Ρωτάμε απευθείας τις εταιρείες τι είναι διαθέσιμο».

Ο Ουκρανός Πρέσβης τονίζει ότι ο Habeck είναι ο μόνος στην κυβέρνηση που απαντά στα SMS του, ενώ σκιαγραφεί με μελανά χρώματα τη συνάντησή του με τον Υπουργό Οικονομικών Christian Lindner στις 24 Φεβρουαρίου: «"Τι μπορούμε να κάνουμε πλέον;", ρώτησε ο Lindner. Ήρθε επιτέλους η ώρα να μας εφοδιάσουν οι Γερμανοί με όπλα, είπα. Είπε ότι ήταν πολύ αργά για κάτι τέτοιο. Δεν θα έχει νόημα πια, θα μπορούσε να είχε γίνει νωρίτερα.

[...]

Αντέτεινα ότι θα παλέψουμε. Ο Lindner με κοίταξε με εκείνο το χαμόγελο που δεν μπορώ να ξεχάσω. Καθόταν εκεί απαθής. Είπε ότι ο Putin θα καταλάβει όλη την Ουκρανία, ότι φυσικά θα επιφέρει αλλαγή καθεστώτος και ότι δεν γνωρίζει κατά πόσον η Γερμανία θα συνεργαστεί με  την ουκρανική κυβέρνηση. Αν υπάρχει εξόριστη κυβέρνηση, τότε ίσως.

[...]

Ρώτησα τον Lindner, αν θα υπάρξει εμπάργκο στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Είπε όχι. Για δέκα λεπτά μου εξήγησε τη λογική πίσω από το ότι η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση δεν μπορούσε να επιβαρύνει τη Γερμανία κατ’ αυτόν τον τρόπο. Τότε ρώτησα για το Swift και ο Lindner είπε: "Νo way, never". Γιατί η Ρωσία και η Κίνα θα σχημάτιζαν αμέσως μια συμμαχία με το δικό τους σύστημα πληρωμών. Λίγες μέρες αργότερα ήρθε ο αποκλεισμός της Μόσχας από το Swift, τουλάχιστον εν μέρει. Στο τέλος ρώτησα, εάν τουλάχιστον η ανθρωπιστική βοήθεια και οι παραδόσεις καυσίμων θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια επιλογή. Ο Lindner είπε ότι μπορούσαν να το ελέγξουν και ότι θα έπρεπε να στείλω μια λίστα. Μετά σηκώθηκα και έφυγα. Όταν έφτασα στο γραφείο ένιωσα την ανάγκη να καθίσω κάτω και να κλάψω».

Αλλά και η σχέση με την Υπουργό Εξωτερικών Annalena Baerbock δεν είναι και πολύ καλύτερη: «Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει καμία προσωπική επαφή. Περίεργο. Έως σήμερα, δεν έχω συναντήσει ούτε μία φορά την Υπουργό Baerbock, αν και από το ξέσπασμα του πολέμου έχω ζητήσει επανειλημμένα να της μιλήσω. Αλλά τουλάχιστον ζήτησε να συναντηθεί μαζί μου ο Υφυπουργός Εξωτερικών».