Το αεροδρόμιο Μάλεμε

Το αεροδρόμιο Μάλεμε (Χανιά). καλοκαίρι 2023. Φωτογραφίες αναγνωστών του ΔΟΡΥΦΟΡΟΥ από τις διακοπές τους 

Φωτογραφίες: Απόστολος Κώτσης

Το αεροδρόμιο Μάλεμε αποτέλεσε έναν εκ των κύριων στόχων των Γερμανών αλεξιπτωτιστών που εισέβαλαν στην Κρητη το 1941, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Συνέχεια το ιστορικό:

Το αεροδρόμιο Μάλεμε αποτέλεσε έναν εκ των κύριων στόχων των Γερμανών αλεξιπτωτιστών που εισέβαλαν στην Κρητη το 1941, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Την περιοχή υπερασπίζονταν Νεοζηλανδοί στρατιώτες, οι οποίοι πολέμησαν με μεγάλη γενναιότητα. Ωστόσο, οι λανθασμένες αποφάσεις της ηγεσίας τους και τα προβλήματα επικοινωνίας είχαν ως αποτέλεσμα την αποχώρηση του τάγματος που φρουρούσε το Μάλεμε. Έτσι, οι αλεξιπτωτιστές κατέλαβαν το τοπικό αεροδρόμιο, γεγονός που επέτρεψε την αερομεταφορά των απαραίτητων ενισχύσεων για την κατάληψη του νησιού. Έπειτα, οι γερμανικές δυνάμεις κατευθύνθηκαν ανατολικά, ολοκληρώνοντας το έργο τους.

Οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές που έχασαν τη ζωή τους κατά τη μάχη του Μάλεμε είναι θαμμένοι στο Γερμανικό Νεκροταφείο που βρίσκεται στο λόφο πάνω από το χωριό (35.533779°N 23.831137°E). Έξω από το Μάλεμε, κοντά στη γέφυρα του Ταυρωνίτη, βρίσκεται επίσης το μνημείο των πεσόντων αεροπόρων της RAF που σκοτώθηκαν .

Το Γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο Μάλεμε (Deutscher Soldatenfriedhof in Maleme) είναι ένα από τα δύο νεκροταφεία στα οποία βρίσκονται οι τάφοι Γερμανών στρατιωτών που έχασαν τη ζωή τους στην Ελλάδα κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το άλλο νεκροταφείο είναι το Γερμανικό στρατιωτικό νεκροταφείο Διονύσου - Ραπεντόζης, στην Αττική.

Το γερμανικό νεκροταφείο βρίσκεται στο Λόφο 107, κοντά στο αεροδρόμιο του Μάλεμε, στο νομό Χανίων της Κρήτης.

Στο κοιμητήριο αυτό βρίσκονται οι τάφοι 4.465 στρατιωτών του Γερμανικού Στρατού, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν αλεξιπτωτιστές που σκοτώθηκαν κατά την Μάχη της Κρήτης, το Μάιο του 1941. Το Νεκροταφείο ιδρύθηκε το 1974 από τον Γερμανό πρώην διοικητή Gericke. Στο χώρο αυτό έχουν ταφεί Γερμανοί στρατιώτες που έχασαν τη ζωή τους σε όλη την Κρήτη.

Η φροντίδα του κοιμητηρίου γίνεται από τον Σύνδεσμο Φροντίδας Γερμανικών Τάφων Πολέμου (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V.), έναν ιδιωτικό σύλλογο με έδρα το Κάσσελ, με εντολή της Γερμανικής Κυβέρνησης. Ο σύλλογος έχει αναλάβει τη φροντίδα παρόμοιων νεκροταφείων σε όλο τον κόσμο.

Το αεροδρόμιο Μάλεμε αποτέλεσε έναν εκ των κύριων στόχων των Γερμανών αλεξιπτωτιστών που εισέβαλαν στην Κρήτη το 1941, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Την Κρήτη υπερασπίζονταν όσοι έλληνες στρατιώτες είχαν παραμείνει στο νησί και δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας (Βρετανοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιωτικοί), που είχαν διεκπεραιωθεί από την κατεχόμενη Ελλάδα.

Τις παραμονές της επίθεσης, οι Σύμμαχοι είχαν τακτικό πλεονέκτημα σε ξηρά και θάλασσα, ενώ οι Γερμανοί στον αέρα. Έτσι, το γερμανικό επιτελείο αποφάσισε να διεξαγάγει την επιχείρηση από αέρος με τη χρησιμοποίηση δυνάμεων αλεξιπτωτιστών σε ευρεία κλίμακα, για πρώτη φορά στην παγκόσμια στρατιωτική ιστορία. Είχε στη διάθεσή του 1190 αεροπλάνα (πολεμικά και μεταγωγικά) και 29.000 άνδρες (αλεξιπτωτιστές και πεζικάριους), ενώ οι Ιταλοί θα συνεισέφεραν 3.000 στρατιώτες.

Τα πρώτα κύματα των αλεξιπτωτιστών ήταν εύκολη λεία για τους Νεοζηλανδούς και τους Έλληνες που υπεράσπιζαν το Μάλεμε. Στις μάχες έλαβε μέρος και μεγάλος αριθμός αμάχων με ό,τι όπλο είχε στη διάθεσή του, από μαχαίρια ως όπλα από την εποχή της Κρητικής Επανάστασης.

Οι Γερμανοί δεν υπολόγισαν τη συμμετοχή αμάχων στις επιχειρήσεις

Η συμμετοχή χιλιάδων αμάχων στις επιχειρήσεις ήταν ένας παράγων που δεν είχαν υπολογίσει οι γερμανοί σχεδιαστές της επιχείρησης. Πίστευαν ότι οι Κρητικοί, γνωστοί για τα αντιμοναρχικά τους αισθήματα, θα υποδέχονταν τους Γερμανούς ως ελευθερωτές. Μία ακόμη λανθασμένη εκτίμηση της γερμανικής αντικατασκοπείας υπό τον ναύαρχο Βίλχελμ φον Κανάρις ήταν ο αριθμός των μαχητών στην Κρήτη, τους οποίους υπολόγιζαν σε μόνο 5.000 άνδρες.

Από τα ξημερώματα της 21ης Μαΐου οι μάχες συνεχίσθηκαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα και στα τέσσερα μέτωπα ( Χανιά, Μάλεμε, Ρέθυμνο και Ηράκλειο).

Οι Γερμανοί επικεντρώθηκαν στην κατάληψη του αεροδρομίου του Μάλεμε, όπως ήταν ο πρωταρχικός τους στόχος και τα κατάφεραν προς το τέλος της ημέρας. Επωφελήθηκαν από την ασυνεννοησία στις τάξεις των Συμμάχων, αλλά υπέστησαν και πάλι μεγάλες απώλειες.

Η κατάληψη του αεροδρομίου ήταν στρατηγικής σημασίας για την εξέλιξη των επιχειρήσεων. Οι Γερμανοί άρχισαν να μεταφέρουν μεγάλες δυνάμεις από την Ελλάδα και με τον σύγχρονο οπλισμό που διέθεταν ήταν θέμα χρόνου η κυριαρχία τους στη Μεγαλόνησο. Στις 28 Μαΐου οι Γερμανοί είχαν απωθήσει τις συμμαχικές δυνάμεις προς τα νότια, καθιστώντας τον αγώνα τους μάταιο. Έτσι, το Λονδίνο αποφάσισε την απόσυρση των δυνάμεων της Κοινοπολιτείας από την Κρήτη και τη μεταφορά τους στην Αίγυπτο. Όσες μονάδες δεν τα κατάφεραν, παραδόθηκαν στους Γερμανούς. Πολλοί Έλληνες μαχητές και μαζί τους 500 Βρετανοί ανέβηκαν στα απρόσιτα βουνά της Κρήτης για να συνεχίσουν τον αγώνα. Την 1η Ιουνίου, με την παράδοση 5.000 μαχητών στα Σφακιά, έπεσε η αυλαία της Μάχης της Κρήτης.

Οι απώλειες για τους Συμμάχους ήταν: 3.500 νεκροί, 1.900 τραυματίες και 17.500 αιχμάλωτοι. Οι Γερμανοί, σύμφωνα με δικά τους στοιχεία, είχαν 3.986 νεκρούς και αγνοούμενους, 2.594 τραυματίες, ενώ έχασαν 370 αεροπλάνα. Σύμφωνα, όμως, με συμμαχικούς υπολογισμούς, οι γερμανικές απώλειες ξεπέρασαν τις 16.000.

Το Μάλεμε είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του δήμου Πλατανιά στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης. Ανήκε στην Επαρχία Κυδωνίας. Απέχει 16 χλμ. από τα Χανιά και υπάγεται διοικητικά στο δήμο Πλατανιά του νομού Χανίων.

Πηγή: Wikipedia, sansimera.gr