Της Ιωάννας Φωτιάδη Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Εχουν περάσει πάνω από είκοσι χρόνια από την ημέρα που το ελληνικό Κοινοβούλιο ψήφιζε ομόφωνα τη νομοθεσία για την παρένθετη μητρότητα· ήταν το 2002. Εκτοτε και μετά την κατάθεση του εφαρμοστικού νόμου το 2005, η χώρα μας έχει θεσμοθετήσει ένα από τα πλέον φιλελεύθερα δίκαια στο σκέλος της ανθρώπινης αναπαραγωγής. Μεταξύ άλλων επιτρέπεται η απόκτηση παιδιού μέσω παρένθετης μητέρας σε ετερόφυλα ζευγάρια και μόνες γυναίκες.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει προαναγγείλει ότι θα θεσμοθετηθεί άμεσα ο γάμος ομόφυλων ζευγαριών. Φαίνεται όμως ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να συνεχίσουν να στερούνται του δικαιώματος στη γονεϊκότητα μέσω παρένθετης τα ομόφυλα ζευγάρια και οι μόνοι άνδρες. Ας δούμε τι ισχύει στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., στην πλειονότητα των οποίων ο γάμος μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών έχει ήδη κατοχυρωθεί νομικά.
«Στις περισσότερες χώρες η παρένθετη μητρότητα απαγορεύεται σε όλους τους πολίτες», απαντάει στην «Κ» ο δρ Κώστας Ρόκας, επίκουρος καθηγητής Ιδιωτικού Διεθνούς Δικαίου και Δικαίου Διεθνών Συναλλαγών στο ΑΠΘ. Τα ομόφυλα ζευγάρια ανδρών έχουν την επιλογή να υιοθετήσουν παιδί.
«Η Γαλλία, η Γερμανία, η Αυστρία και η Ισπανία απαγορεύουν την απόκτηση παιδιού μέσω παρένθετης μητέρας». Σχετική νομοθεσία, εδώ και πολλά χρόνια, διαθέτει –εκτός από τη χώρα μας– η Μεγάλη Βρετανία, όπου πρόσβαση στην εν λόγω μέθοδο έχουν ετερόφυλα και ομόφυλα ζευγάρια, αλλά και μοναχικά άτομα.
«Tέθηκε σε εφαρμογή το 2008, λειτουργεί εύρυθμα, γίνονται τακτικοί και αυστηροί έλεγχοι στα κέντρα τεχνητής γονιμοποίησης», περιγράφει ο δρ Ρόκας. «Είναι όμως δύσκολο να βρεθούν γυναίκες πρόθυμες να αναλάβουν τον ρόλο της παρένθετης», σημειώνει ο ίδιος. Εκεί τα δικαιώματα του παιδιού κατοχυρώνονται αυτόματα με τη γέννηση.
Στην Ολλανδία και το Βέλγιο δεν υφίσταται νομικό πλαίσιο ούτε όμως κάποια ρητή απαγόρευση. «Η κατοχύρωση της συγγένειας, για την κοινωνική μητέρα, γίνεται μέσω της υιοθεσίας στην Ολλανδία και το Βέλγιο», διευκρινίζει ο ίδιος. «Η Πορτογαλία εσχάτως ψήφισε σχετικό νομοθετικό πλαίσιο, που επιτρέπει την παρένθετη μητρότητα, ωστόσο οι ρυθμίσεις είναι πολύ περιοριστικές και οι εμπλεκόμενοι ελέγχονται πολύ αυστηρά», εξηγεί ο δρ Ρόκας.
Το αρτιότερο νομοθετικό πλαίσιο, ωστόσο, υφίσταται στις ΗΠΑ και ειδικά στην πολιτεία της Καλιφόρνιας. «Η διαδικασία είναι απόλυτα διαφανής, η αμοιβή προβλέπεται και καταγράφεται, η παρένθετη προστατεύεται: έχει δικό της ανεξάρτητο δικηγόρο και ασφάλεια υγείας για τη διάρκεια της κύησης, δύο παροχές που καλύπτουν οι κοινωνικοί γονείς». Οπως είναι λογικό, η Καλιφόρνια λειτουργεί ως πόλος έλξης και για ομόφυλα ζευγάρια απ’ όλο τον κόσμο. Μοναδικό εμπόδιο είναι το κόστος, καθώς ξεπερνάει τα 100.000 δολάρια. Ζευγάρια με μικρότερα βαλάντια κατευθύνονται συχνά σε χώρες με θολό νομικό πλαίσιο, όπως η Κολομβία. «Μέχρι πρότινος μια σχετικά ασφαλής επιλογή ήταν η Ουκρανία», σχολιάζει ο ίδιος.
Μπορεί στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. η απόκτηση παιδιού μέσω παρένθετης μητέρας να μην επιτρέπεται, ωστόσο πολλοί Ευρωπαίοι γίνονται γονείς κατ’ αυτόν τον τρόπο και κατοχυρώνουν τα δικαιώματά τους στην πατρίδα τους μέσω της υιοθεσίας του παιδιού από τον «κοινωνικό» γονέα (σ.σ. καθώς ο άλλος έχει δώσει δικό του γενετικό υλικό). Οπως είναι γνωστό, ομόφυλα ζευγάρια ελληνικής καταγωγής που έχουν αποκτήσει παιδιά στο εξωτερικό, στην Ελλάδα αντιμετωπίζονται ως ξένοι.
Οι γυναίκες, ετεροφυλόφιλες ή ομοφυλόφιλες, φαίνεται να ευνοούνται και από την ελληνική νομοθεσία, καθώς έχουν πάντοτε την ευχέρεια να κυοφορήσουν με τη βοήθεια δότη σπέρματος ή να καταφύγουν στη λύση της παρένθετης· για τους άνδρες είναι πολύ πιο σύνθετο λόγω φυσιολογίας. «Δύο άνδρες κατέφυγαν προ ετών στη δικαιοσύνη επικαλούμενοι διακριτική μεταχείριση και τα ελληνικά δικαστήρια τους δικαίωσαν», αναφέρει ο δρ Ρόκας. «Η εισαγγελία άσκησε εν συνεχεία έφεση υπέρ της ελληνικής νομοθεσίας, ωστόσο αυτό έχει συνέπεια μόνο ως προς την ερμηνεία της νομοθεσίας, ο ένας εκ των δύο εναγόντων αξιοποίησε τη δικαστική απόφαση και έγινε γονέας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.