Συνέντευξη Baerbock στην Zeit: «Ρωσία και Ευρώπη: Δεν υπάρχει γυρισμός»

«Ρωσία και Ευρώπη: Δεν υπάρχει γυρισμός»

«Η σκληρή αλήθεια είναι: Η Ρωσία θα παραμείνει απειλή για την Ειρήνη και την Ασφάλεια. Η Ευρώπη θα πρέπει επομένως να επαναπροσδιορίσει τη στρατηγική της έναντι της Μόσχας»

//Καμία ημέρα μου ως Υπουργός Εξωτερικών δεν έχει μείνει τόσο πολύ στη μνήμη μου όσο η 24η Φεβρουαρίου 2022. Φοβόμουν επί ημέρες την είδηση, αλλά εκείνο το πρωί έγινε φρικτή βεβαιότητα: Η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία -μια κατάφωρη παραβίαση της ευρωπαϊκής ειρηνευτικής μας τάξης.

Εκείνη η ημέρα άλλαξε τον κόσμο. Τους τελευταίους έξι μήνες, κάθε μέρα διακυβεύεται για τους ανθρώπους στην Ουκρανία η ζωή και ο θάνατος, η επιβίωση των οικογενειών τους και της πατρίδας τους. Τους τελευταίους έξι μήνες η Ρωσία εκμεταλλεύεται τις ελλείψεις στην Ενέργεια και τα σιτηρά ως όπλο, εργαλειοποιώντας έτσι τους φτωχότερους αυτού του κόσμου. Τους τελευταίους έξι μήνες, η Μόσχα δείχνει χωρίς καμία περιστροφή ότι επιδιώκει να μοιράσει τον κόσμο σε σφαίρες επιρροής και να διχάσει τις κοινωνίες μας με στοχευμένη παραπληροφόρηση.

Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα: Αυτή η Ρωσία θα παραμείνει στο άμεσο μέλλον απειλή για την Ειρήνη και την Ασφάλεια στην Ευρώπη.

Αυτή η πρόταση μπορεί να ακούγεται σκληρή. Κι εγώ δεν λαχταρώ τίποτα περισσότερο από το να τελειώσει επιτέλους αυτός ο πόλεμος, από το να μην πεθαίνουν πλέον άνθρωποι σε επιθέσεις με πυραύλους σε σιδηροδρομικούς σταθμούς, από το να μη είναι αναγκασμένα πια τα παιδιά της Ουκρανίας να πηγαίνουν σχολείο χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την πατρίδα τους και από το να μπορέσουν να αγκαλιάσουν ξανά τους πατεράδες τους. Αυτή η επιθυμία αποτελεί κινητήριό μου δύναμη, κάθε ημέρα. Αλλά αυτή η επιθυμία από μόνη της δεν θα φέρει την ειρήνη στην Ουκρανία.

Από την κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και μετά, πολλοί πίστευαν ότι ο Putin θα σταματήσει κάποια στιγμή –σε τελική ανάλυση μάταια. Χιλιάδες Ουκρανοί –και επίσης πολλοί νεαροί Ρώσοι στρατιώτες που πολεμούν σε αυτόν τον πόλεμο ενάντια στη θέλησή τους– έχουν πληρώσει με τη ζωή τους αυτήν την αρχή που ονομάζεται Ελπίδα. Απέναντι στα θύματα αυτά έχουμε ευθύνη να ενεργήσουμε.

Αυτό που βιώνουμε είναι μια σύγκρουση δύο κοσμοθεωριών. Από τη μια πλευρά είναι οι χώρες που πιστεύουν σε μια διεθνή τάξη πραγμάτων βασισμένη σε κανόνες. Από την άλλη πλευρά βρίσκονται επιθετικά αυταρχικά καθεστώτα που καταπιέζουν τους πολίτες τους και επιδιώκουν να υποτάξουν άλλους με αυτοκρατορικά μέσα. Η Φινλανδία και η Σουηδία δεν ήθελαν ποτέ να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ. Τώρα εντάσσονται στη Συμμαχία μας επειδή ανησυχούν για τη Ρωσία του Putin. Τι είδους μήνυμα θα στέλναμε στα αυταρχικά κράτη, εάν δεν είχαμε επιβάλει κυρώσεις και δεν προμηθεύαμε όπλα; Ότι αποδεχόμαστε την απόφαση ενός καθεστώτος να εισβάλλει στη γειτονική του χώρα; Καμία μικρότερη χώρα δεν θα ήταν πιο ασφαλής!

Γι’ αυτό και μαζί με τη Γαλλίδα ομόλογό μου κάνω εκστρατεία στην ΕΕ υπέρ ενός στρατηγικού αναπροσανατολισμού της πολιτικής της Ευρώπης έναντι της Ρωσίας, και πιο συγκεκριμένα σε τέσσερις τομείς.

Πρώτον, δεν θα περιορίσουμε την υποστήριξή μας προς την Ουκρανία. Αντιστεκόμαστε σταθερά στη ρωσική επιθετικότητα και συνεχίζουμε να καθιστούμε σαφές: Όποιος παραβαίνει τους κανόνες σε τόσο μεγάλη κλίμακα είναι διεθνώς απομονωμένος. Οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά έκφραση του γεγονότος ότι η βαρβαρότητα και η παραβίαση των κανόνων έχουν συνέπειες. Δεν γίνεται να εισβάλλει κανείς στην Ουκρανία το χειμώνα και να θέλει το καλοκαίρι να στείλει την Εθνική του Ομάδα στην Αγγλία για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Με τις κυρώσεις μας, όχι μόνο περιορίζουμε μακροπρόθεσμα τις οικονομικές δυνατότητες της Μόσχας, αλλά κυρίως τις στρατιωτικές της δυνατότητες.

Δεύτερον, ενισχύουμε την ικανότητα της Ευρώπης να αμύνεται επενδύοντας σε σύγχρονη Τεχνολογία και εξοπλισμό, συντονίζοντας καλύτερα τις ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες μας και ενισχύοντας τον ευρωπαϊκό πυλώνα του ΝΑΤΟ. Ο Putin έχει βάλει στο στόχαστρό του και την κοινωνική μας ειρήνη. Γι’ αυτό και η κοινωνία μας πρέπει να γίνει πιο ανθεκτική σε όλα τα επίπεδα. Αμυνόμαστε όταν οι ρωσικοί στρατοί από Troll επιχειρούν να υπονομεύσουν τις εκλογές μας και όταν οι χάκερ επιτίθενται στις επιχειρήσεις μας με καλύτερη συνεργασία μεταξύ των Υπηρεσιών Πληροφοριών μας και την από κοινού Άμυνα στον Κυβερνοχώρο.

Αισθανόμαστε ήδη το πόσο ευάλωτοι ήμασταν: Οι πολίτες μας πληρώνουν με τους λογαριασμούς φυσικού αερίου τους το πικρό τίμημα για τα χρόνια της εξάρτησής μας. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο εργαζόμαστε για να αποκοπούμε το συντομότερο δυνατό από το ρωσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα. Η ισχυρότερη προστατευτική μας ασπίδα έναντι των παιχνιδιών εξουσίας της Μόσχας με τον άνθρακα, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο είναι η στοχευμένη υποστήριξη προς τους ανθρώπους που ανησυχούν ότι δεν θα μπορούν πλέον να θερμαίνουν τα σπίτια τους το χειμώνα. Ταυτόχρονα, κάθε λεπτό του Ευρώ που δαπανάται σε φωτοβολταϊκά συστήματα, αιολικά πάρκα και εγκαταστάσεις πράσινου υδρογόνου αποτελεί επένδυση στην Ασφάλειά μας.

Τρίτον, θα πρέπει να επενδύσουμε στις συνεργασίες μας σε όλο τον κόσμο με πιο στοχευμένο τρόπο παρά ποτέ. Το μήνυμά μας είναι: Σας ακούμε. Είμαστε στο πλευρό σας. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει πάνω απ’ όλα να σκεφτούμε πιο στρατηγικά την Πολιτική Γειτονίας με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Στα Βαλκάνια, για παράδειγμα, απογοητεύουμε εδώ και πάρα πολύ καιρό τις ελπίδες των ανθρώπων. Η Ανατολική Ευρώπη δεν είναι προνομιακός χώρος δράσης της Ρωσίας. Είναι προς το δικό μας συμφέρον να ενταχθούν στην ΕΕ η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία.

Αλλά και εκτός Ευρώπης επιχειρεί ο Putin να επεκτείνει την επιρροή του. Η μηχανή προπαγάνδας του Putin στοχεύει ιδιαίτερα τις χώρες του παγκόσμιου Νότου. Στέλνει μισθοφόρους στρατιώτες στο Μάλι που καταπατούν τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Αποδέχεται ότι ο πόλεμος των σιτηρών απειλεί με λιμοκτονία αμέτρητους άνδρες, γυναίκες και παιδιά στο Κέρας της Αφρικής. Ταυτόχρονα, διαδίδει τον ψευδή ισχυρισμό ότι αυτό είναι συνέπεια των κυρώσεων -αν και δεν υπάρχουν κυρώσεις για τα σιτηρά.

Αποκαλύπτουμε τα ψέματα αυτά με μία ΕΕ που επικοινωνεί με δυνατή φωνή, με ειλικρίνεια και ενωμένη, συμβάλλοντας ενεργά στην επισιτιστική ασφάλεια των χωρών του παγκόσμιου Νότου. Η υποστήριξη της Ρωσίας στην Αφρική, για παράδειγμα, είναι ελάχιστη σε σύγκριση με αυτήν της ΕΕ. Αυτό που προσφέρουμε είναι αξιόπιστες συνεργασίες και δίκαιες επενδύσεις αντί για στρατιωτικές εξαρτήσεις και συμβάσεις υποτέλειας.

Ταυτόχρονα, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν χώρες που εξαρτώνται από τη Ρωσία επί δεκαετίες, για παράδειγμα στην Κεντρική Ασία. Και αυτές τις χώρες θα πρέπει να τις ακούσουμε και να τους καταθέσουμε εναλλακτικές προτάσεις. Διαφορετικά, η απαίτηση να συμμετάσχουν και άλλα κράτη για να αντιταχθούν στην παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου από τη Ρωσία θα παραμείνει μια κενή περιεχομένου έκκληση.

Τέταρτον, δεν θα αφήσουμε τη ρωσική Κοινωνία των Πολιτών στον ασφυκτικό κλοιό του καθεστώτος. Γι’ αυτό και έχουμε την πρόθεση να χρησιμοποιήσουμε κανάλια, μέσω των οποίων οι νέοι στη Ρωσία θα μπορούν να λάβουν αντικειμενική πληροφόρηση. Πλατφόρμες όπως το TikTok ή το Telegram είναι σε πολλές περιπτώσεις πιο αποτελεσματικές από σχήματα όπως ο Διάλογος της Πετρούπολης, για τον οποίο εξαρτόμαστε και από κρατικές δομές της Ρωσίας.

Συνεχίζουμε να δικτυώνουμε τη ρωσική Διασπορά και να υποστηρίζουμε ανεξάρτητες ΜΚΟ. Χορηγούμε στοχευμένες υποτροφίες και άδειες εργασίας και υποστηρίζουμε τους ρωσόφωνους δημοσιογράφους να μεταδίδουν ελεύθερα ειδήσεις για τη Ρωσία. Θα πρέπει επίσης να δούμε το θέμα των ταξιδιωτικών θεωρήσεων υπό το πρίσμα της διαφοροποίησης αντί να τις σταματήσουμε εντελώς –ειδικά για τα θύματα της κρατικής καταστολής στη Ρωσία. Τίποτα από αυτά δεν θα αλλάξει την κοσμοθεωρία του Putin. Αλλά στην περίπτωση της μεγαλύτερης δυνατής ρήξης με τους διεθνείς κανόνες, όπως η επίθεση στην Ουκρανία, η ΕΕ θα πρέπει να αναδείξει σαφώς τις θέσεις της.

Με αυτά τα μέτρα προστατεύουμε τα θύματα της ρωσικής επιθετικότητας, αλλά και τους εαυτούς μας. Καθιστούμε ικανή την ΕΕ να αμύνεται σε βάθος χρόνου έναντι της Ρωσίας του Putin και επενδύουμε στις συνεργασίες μας διεθνώς.

Στις 24 Φεβρουαρίου, ο πόλεμος της Ρωσίας άλλαξε τον κόσμο μας. Δεν θα υπάρξει γυρισμός. Αλλά υπάρχει ένας ξεκάθαρος δρόμος προς τα εμπρός, τον οποίο θα πρέπει να ακολουθήσουμε με αποφασιστικότητα, σύνεση και αλληλεγγύη.//