FAZ: «Γιατί η Ρωσία δεν καταρρέει»

Frankfurter Allgemeine Zeitung: «Η Δύση έχει επιβάλει σκληρές οικονομικές κυρώσεις. Υπάρχουν, όμως τρόποι να παρακαμφθούν και πολλά επιτρέπονται. Η Τουρκία γίνεται "αποθήκη και γέφυρα" για εμπορεύματα, ακόμα και γερμανικές εταιρείες συνεχίζουν να προμηθεύουν»

Οι δυτικές οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας δεν είναι αρεστές παντού στην Ευρώπη, μερικοί μάλιστα τις απορρίπτουν και άλλοι τις εφαρμόζουν με «μισή καρδιά». Εφοπλιστές από την Ελλάδα και τη Μάλτα «βγάζουν λεφτά με το τσουβάλι» από τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου, την εξαγωγή του οποίου η ΕΕ θέλει να σταματήσει, ενώ η προσωρινή κυβέρνηση της Βουλγαρίας σκέφτεται να επαναφέρει τη συνεργασία με την Gazprom, αφότου η προκάτοχός της ακύρωσε τις παραγγελίες.

Μέχρι στιγμής, οι συνέπειες των κυρώσεων έχουν ελάχιστες επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή των Ρώσων. Τα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι γεμάτα και δεν υπάρχει έλλειψη σε προϊόντα τεχνολογίας ή ένδυσης, παρά ίσως από το γεγονός ότι τα δυτικά προϊόντα έχουν γίνει πολύ πιο ακριβά. Δεδομένων των σκληρών κυρώσεων και των πολλών δυτικών εταιρειών που έχουν γυρίσει την πλάτη τους στη Ρωσία, η κατάσταση εξακολουθεί να φαίνεται «εκπληκτικά χαλαρή».

Σε αυτό παίζουν ρόλο χώρες όπως η Τουρκία: Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους κόμβους για τη μεταφορά εμπορευμάτων προς τη Ρωσία. Και μάλιστα για όλα εκείνα τα προϊόντα που δεν θα έπρεπε να εισέλθουν στη Ρωσία λόγω των δυτικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν στα τέλη Φεβρουαρίου -όπως π.χ. ανταλλακτικά για αεροσκάφη.

Δεδομένου ότι η Ρωσία δεν θέλει να στερηθεί τα προϊόντα, των οποίων οι κατασκευαστές εγκαταλείπουν τη ρωσική αγορά, η κυβέρνηση επέτρεψε επίσημα την «παράλληλη εισαγωγή» στα τέλη Μαρτίου, την εισαγωγή δηλαδή πρωτότυπων προϊόντων μέσω καναλιών διανομής που δεν έχουν εγκριθεί από τον κατασκευαστή. Οι εισαγωγές αυτές διεξάγονται συχνά μέσω της Τουρκίας.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Συνδέσμου Εξαγωγέων Σιδήρου και Μη Σιδηρούχων Μετάλλων της Κωνσταντινούπολης, Cetin Tecdelioglu, η Τουρκία έχει γίνει «αποθήκη και γέφυρα» για τις ρωσικές εξαγωγές, επειδή η Ευρώπη δεν την προμηθεύει πλέον απευθείας. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες θέλουν να προμηθεύουν τη Ρωσία μέσω της Τουρκίας. «Θέλουν να χρησιμοποιούν την Τουρκία ως αποθήκη και γέφυρα, ενώ η Ρωσία επιθυμεί προμήθειες από την Τουρκία», σημειώνει ο Tecdelioglu χωρίς να αναφέρει συγκεκριμένα ονόματα, αλλά ευρύτερους τομείς όπως ο χαλκός, το αλουμίνιο, οι συσκευές για την κουζίνας και τη μηχανουργία.

Στα τουρκικά ΜΜΕ εμφανίστηκε, ωστόσο, ένα όνομα: Αυτό της Bosch. Ο γερμανικός Όμιλος πουλάει στη Ρωσία κλιματιστικά που κατασκευάζονται στην Κίνα μέσω της Τουρκίας. Εκπρόσωπος της εταιρείας επιβεβαίωσε την πληροφορία στη FAZ. «Η διαδρομή της μεταφοράς υπάρχει εδώ και χρόνια και δεν έχει αλλάξει τους τελευταίους μήνες. Πρόκειται για παραδόσεις "μικρής κλίμακας" που "δεν επηρεάζονται από τις κυρώσεις"». Σε αντίθεση με πολλές άλλες εταιρείες, η Bosch δεν έχει σταματήσει εντελώς τις δραστηριότητές της στη Ρωσία και δεν επιθυμεί να τις διακόψει, όπου αυτές δεν επηρεάζονται από τις κυρώσεις και παρά το γεγονός ότι οι σχέσεις τους έχουν τεθεί υπό έλεγχο μετά την υπόθεση των εξαρτημάτων της εταιρείας που βρέθηκαν σε ρωσικά στρατιωτικά οχήματα. Σύμφωνα με τον Όμιλο, εδώ και σχεδόν πέντε μήνες ερευνά το πώς τα εξαρτήματα κατέληξαν εκεί, χωρίς ωστόσο μέχρι στιγμής να υπάρχουν αποτελέσματα.

Εν τω μεταξύ, μια ματιά στα στατιστικά στοιχεία των τουρκικών εξαγωγών αποκαλύπτει αντιφατικά αποτελέσματα. Οι εξαγωγές της Τουρκίας προς τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά σχεδόν 11% το πρώτο εξάμηνο του έτους. Ωστόσο, η αύξηση είναι πολύ χαμηλότερη από τον μέσο όρο της αύξησης των τουρκικών εξαγωγών κατά 20%. Δεδομένου ότι οι κυρώσεις που σχετίζονται με τον πόλεμο τέθηκαν σε ισχύ μόλις το δεύτερο τρίμηνο, μόνο τα στοιχεία για το τρίτο τρίμηνο αναμένεται να παράσχουν μεγαλύτερη σαφήνεια σχετικά με τον όγκο και την αύξηση των μεταφορών.

Αυτό που φαίνεται να είναι σαφές είναι ότι ο τουρκικός τομέας αποθήκευσης και εφοδιασμού καταγράφει επιπλέον συναλλαγές. Η ε/φ Dünya επικαλέστηκε τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας logistics Rif Line, ο οποίος δήλωσε ότι οι αποθήκες είναι γεμάτες με εμπορεύματα που προορίζονται για τη Ρωσία: «Από τη μία πλευρά, τα φορτία αυτά μεταφέρονται στη Ρωσία με τα πλοία Τούρκων πλοιοκτητών, από την άλλη, πολλά ρωσικά φορτηγά φτάνουν στην Τουρκία». Οι διαδρομές με τουρκικά φορτηγά προς τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 40% κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους. Αλλά και εδώ η εικόνα δεν είναι σαφής: η αυστριακή εταιρεία logistics Gebrüder Weiss, η οποία δραστηριοποιείται στην Τουρκία, δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει την αύξηση των ρωσικών μεταφορών όταν ερωτήθηκε σχετικά.

Παρά τις νέες διαδρομές μεταφοράς, οι εισαγωγές στη Ρωσία μειώθηκαν απότομα μετά την έναρξη του πολέμου. Ωστόσο το πόσο σημαντική είναι αυτή η μείωση είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, καθώς η Ρωσία δεν δημοσιεύει πλέον σχεδόν καθόλου οικονομικά στοιχεία.

Στο Βερολίνο, το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας και Προστασίας του Κλίματος του Robert Habeck ανακοίνωσε ότι «δεν υπάρχουν συγκεκριμένες πληροφορίες» σχετικά με πιθανή καταστρατήγηση των κυρώσεων. Ωστόσο, η νομική κατάσταση είναι σαφής: «Εάν η άμεση ή έμμεση εξαγωγή ορισμένων αγαθών στη Ρωσία απαγορεύεται βάσει του καθεστώτος των κυρώσεων που έχουν θεσπιστεί σε βάρος της Ρωσίας, τα αγαθά αυτά δεν μπορούν επίσης να εξαχθούν στη Ρωσία μέσω τρίτων χωρών».

Η διερεύνηση και δίωξη πιθανών παραβιάσεων της νομοθεσίας περί Εξωτερικού Εμπορίου, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών περί εμπάργκο, αποτελεί αρμοδιότητα των γερμανικών Αρχών. Τα Τελωνεία παρακολουθούν την τήρηση των κυρώσεων της ΕΕ, ειδικά κατά την εισαγωγή και την εξαγωγή προϊόντων.

«Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τις ενδείξεις παραβίασης των κυρώσεων», διαβεβαίωσε εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομίας. «Εάν το Υπουργείο λάβει γνώση πραγματικών ενδείξεων παραβίασης των κυρώσεων, ενημερώνονται οι αρμόδιες Αρχές. Η ΕΕ, η γερμανική κυβέρνηση και οι εταίροι της, ιδίως στην ομάδα των χωρών του G-7, βρίσκονται πάντοτε σε διάλογο με τρίτες χώρες, «και για θέματα καταστρατήγησης των κυρώσεων».